Ֆրանսիան ռազմական օգնություն կտրամադրի ՀՀ-ին. ականջ շոյող հայտարարությո՞ւն
Ֆրանսիան ռազմատեխնիկա կտրամադրի Հայաստանին
«Ֆրանսիան իր համաձայնությունն է տվել Հայաստանի հետ ապագա պայմանագրի կնքման համար։ Այն հնարավորություն կտա ռազմատեխնիկա տրամադրել ՀՀ-ին, որ Հայաստանը կարողանա իր պաշտպանությունը ապահովել»,- Երևանում հայտարարել է Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը՝ առանց մանրամասներ հայտնելու։
Կատրին Կոլոննան նախօրեին է ժամանել Հայաստան, հանդիպել վարչապետ Փաշինյանի և արտգործնախարար Միրզոյանի հետ։
Արտգործնախարարները հանդես են եկել համատեղ մամուլի ասուլիսով։ Լրագրողները հետաքրքրվել են՝ արդյո՞ք Ֆրանսիայի համար կարևոր նախապայման է, որ հանուն ռազմատեխնիկա ստանալու Հայաստանը դադարեցնի համագործակցությունը ՀԱՊԿ ռուսական ռազմական դաշինքի հետ։ Արարատ Միրզոյանը պատասխանել է․ «Մեր գործընկերները երբևէ այդպիսի պահանջ, նույնիսկ հարցադրում մեր առջև չեն դրել»:
Հայ վերլուծաբանները կարծում են՝ Ֆրանսիան չի խուսափի որոշ զենքեր ուղարկել, բայց զգուշություն կցուցաբերի, քանի որ գիտի՝ «բարդ խաղ է, որի մեջ է նաև Թուրքիան»։ Չեն բացառում նաև, որ Փարիզի հայտարարությունները կարող են ունենալ «պայթուցիկի աշխատանքի արագացման էֆեկտ»՝ անկախ Ֆրանսիայի իշխանությունների կամքից և ցանկությունից:
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարի հայտարարությունները Երևանում, մեկնաբանություններ
Կոշտ արձագանք՝ ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը սպառնացող գործողություններին
Կատրին Կոլոննայի խոսքով՝ Ֆրանսիան շատ զգոն է Հայաստանի տարածքային ամբողջականության դեմ սպառնալիքների նկատմամբ: Ասում է՝ Փարիզի նպատակն է, որ ԵՄ-ն և նրա անդամները սկսեն նույնպիսի հստակ ազդակներ ցույց տալ, ինչպես Ֆրանսիան․
«Ցանկացած գործողություն, որը կսպառնա ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը, շատ հստակ և կոշտ արձագանքի կարժանանա, հուսով եմ` կարող ենք ապավինել նաև այլ գործընկերների մասնակցությանը, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի»։
Կոլոննան հիշեցրել է՝ մեկ տարի առաջ Պրահայում տեղի ունեցած հանդիպման մասին։ Նրա խոսքով՝ Ալմա-Աթայի հայտարարության հիման վրա Հայաստանի և Ադրբեջանի կողմից միմյանց տարածքային ամբողջականության ընդունումը «կարևոր առաջընթաց էր, որը պետք է պահպանել և առաջ գնալ»:
«Ջանում ենք պայմաններ ստեղծել ԼՂ-ի հարցով ՄԱԿ-ում բանաձևի ընդունման համար»
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարի խոսքով՝ շարունակում են աշխատել այդ ուղղությամբ։
«Մեր տեսլականը նույնն է, որ կարող ենք դրա շուրջ միավորել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի այլ անդամների»,-ասել է Կոլոննան՝ նշելով, որ չնայած գործադրված փորձերին՝ ավելի վաղ հնարավոր չի եղել «համախմբել ավելի շատ գաղափարակից ուժերի»։
Կոլոննայի փոխանցմամբ՝ փորձում են ստեղծել պայմաններ, որոնք հնարավորություն կտան ունենալ «բանաձևի նախագիծ, ըստ որի Լեռնային Ղարաբաղի այն հայերը, որոնք կցանկանան, կարողանան անվտանգ պայմաններում վերադառնալ իրենց տները»։
«Այդ սուտը ոչ մեկին չի մոլորեցնի»
«Անհրաժեշտություն եմ զգում ևս մեկ անգամ հայտարարելու այդ մասին, քանի որ մենք լսում ենք հայտարարություններ, որոնցում ասվում է, որ մարդիկ ինքնակամ լքել են իրենց տները։ Դա այդպես չէ»,- Լեռնային Ղարաբաղի հայերի՝ Հայաստան տեղափոխվելու մասին հայտարարել է Կոլոննան։
Նրա կարծիքով՝ շատ կարևոր է, որպեսզի այդ փաստին հստակ գնահատական տրվի։
«Ես չեմ ուզում ոճրագործությանն իրավական որակում տալ, բայց ասում եմ, որ դրանք ոճիրներ են»,- նկատել է նաև, բայց նաև խուսափել է գործածել «էթնիկ զտում» և «բռնի տեղահանում» տերմինները, որոնք օգտագործում է հայկական կողմը։
Շեշտել է՝ Ֆրանսիան միշտ է եղել հայերի կողքին, և «մարդասիրական այս սարսափելի աղետի պայմաններում» էլ Հայաստան է ուղարկել 12,5 մլն եվրո ԼՂ-ի հայերի համար արժանապատիվ պայմաններ ապահովելու համար։ Այդ օգնությունն, ըստ նրա, լինելու է շարունակական։
«Մենք հայերի կողքին ենք եղել ՄԱԿ-ում և ամենուր, ինչպես նաև Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ ամենաբարձր մակարդակների բոլոր շփումներում։ Հայաստանի կողքին ենք եղել նաև Եվրամիության շրջանակներում դիտորդական առաքելության ստեղծման ժամանակ»,- նկատել է նա։
Ֆրանսիայի ԱԳ նախարարը հայտնել է, որ գրավոր դիմել է ԵՄ դիվանագիտության ղեկավար Ժոզեպ Բորելին` ՀՀ-ում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը ընդլայնելու, նրա մանդատը հզորացնելու հարցով։
Փորձագիտական կարծիք
Փարիզի Շիլլերի միջազգային համալսարանի դասախոս, վերլուծաբան Տիգրան Եկավյանի խոսքով՝ Հարավային Կովկասում «անվտանգային դատարկություն» կա, ինչի մասին տեղյակ է նաև ֆրանսիական դիվանագիտությունը։ Ասում է՝ ուկրաինական պատերազմի պատճառով Ռուսաստանը ոչ միայն խոցելի է, այլև «ավելի վտանգավոր» Հայաստանի անվտանգության և ինքնիշխանության համար։
«Երեք տարի է, ինչ ակնհայտ է, որ ՀԱՊԿ ռազմական դաշինքը Հայաստանին լքեց, և ՀՀ իշխանությունները հուսահատական ձևով փորձում են որոշ օգնություն ստանալ Եվրոպայից, մասնավորապես՝ Ֆրանսիայից»,- Civilnet-ի եթերում նշել է նա։
Կարծում է՝ Հայաստանի պաշտպանունակության վրա «ուղիղ հետևանք» կունենա ոչ այնքան զենքի ուղարկումը, որքան «նոր անվտանգային ճարտարապետության» կառուցումը․
«Այո, չեն խուսափի ուղարկել որոշ զենքեր, անշուշտ ծայրահեղ պարագայում, բայց նաև շատ զգույշ են, քանի որ շատ լավ գիտեն, որ սա բարդ խաղ է, որի մեջ կա Թուրքիան»։
Ֆրանսիան, ըստ նրա, ունի երկու մտահոգություն։ Մեկն այն է, որ Ռուսաստանը կտապալի Հայաստանի ներկայիս իշխանությունն ու կհաստատի ռուսանպաստ նոր իշխանություններ, ինչը «վտանգ է Հայաստանի ներքին կայունության համար»։ Մյուսը՝ Թուրքիայից և Ադրբեջանից եկող արտաքին վտանգներն են։
Բացի այդ, Եկավյանի խոսքով՝ Ֆրանսիան պետք է կարողանա լեզու գտնել Իրանի հետ, որը ներկա է Սյունիքում և սեփական ռազմավարական շահերից ելնելով հետաքրքրված է Հայաստանի անվտանգությամբ։
Վերլուծաբանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանը կարող է Ֆրանսիայի հետ կառուցել փոխշահավետ հարաբերություններ։
«Ես տեսնում եմ Հայաստանը՝ որպես կամուրջ Ֆրանսիայի և Հնդկաստանի միջև, որոնք արդեն իսկ ունեն ռազմավարական համագործակցություն։ Ֆրանսիան հետաքրքրված է Հնդկաստանի շուկայով։ Գիտենք, որ Հայաստանի և Հնդկաստանի ռազմավարական շահերը նույնն են»,- ամփոփել է նա։
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը ողջունում է ռազմատեխնիկական մատակարարում իրականացնելու Ֆրանսիայի պատրաստակամությունը և Հայաստանի տարածքային ամբողջականության հանդեպ Փարիզի զգոնությունը։ Սակայն առանցքային հարց է համարում «այդ ամենի գործնական արդյունքը»։
«Այն ռիսկերն ու մարտահրավերները, որ կուտակվում են ռեգիոնում՝ նաև համաշխարհային իրողությունների բերումով, իրավիճակի ապակայունացման սպառնալիքների չափման միավոր դարձնում են եթե ոչ ժամերն ու օրերը, ապա առնվազն շաբաթները»,- 1in.am-ի իր սյունակում գրել է նա։
Ասում է՝ հազիվ թե հնարավոր լինի ֆրանսիական մատակարարումներով էական հարցեր լուծել ժամանակային այդ հաշվարկում։ Բացի այդ, բավականին բարդ է նաև մատակարարումների լոգիստիկան․
«Հայաստանն ու Ֆրանսիան չունեն անմիջական սահման կամ ծովային սահման: Իսկ Վրաստանի և Իրանի տարածքով մատակարարումները ենթակա են բավականին բազմաշերտ աշխարհաքաղաքականության՝ դրանից բխող հետևանքով»։
Բադալյանի դիտարկմամբ՝ Փարիզի հայտարարությունները կարող են ունենալ նաև մեկ այլ՝ պայթուցիկի աշխատանքի արագացման էֆեկտ՝ անկախ դրանք հնչեցնողի կամքից և ցանկությունից:
Նկատում է՝ Ֆրանսիան միշտ եղել է Հայաստանի կողքին, սակայն դա կարծես թե չի խանգարել Ադրբեջանին հասնել իր նպատակներին։
«Ավելին, հենց Ֆրանսիայի նախաձեռնությամբ անցկացված Պրահայի վեհաժողովում է նաև Ադրբեջանը հասել իր նպատակներից մեկին՝ Հայաստանից կորզել Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու համաձայնություն, ընդ որում՝ դրա դիմաց չանելով լիարժեք պատասխան հայտարարություն»,- պարզաբանել է նա։
Վերլուծաբանը հարց է բարձրացնում․ «Ինչու՞ է Փարիզը Գրանադայի հնգակողմ հանդիպումից առաջ [Փաշինյան-Շոլց-Մակրոն-Միշել-Ալիև] հարկ համարել շոյել Հայաստանի հանրության և հայության ականջը»: Սա, ըստ Բադալյանի, բնական հարց է, որին ինքը պատասխանում է․
«Դժվար է հավատալ կամ պատկերացնել, թե դա արվում է Գրանադայում Բաքվի ականջը քաշելուց առաջ: Առավել ևս, որ մեկ ամիս առաջ Ֆրանսիայի տնտեսական հսկան՝ «Տոտալ Էներջին» Ալիևի ականջն էր շոյում ներդրումային նոր ծրագրերի վերաբերյալ քննարկումով»։
Այս նյութի պատրաստման ընթացքում հայտարարվեց, որ Ադրբեջանի նախագահը չի գնա Գրանադայում կայանալիք հնգակողմ հանդիպմանը։ Ադրբեջանական լրատվամիջոցները հայտարարել են, որ պատճառը հենց Փարիզի դիրքորոշումն է։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Ֆրանսիան ռազմատեխնիկա կտրամադրի Հայաստանին
