«Դեպի ՀՀ Ֆրանսիայի ուղին անցնում է Վրաստանով»․ կարծիք Երևանից
Փաշինյան-Կոբախիձե հանդիպում Թբիլիսիում
«Վրաստանն աջակցում է Հարավային Կովկասում խաղաղությանն ու կայունությանը»,- նախօրեին Հայաստանի վարչապետի հետ հանդիպումից հետո հայտարարել է Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն։
Շեշտել է՝ Թբիլիսին ողջունում է դրական ընթացքն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հակամարտության լուծման ուղղությամբ, պատրաստ է ուժերի ներածին չափով իր դերակատարումն ունենալ՝ ապահովելու համար տարածաշրջանի կայունությունը։
Վարչապետ Փաշինյանն իր հերթին բարձր է գնահատել կայունության և խաղաղության հաստատմանը միտված Վրաստանի կառավարության ջանքերը։
«Ես իրապես հավատում եմ, որ մենք ունենք Հարավային Կովկասում հակամարտության էջը փակելու և տարածաշրջանում հարատև խաղաղություն հաստատելու պատմական հնարավորություն: Համոզված եմ նաև, որ այդ խաղաղության շահառուն ոչ միայն Հայաստանն ու Ադրբեջանն են, այլև դրանից հավասարապես օգտվելու են Վրաստանը, Թուրքիան, Իրանը»,- հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը Թբիլիսիում տեղի ունեցած հանդիպումները չի պայմանավորում բացառապես երկկողմ կապերի զարգացմամբ և տարածաշրջանային հարցերի քննարկման անհրաժեշտությամբ։ Ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքին, որ ՀՀ վարչապետի՝ Վրաստան այցը տեղի ունեցավ Ֆրանսիայի արտգործնախարարի երևանյան այցի ֆոնին՝ Փաշինյան-Սեժուրնե հանդիպումից ժամեր անց։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը պաշտոնական այցով Վրաստան էր մեկնել սեպտեմբերի 16-ին։ Այցի շրջանակներում Փաշինյանն առանձնազրույց էր ունեցել Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի հետ։ Հայկական կողմի փոխանցմամբ՝ կողմերը պատրաստակամություն էին հայտնել շարունակել քննարկումները ենթակառուցվածքների զարգացման համատեղ ծրագրերի ուղղությամբ։
Նույն օրն առավոտյան ՀՀ վարչապետն ընդունել էր Ֆրանսիայի արտգործնախարար Ստեֆան Սեժուրնեի գլխավորած պատվիրակությանը։ Պաշտոնական Երևանի փոխանցմամբ՝ Փաշինյան-Սեժուրնե հանդիպման ընթացքում կողմերը կարևորել էին անվտանգության և տնտեսության ոլորտներում ՀՀ-Ֆրանսիա գործակցության զարգացումը։
Զրուցակիցները մտքեր էին փոխանակել Հայաստան-ԵՄ փոխգործակցության, վիզաների ազատականացման շուրջ երկխոսության մեկնարկի, Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամի՝ ՀՀ-ին աջակցելու որոշման մասին։ Բացի այդ, անդրադարձել էին նաև Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագրի շուրջ քննարկումներին, տարածաշրջանում տեղի ունեցող գործընթացներին:
«Ռազմավարական գործընկերության մասին համաձայնագիրը գործնական արդյունքներ է բերել»
Վրաստանի վարչապետը հիշեցրել է՝ երկու երկրների միջև ռազմավարական գործընկերություն է հաստատվել, ինչն աջակցելու է հարաբերությունների հետագա խորացմանը․
«Շատ ուրախ եմ, որ ռազմավարական գործընկերության մասին համաձայնագրի ստորագրումը կարևոր դերակատարում է ունեցել և գործնական արդյունքների բերել»,- նշել է նա՝ առանց մանրամասներ հայտնելու։
Իրակլի Կոբախիձեի դիտարկմամբ՝ երկու երկրների միջև հարաբերությունների հետագա ամրապնդմանն է նպաստելու նաև ՀՀ աջակցությունը ՄԱԿ բանաձևին՝ կապված ներքին տեղահանված անձանց և փախստականների` Աբխազիայի և Ցխինվալի շրջաններ վերադարձի հետ:
Հայաստան-Վրաստան հարաբերություններն, ըստ նրա, շատ դինամիկ են, «հավասարապես առաջնահերթ» են բոլոր ոլորտները՝ քաղաքական, տնտեսական, կրթական և այլն։ Վարչապետ Կոբախիձեի փոխանցմամբ՝ Փաշինյանի հետ զրուցել են այդ ոլորտներում երկկողմ հարաբերությունների խորացման, տարածաշրջանային գործընթացների մասին։
«Մոտ ապագայում առաջընթաց կապահովենք Վրաստանի հետ սահմանազատման գործընթացում»
Հայաստանի վարչապետը նույնպես հիշատակել է ռազմավարական գործընկերության հաստատումն ու նշել, որ Երևանին ու Թբիլիսիին «հաջողվել է մշակել արդյունավետ և պարբերական շփումների կենսունակ մի մեխանիզմ, որը հիմնված է փոխադարձ շահերի, երկու երկրների բարեկամ ժողովուրդների որդեգրած սկզբունքների և ժողովրդավարական արժեքների վրա»։
Շեշտել է՝ Հայաստանն ու Վրաստանը փոխադարձաբար աներկբայորեն հարգում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը։ Այս փաստն, ըստ նրա, Հարավային Կովկասում կայունության և երկարատև խաղաղության հաստատման կարևոր գործոններից մեկն է․
«Մեր երկրների միջև առկա համագործակցությունը մեր պատկերացումների գործնական արտացոլումն է, թե ինչպիսին պետք է լինեն տարածաշրջանի երկրների միջև հարաբերությունները՝ հիմնված փոխադարձ հարգանքի, ընդհանուր շահերի և համընդհանուր զարգացմանը միտված տնտեսական համագործակցության վրա»։
Փաշինյանը խոսել է հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի կնքման, տարածաշրջանային հաղորդակցությունների բացման և Երևանի՝ «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի, ինչպես նաև Ադրբեջանի հետ սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի մասին։
«Ակնկալում ենք, որ ամենամոտ ապագայում գործնական առաջընթաց կապահովենք նաև Հայաստան-Վրաստան սահմանազատման գործընթացի շրջանակներում, ինչի վերաբերյալ արդեն իսկ քննարկեցինք և ունենք ընդհանուր ըմբռնում, որը շատ կարևոր է»,- նկատել է նա։
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանն ասում է՝ հնարավոր է, որ Փաշինյանը Կոբախիձեի հետ շոշափել է հարցեր, որոնք մինչ այդ Երևանում քննարկել էր Ֆրանսիայի արտգործնախարարի հետ․
«Հատկապես, եթե նկատի ունենանք այն, որ Վրաստանի վերջին շրջանի ներքին ու արտաքին քաղաքականության հանդեպ դժգոհության պատճառով էապես սառել է Վրաստանի ու եվրաատլանտյան ուղղության երկրների հաղորդակցությունն ու երկխոսությունը։ Իսկ Ֆրանսիայի առնչությամբ այստեղ կան էական հարցեր»։
1in.am-ում հրապարակված հոդվածում Բադալյանը գրել է, որ տարածաշրջանում հաստատուն ներկայության ձգտող Փարիզը չի կարող հասնել իր ձգտմանը առանց Վրաստանի հետ «կայուն ու դրական» հարաբերությունների։
«Ի վերջո, դրանից է կախված նաև, թե ինչպիսի արդյունավետություն կունենան Հայաստան-Ֆրանսիա հարաբերությունները, որովհետև Ֆրանսիայի ճանապարհը դեպի Հայաստան անցնում է Վրաստանով, ու դա չունի շոշափելի, գետնի վրա եղած այլընտրանք»։
Քաղաքական մեկնաբանի գնահատմամբ՝ Վրաստանում տեղի են ունենում «բախտորոշ զարգացումներ»։ Օրինակ է բերում երկրի ստվերային կառավարիչ Բիձինա Իվանիշվիլիի հայտարարությունն այն մասին, որ անհրաժեշտ է «ուժ գտնել» և ներողություն խնդրել օսեթներից 2008 թ. պատերազմի համար։ Բադալյանի խոսքով՝ սրանք պարզապես նախընտրական կամ ձևական բնույթի հայտարարություններ չեն։
«Սրանք խոսում են Վրաստանում հասունացող հիմնարար զարգացումների մասին: Թե ինչ ուղղությամբ են ծավալվելու դրանք, միարժեք ասելը բարդ է, բայց որ իրենց մեջ պարունակում են ճակատագրականություն թե Վրաստանի, թե տարածաշրջանի համար, աներկբա է»,- նկատել է նա։
Բադալյանի խոսքով՝ իշխող ուժը խնդիր է դրել ոչ միայն պարզապես հաղթել խորհրդարանական ընտրություններում, այլև «փակել քաղաքական մի ամբողջ դարաշրջան և Վրաստանում ձևավորել նոր ստատուս-քվո»։
Չի բացառել, որ Իվանիշվիլին ոչ թե ինքն է նման հարց առաջ քաշում, այլ արձագանքում է այն հարցադրմանը, որ Վրաստանի մասով դնում է Արևմուտքը՝ դժգոհ լինելով Թբիլիսիի վարած քաղաքականությունից:
Կարծում է՝ սրանք խորքային ուշադրության արժանի գործընթացներ են ինչպես ՀՀ, այնպես էլ Ֆրանսիայի համար։ Կարծում է, որ Փարիզի ռազմավարական հետաքրքրություններն ունեն էական, նույնիսկ մրցակցային տարբերություններ եվրաատլանտյան որոշ նարատիվների հետ։
«Այդ բարդ աշխարհաքաղաքական ֆոնին Երևանն ու Թբիլիսին կանգնած են նաև երկկողմ հարաբերությունն ու կոոպերացիան խորացնելու հրամայականի առաջ»,- ընդգծել է Բադալյանը։
Հիշեցրել է՝ այս տարվա հունվարին՝ Նիկոլ Փաշինյանի Վրաստան կատարած պաշտոնական այցի շրջանակում Երևանն ու Թբիլիսին ստորագրեցին ռազմավարական գործընկերության մասին հռչակագիր՝ նոր աստիճանի բարձրացնելով երկկողմ հարաբերությունները: Ըստ նրա՝ այդ աստիճանը պահանջում է նաև համարժեք նոր բովանդակություն:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Փաշինյան-Կոբախիձե հանդիպում
