Հայաստանցիների 56%-ն աջակցում է Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքմանը․ IRI
IRI-ի նոր հարցումը ՀՀ մասին
Հայաստանում հարցվածների 56 տոկոսը՝ լիովին (31%) կամ որոշ չափով (25%), աջակցում է Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի կնքմանը։ Այս մասին տեղեկանում ենք Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի (International Republican Institute) համապետական նոր հարցումից, որն անցկացվել է սեպտեմբերի 13-25-ը։
Ուշագրավ է, որ Ադրբեջանի հետ խաղաղության հաստատումը՝ որպես ներկա նպատակ, ցանկալի, բայց անիրագործելի է համարում քաղաքացիների 38%-ը, 33%-ի խոսքով՝ այն ոչ ցանկալի է, ոչ էլ հասանելի։
Բաքուն պարբերաբար հայտարարում է, որ ՀՀ Սահմանադրությունն է համաձայնագրի կնքման գլխավոր խոչընդոտը։ Հայաստանի քաղաքացիները, ովքեր կողմ են արտահայտվել հարաբերությունների կարգավորմանը, նշել են, որ միանշանակ դեմ են երկրի Սահմանադրության փոփոխմանը։ Նման տեսակետ է հայտնել հարցման մասնակիցների 40%-ը։
ՀՀ Սահմանադրության մեջ հղում է արվում 1990 թվականին ընդունված Անկախության հռչակագրին, որի առաջին պարբերությունում էլ հիշատակվում է 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ի «Հայկական ԽՍՀ-ի և Լեռնային Ղարաբաղի վերամիավորման մասին» Գերագույն խորհրդի և ԼՂ-ի Ազգային խորհրդի համատեղ որոշումը։ Սա է պատճառը, որ Ադրբեջանը պարբերաբար բարձրացնում է հարցն ու պնդում, թե Հայաստանը «տարածքային պահանջներ» ունի Ադրբեջանի նկատմամբ։ Երևանը սահմանադրական փոփոխությունների հարցը համարում է իր ներքին գործը։
Հայ հանրությունը պատրաստ չէ զիջումների գնալ
IRI-ի կողմից իրականացված հարցման մասնակիցների 76%-ի կարծիքով՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ներկայիս վիճակը շատ վատ է։ 87%-ն այդ երկիրը համարում է քաղաքական սպառնալիք։
Հայաստանցիների 80%-ն Ադրբեջանի հետ խաղաղության հասնելու համար պատրաստ չէ ոչ մի զիջման։
Որպես զիջման տարբերակ 3%-ը մատնանշել է սահմանազատման գործընթացը, 1%-ը՝ «Լեռնային Ղարաբաղի հանձնումն ու միջանցքի բացումը»։
«Թուրքիան քաղաքական սպառնալիք է ՀՀ համար»
Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունները «շատ վատ» վիճակում են։ Նման կարծիք է հայտնել հայաստանցիների 45%-ը։ 27%-ը նշել է՝ որոշ չափով վատ, 22%-ը՝ որոշ չափով լավ։ Ընդամենը 3%-ն է կարծում, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները շատ լավ վիճակում են։
79%-ի գնահատմամբ՝ Թուրքիան քաղաքական սպառնալիք է ՀՀ համար։ 5%-ը նշել է, որ քաղաքական գործընկեր է, 2%-ը՝ անվտանգային ոլորտի գործընկեր։
Հայ-թուրքական սահմանի բացմանը միանշանակ դեմ է քաղաքացիների 42%-ը, լիովին կողմ՝ 18%-ը։
Սահմանի բացման առավելությունների շարքում նրանք մատնանշել են տնտեսական աճը (65%) ու ապաշրջափակումը (17%)։ Մեծ մասի (46%) կարծիքով՝ սահմանի բացման թերությունն այն է, որ «թուրքերն ու ադրբեջանցիները ազատ կգան ու կգնան, ապահով չի լինի, թշնամի են, պատերազմ կլինի»։
Ռուսաստա՞ն, թե՞ Արևմուտք․ արտաքին քաղաքական կուրսի մասին
Հարցման մասնակիցների 31%-ը նշել է, որ երկրի արտաքին քաղաքական կուրսը պետք է լինի արևմտամետ, սակայն ՀՀ-ն պետք է պահպանի հարաբերությունները ՌԴ հետ։
Միայն Արևմուտքի և ԵՄ հետ հարաբերություններ ունենալուն կողմ է արտահայտվել քաղաքացիների 20%-ը։ Նույնքան մարդիկ էլ նշել են, որ պետք է վարել ռուսամետ քաղաքականություն՝ պահպանելով հարաբերությունները Արևմուտքի հետ։
Միայն ռուսամետ քաղաքականությանն աջակցություն է հայտնել ընդամենը 6%-ը։
Հայաստանցիները կողմ են ԵՄ-ին անդամակցելուն
Սեպտեմբերի 16-ից Երևանի վարչական շրջաններում և Հայաստանի բոլոր մարզերում ընթանում էր ստորագրահավաք ՀՀ՝ Եվրամիության անդամակցության մասին հանրաքվեի անցկացնելու հարցով։ Նախաձեռնությունը արևմտամետ ուժերից ձևավորված «Ժողովրդավարական ուժերի հարթակ»-ինն է։ Նախագիծը խորհրդարան հասցնելու համար մինչև նոյեմբերի 14-ը պետք է հավաքվեր 50 հազար ստորագրություն, ինչն արդեն իրականացվել է։ Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի (IRI) իրականացրած հարցման արդյունքները վկայում են այն մասին, որ քաղաքացիների մեծ մասն աջակցում է ՀՀ՝ ԵՄ անդամակցությանը։
«Եթե առաջիկա կիրակի անցկացվեր Եվրամիությանը Հայաստանի անդամակցության հանրաքվեն, ինչպե՞ս կքվեարկեիք»։ Հարցվածների 58%-ը նշել է, որ կքվեարկեր հօգուտ միանալու։
Հայաստանցիների կարծիքով՝ ԵՄ-ին միանալու հիմնական առավելությունը անվտանգության ամրապնդումն (40%) է։
ՀՀ բնակիչներին նաև հարցրել են, թե ո՞րն է ԵՄ-ին միանալու «հիմնական թերությունը»։ 28%-ը դժվարացել է պատասխանել հարցին։ Մյուսները ընտրել են հետևյալ տարբերակները՝
- Հայկական ընտանեկան նորմերի վատթարացում- 22%,
- ԵՄ-ն չի օգնելու, անվտանգ չի լինելու, Հայաստանին չեն աջակցելու, վստահելի չեն- 21%,
- Ռուսաստանի կողմից անվտանգության սպառնալիքների ավելացում- 12%,
- Բացասական ազդեցություն տնտեսության վրա- 6%,
- Այլ-10%:
61%-ը որևէ քաղաքական կամ հասարակական գործչի չի վստահում
Հայաստանի գործող վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը վստահելի գործիչ է 16%-ի համար։ 2023 թ․-ի սկզբին անցկացված հարցումների համեմատ Փաշինյանի վարկանիշն ավելացել է 2%-ով։
Այս տարվա հարցումների համաձայն՝ 4-ական տոկոս վստահություն են ստացել արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանն ու «Հանրապետություն» կուսակցության առաջնորդ Արամ Սարգսյանը։ Քաղաքացիների 2%-ը նշել է, որ վստահում է խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանին, ևս 2%-ը՝ երկրորդ նախագահ, «Հայաստան» դաշինքի առաջնորդ Ռոբերտ Քոչարյանին։
Հարցման մասնակիցների մեծ մասը՝ 29%-ը նշել է՝ ոչ մի ուժի օգտին չէր քվեարկի։
ՀՀ քաղաքացիներն այդ կերպ են արձագանքել «Ո՞ր կուսակցությանը կամ դաշինքին կտայիք Ձեր ձայնը, եթե խորհրդարանական ընտրություններն անցկացվեին հաջորդ կիրակի» հարցին։ Իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությանը պատրաստ է քվեարկել 20%-ը։ 2023 թ․-ի հարցման ժամանակ 17%-ն էր նման պատրաստակամություն հայտնել։
Հանրապետական կուսակցությանը, որն ատաջնորդում է նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանը, աջակցել է 2%-ը։ Եվս 2%-ը նշել է, որ կքվեարկեր ընդդիմադիր «Հայաստան» դաշինքի օգտին, որի առաջնորդն է նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը։
Անվտանգությունից մինչև տնտեսություն․ ի՞նչ խնդիրներ են մատնանշել հայաստանցիները
Հարցման մասնակիցների գերակշիռ մեծամասնությունը (41%) որպես երկրում առկա հիմնական խնդիր մատնանշել է ազգային անվտանգությունն ու սահմանային խնդիրները։ 14%-ը մատնանշել է գործազրկությունը, 10%-ը՝ բարձր գները։
ՀՀ-ում առկա խնդիրների շարքում քաղաքացիները թվարկել են նաև՝
- կրթության ցածր որակը,
- ցածր աշխատավարձը,
- բանակի հզորացումը,
- կառավարության սխալ աշխատանքն ու թույլ կադրերը,
- քաղաքական անկայունությունը,
- սխալ արտաքին քաղաքականությունը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
IRI-ի նոր հարցումը ՀՀ մասին
