Բաքուն և Երևանը պատրա՞ստ չեն փոխզիջումների. մյունխենյան հանդիպումը
Փաշինյան-Ալիև-Բլինքեն հանդիպում Մյունխենում
Տեղի է ունեցել Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի նախագահի հերթական հանդիպումը։ Այս անգամ Իլհամ Ալիևի և Նիկոլ Փաշինյանի բանակցությունները կայացել են Մյունխենի անվտանգության 59-րդ համաժողովի շրջանակներում։ Հարաբերությունների այս ծայրահեղ լարված ժամանակահատվածում որպես հանդիպման միջնորդ և մասնակից հանդես է եկել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենն իր թիմի հետ։
Հանդիպման ավարտից հետո տարածված հաղորդագրությունից պարզ է դառնում, որ կողմերը որևէ հարցի շուրջ առարկայական պայմանավորվածություններ ձեռք չեն բերել։ Ասվում է միայն, որ հանդիպման մասնակիցները քննարկել են կողմերի միջև առկա խնդիրների ողջ շրջանակը։
Հայաստանի և Ադրբեջանի դիրքորոշումները վերջին շրջանում ստեղծված լարվածության արդյունքում միանշանակ էին ու կատեգորիկ, և մի կողմի զիջումները ենթադրում էին համարժեք զիջումներ մյուսից։ Խոսքը, մասնավորապես, Լեռնային Ղարաբաղի և ադրբեջանցիների կողմից արգելափակված Լաչինի միջանցքի շուրջ ստեղծված իրավիճակի մասին է։
Ի սկզբանե պարզ էր նաև, որ բանակցությունների ընթացքում քննարկվելու է Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմայնագրի բովանդակությունը։ Նախօրեին Հայաստանի վարչապետը հայտնել էր, որ հայկական կողմի առաջարկները փոխանցվել են Ադրբեջանին։
Մանրամասներ՝ ինչ են հայտնում կողմերը բանակցություններից հետո, ինչպես նաև այս պահին տարածաշրջանում տիրող իրավիճակի մասին
- «Հումանիտար ճգնաժամն ավելի է սրվել»․ իրավիճակը ԼՂ-ում
- «Երևանն առաջարկները փոխանցել է Բաքվին»․ Փաշինյանը՝ խաղաղության պայմանագրի մասին
- Բաքվի դիրքորոշումը Անկարայի և Երևանի մերձեցման ֆոնին։ Մեկնաբանություններ Բաքվից
Իրավիճակը բանակցությունների պահին
Իրենց էկոակտիվիստ հռչակած ադրբեջանցիները շարունակում են ակցիա իրականացնել Լաչինի միջանցքում՝ Լեռնային Ղարաբաղը Հայաստանի հետ կապող միակ ճանապարհին։ Արցախի շրջափակումը շարունակվում է արդեն 69 օր։
Տարբեր երկրների քաղաքական գործիչներ, միջազգային կազմակերպություններ, ինչպես նաև Եվրախորհրդարանը կոչ են արել Ադրբեջանին ապաշրջափակել միջանցքը։ Սակայն Բաքուն հայտարարում է, որ ճանապարհը բաց է. ցուցարարները թույլ են տալիս տեղաշարժվել այստեղ տեղակայված ռուս խաղաղապահների և Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի տրանսպորտային միջոցներին։
Ադրբեջանի իշխանությունները բազմիցս հայտարարել են, որ Նախիջևանի հետ կապ հաստատելու համար ակնկալում են համանման միջանցքի բացում, որն իրենք անվանում են «Զանգեզուրի միջանցք»։ Հայաստանը հայտարարում է անհապաղ կերպով ցանկացած երթուղի տրամադրելու պատրաստակամության մասին, սակայն կտրականապես հրաժարվում է տրամադրել «միջանցք», ինչը կնշանակի իրեն պատկանող այդ տարածքի նկատմամբ ինքնիշխան վերահսկողության կորուստ։
Փետրվարի 16-ին Հայաստանի վարչապետը հայտնեց, որ իր թիմն ավարտել է խաղաղության պայմայնագրի տեքստի վրա աշխատանքն ու հայկական կողմի առաջարկները փոխանցել է Ադրբեջանին, ինչպես նաև ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջնորդ երկրներին (ԱՄՆ, Ֆրանսիա, Ռուսաստան)։
Տեղեկություններ Երևանից
Հանդիպման ավարտից անմիջապես հետո Հայաստանի կառավարության մամուլի ծառայությունը հաղորդագրություն է տարածել դրա արդյունքների մասին։
Հաղորդագրության մեջ ասվում է, որ քննարկվել է՝
- Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի նախագծի շուրջ աշխատանքների ընթացքը,
- տարածաշրջանային տրանսպորտային ենթակառուցվածքների ապաշրջափակումը,
- երկու երկրների միջև դելիմիտացիայի իրականացումը՝ համաձայն Պրահայում ձեռքբերված պայմանավորվածության։
«Վարչապետ Փաշինյանը վերահաստատել է հայկական կողմի նպատակամղվածությունը` հասնելու այնպիսի պայմանագրի ստորագրմանը, որն իսկապես կերաշխավորի տարածաշրջանում երկարաժամկետ խաղաղությունն ու կայունությունը:
Միաժամանակ, Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի ապօրինի շրջափակման ու դրա հետևանքով ԼՂ-ում առաջացած հումանիտար, բնապահպանական և էներգետիկ ճգնաժամի փաստը»,— հայտնում են կառավարությունից։
Տեղեկություններ Բաքվից
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ եռակողմ հանդիպումից հետո Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ադրբեջանական հեռուստաալիքների համար մեկնաբանել է բանակցությունների ընթացքը։
Ալիևը նշել է, որ երեք օր առաջ ադրբեջանական կողմը Հայաստանից ստացել է խաղաղության պայմանագրի տեքստի վերաբերյալ իր առաջարկների պատասխանը։
«Հիմա մենք ուսումնասիրում ենք դրանք։ Առաջին հայացքից Հայաստանի դիրքորոշման մեջ առաջընթաց կա, բայց դա բավարար չէ»,- հայտարարել է նա։
Ադրբեջանի նախագահն անդրադարձել է նաև Լաչինի ճանապարհին տիրող իրավիճակին.
«Իհարկե, քննարկել ենք նաև Լաչին-Խանքենդի (Ստեփանակերտ) ճանապարհին տիրող իրավիճակը։ Ես կրկին հայտարարեցի Ադրբեջանի դիրքորոշման մասին։ Բացատրեցի, որ որևէ շրջափակման մասին խոսք անգամ լինել չի կարող։
Դեկտեմբերի 12-ից ապահովվել է Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի՝ ավելի քան 2500 բեռնատարների և ավտոմեքենաների տեղաշարժն այդ ճանապարհով։ Եթե այն արգելափակված է, ապա ինչպե՞ս են այդ մեքենաներն անցել այդտեղով։ Դա անհիմն մեղադրանք է Ադրբեջանի հասցեին, և մենք այն մերժում ենք։
Նշեմ, որ իմ անցկացրած բոլոր հանդիպումների ժամանակ այս դիրքորոշումն ըմբռնումով է ընդունվել։ Մասնավորապես, ԵՄ-ն հասկանում է մեր դիրքորոշումը։ Մենք արդարացիորեն պահանջում ենք դադարեցնել մեր հանքավայրերի ապօրինի շահագործումը։ Վստահ եմ, որ մեր բնապահպան ակտիվիստները կշարունակեն իրենց պատվաբեր առաքելությունն այնքան ժամանակ, քանի դեռ մեր պահանջը չի կատարվել»։
Ալիևը ներկայացրել է նաև տարածաշրջանային հաղորդակցությունների բացման վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկների որոշ մանրամասներ.
«Եթե մենք խոսում ենք սահմանների սահմանազատման մասին, ապա առանց անցակետերի դա անհնար է։ Եթե խոսում ենք հաղորդակցությունների բացման մասին, ապա անցակետեր պետք է ստեղծվեն ինչպես Զանգեզուրի միջանցքում, այնպես էլ Հայաստանի հետ Լաչինի շրջանի սահմանին»։
Փաշինյան-Ալիև-Բլինքեն հանդիպում Մյունխենում
