Գովազդային շուկան Հայաստանում․ կայունացում մեծ ցնցումներից հետո
Գովազդային շուկան Հայաստանում
Գովազդային շուկան Հայաստանում վերջին չորս տարիներին մեծ փոփոխությունների ենթարկվեց ու որոշակի խնդիրներ հաղթահարեց: Եվ 2024թ-ի վերջին գովազդի ու մարքեթինգի մասնագետներն արդեն կայունության նշաններ են նկատում:
Երկար տարիների ընթացքում հաստատված խաղի կանոնները սկսեցին փոխվել կորոնավիրուսի համավարակի շրջանում։ Այդ պահից գովազդային բյուջեները կրճատվեցին։ Ամենաշատը տուժեցին գովազդի տեղադրման ավանդական մեդիահարթակները: Համաշխարհային գովազդային տենդենցները հասան Հայաստան, և գովազդի համար նախատեսված գումարի առյուծի բաժինը տեղափոխվեց համացանցային հարթակներ:
Արդյունքում շատ կազմակերպություններ, որոնք գոյատևում էին գովազդի գումարներով, ստիպված էին գնալ օպտիմալացման։ Արտաքին գովազդային վահանակները մնացին դատարկ, հեռուստաընկերությունները կրճատեցին աշխատակիցներին և անցան իրենց արդատադրանքի կրկնությունների ցուցադրությանը, կայքերում մնացին միայն թողարկողներ, որոնք լրահոսն էին թարմացնում:
Այս ցնցումները թեև ցավոտ էին, սակայն, ըստ փորձագետների՝ նաև արդարացի։ Կարծում են՝ բնական է, որ գովազդատուներն այլևս չցանկացան վճարել այն պրոդուկտի համար, որը չի չափվում և ցանկալի արդյունք չի տալիս:
- Ինտերնետ գովազդը էժան է, չափելի, բայց չվերահսկվող․ իրավիճակը Հայաստանում
- Հայաստանում հին շենքերը դարձնում են էներգախնայող ու գեղեցկացնում
- «Հաջողակ դառնալու համար Հայաստանը, Վրաստանն ու Ադրբեջանը պետք է ներդրում կատարեն մարդկանց մեջ»
Գովազդի տրանսֆորմացիան տեղական շուկայում
Մանե Ավետիսյանը գովազդի տեղաբաշխման մասնագետ է, երկար տարիներ աշխատել է տարբեր գովազդային ընկերություններում, այժմ ստեղծել է իր ընկերությունը և զբաղվում է թվային գովազդով:
«Այժմյան իմ բոլոր հաճախորդները նախկինում գովազդ են տեղադրել հեռուստաընկերություններում, ռադիոներում և կայքերում: Սակայն մեր ներկայացրած հաշվետվությունները, իրական կյանքում պրոդուկտների վաճառքը չեն հաստատել մեր գովազդի էֆեկտիվությունը»,- պատմում է Մանեն:
Նրա խոսքով, հասունացել էր պահը նոր հարթակների փորձարկման։ Եվ այս իմաստով առաջին փորձերը սոցիակալան մեդիահարթակներում եղան։ Կարճ ժամանակ անց բոլորը սկսեցին գովազդ պատվիրել Ֆեյսբույք, Յություբ, Ինստագրամ և այլ հարթակներում:
«Հաջորդ քայլով արդեն ավելի բովանդակային առաջարկներ եղան գովազդային ընկերությունների կողմից, նեյթիվ (բովանդակության մեջ օրգանապես ներդրված) և էքշըն (դիտման արդյունքում գործողության մղող) գովազդներ: Ու գովազդատուները կարճ ժամանակում վաճառքների և ճանաչելիության հարցում մեծ հաջողություններ ունեցան»,- իրավիճակն այսպես է ներկայացնում մասնագետը:
Ըստ Մանեի՝ Հայաստանում և մեծ, և փոքր գովազդային բյուջեներ ունեցող ցանկացած գովազդատու նախընտրում է համացանցը և առաջիկա տարիներին այդ տենդենցը կպահպանվի․
«Ճիշտ է, ֆինանսական մեծ խնդիրների առաջ հայտնվեցին նաև գովազդային գործակալությունները, որովհետև միջնորդավճարների զգալի կորուստներ ունեցան։ Սակայն նրանցից շատերը կարողացան վերապրոֆիլավորվել և այժմ մասնագիտացել են թվային գովազդի շուկայում: Շատերը սկսել են գործունեություն ծավալել նաև Հայաստանից դուրս:
Հեռուստաընկերությունները, որոնք տարիներ առաջ գովազդի շուկայի հիմնական խաղացողներն էին, դեռևս կորոնավիրուսի համավարակից առաջ սկսեցին ինքնուրույն ներգրավել գովազդ՝ շրջանցելով գործակալություններին և ստեղծելով սեփական սեյլս հաուսները»:
Վերլուծություն ըստ գովազդի տեսակների
«Մեդիա Սիսթեմս» գովազդային ընկերության գործադիր տնօրեն Յանա Յանիկյանը խորքային է մոտենում շուկայում ընթացող գործընթացներին: Ասում է՝ գովազդը զարգացման միևնույն փուլի մեջ է ամբողջ աշխարհում։ Եվ սա ցավոտ փոփոխությունների է բերում մեդիադաշտում, որոնց դիմակայելը հաճախ անհնար է լինում:
Թվային գովազդի զարգացման տեմպերը, մասնագետի հավաստմամբ, վերջին մի քանի տարիներին պահպանվում են նաև մեր երկրում՝ և արդար հիմնավորվամբ․
«Թվային գովազդի հանդեպ պահանջարկը գնալով մեծանում է: Դրան նպաստող բազմաթիվ գործոններ կան։ Նախ՝ գովազդատուների համար այն գրավիչ է չափելիությամբ և արդյունավետությամբ: Բացի այդ, ի տարբերություն գովազդի այլ տեսակների, համացանցում գովազդի միջոցով գովազդատուն կարողանում է հասնել բոլոր թիրախներին, որովհետև մարդկանց կյանքն էլ այլևս տեղափոխվել է թվային աշխարհ»։
Յանայի խոսքով, ավանդական գովազդային հարթակներում մեծ աշխուժություն չկա թվային գովազդի զարգացման ֆոնին։ Այսպիսով՝ գովազդատուներ ունենալու համար նրանցից մեծ ջանքեր են պահաջվում․
«Չենք կարող ասել գովազդն ամբողջապես տեղափոխվել է թվային աշխարհ։ Որոշ չափով ավանդական մեդիահարթակներն այսօր կարողանում են պահել իրենց գովազդատուներին: Դրա համար նրանք ստիպված են լինում առաջարկել ժամանակակից լուծումներ և գովազդային հետաքրքիր մոտեցումներ»:
Հայաստանի գովազդային դաշտը, ըստ նրա, որոշակի կայունություն է ձեռքբերել: Դիտարկելով արտաքին գովազդը՝ ասում է, որ վերջին շրջանում եղան օրենսդրական փոփոխություններ։ Այժմ արտաքին գովազդային շուկայում կան սահմանափակումներ։ Օրինակ, մայրաքաղաքի ճարտարապետական տեսքը խաթարող վահանակներն ապամոնտաժվեցին, մշակվեցին նաև չափորոշիչներ դրանց բովանդակության համար։
«Հեռուստատեսային գովազդի ծավալները ևս կրճատվել են։ Եվ դա նկատելի է բովանդակության որակից և քանակից։ Հեռուստատեսությունը մեծ ծախսեր պահանջող ոլորտ է, այստեղ արտադրանքը թանկ արժե: Վերջին տարիներին եթերում նկատելի են կրկնություններ, կա նոր ու թարմ հեռուստաարտադրանքի պակաս: Ստացվում է՝ հեռուստաընկերությունների գովազդային մուտքերը նվազել են, իսկ արտադրանքի թողարկման արժեքը մնացել է նույնը կամ նույնիսկ թանկացել»,- բացատրում է Յանան։
Նրա պնդմամբ՝ նույն իրավիճակն է նաև լրատվական կայքերում։ Կորոնավիրուսի ժամանակ նրանցից շատերը կարողացան մի քանի ամիս դիմակայել ինքնաֆինանսավորմամբ և այլ աղբյուրներով։ Սակայն դրանից հետո վերլուծական և հեղինակային հոդվածները պակասեցին, մնացին քիչ ռեսուրս պահանջող օրվա լրահոսի թարմացումները:
Ինչ վերաբերում է գովազդային դաշտի ընտրությանը, փորձագետը նշում է՝ այնպես չէ, որ բոլոր գովազդատուներն ուզում են միայն համացանցում առաջխաղացնել իրենց արտադրանքը.
«Ընտրությունը պայմանավորված է դրանով, թե որ ոլորտում է ընկերությունը գործունեություն ծավալում, ինչ մրցակցային դաշտում և ինչ մարքեթինգային խնդիրներ ունի լուծելու»:
Միաժամանակ նկատում է, որ առավել հաճախ ընկերություններն իրենց գովազդի հիմնական մասը տեղափոխում են համացանց, իսկ հակառակը գրեթե չի լինում.
«Եթե փորձենք իրավիճակը թվերով ներկայացնել, կարող ենք ասել, որ գովազդային բյուջեի 50-70% բաշխվում է թվային, մնացածը ավանդական հարթակներում»:
Բյուջեի տեսանկյունից, գովազդային գործակալաության տնօրենի խոսքով, թյուր կարծիք կա, թե թվայինն ավելի էժան է․
«Օրինակ, եթե նպատակը սոցմեդիա հարթակներով փոքր` 1000 կոնտակտի հասնելն է, կարելի է փոքր բյուջե ունենալ։ Եթե ավելի բարդ խնդիր կա՝ մեծ թիրախային լսարանի հասնել և դրդել կոնկրետ գործողությունների, համեմատաբար մեծ բյուջե պետք է ներդնել»:
Յանա Յանիկյանի խոսքով` կարևոր է հետևել նաև գովազդատուներից եկող արձագանքներին և նրանց պահանջները համադրել ժամանակակից միտումների հետ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Գովազդային շուկան Հայաստանում
