«ԼՂ-ում էթնիկ զտումների իրականացումն արդեն տեսական պնդում չէ»․ Փաշինյան
Փաշինյանը՝ ԼՂ-ում հումանիտար ճգնաժամի մասին
«Բրյուսելյան հանդիպումը, ցավոք, Լաչինի միջանցքի բացման և Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար ճգնաժամի հաղթահարման առումով որևէ կոնկրետ արդյունք չտվեց»,- կառավարության նիստում հայտարարել է Հայաստանի վարչապետը։
Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանի կողմից ԼՂ-ում էթնիկ զտումների իրականացումը հիմա արդեն ոչ թե տեսական պնդում է, այլ Լաչինի միջանցքի ապօրինի արգելափակմամբ իրագործվող կոնկրետ ծրագիր։ Նիկոլ Փաշինյանը ներկայացրել է այդ ծրագրի դրսևորումներն ու նշել, որ ստեղծված իրավիճակում «էլ ավելի է սրվել Լաչինի միջանցք և Լեռնային Ղարաբաղ միջազգային փաստահավաք առաքելություն գործուղելու անհրաժեշտությունը»։
Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունը, նոր տվյալներ շրջափակված Արցախից և ոչ միայն
Իրավիճակի հաղթահարման «ամենակառուցողական սցենարը»
Կառավարության ղեկավարը հերթական անգամ ընդգծել է, որ այդ սցենարը Ստեփանակերտի և Բաքվի միջև երկխոսության միջազգային մեխանիզմի ձևավորումն է։
«Պետք է բոլոր ջանքերը գործադրել այս ուղղությամբ»,- կարծում է նա։
Փաշինյանի խոսքով՝ ԼՂ-ի հայերի իրավունքների և անվտանգության օրակարգը Ստեփանակերտ-Բաքու երկխոսության միջոցով հասցեագրելու, ինչպես նաև Լաչինի միջանցքի բացման անհրաժեշտություններն ընդգծել է նաև Եվրոպական խորհրդի նախագահը՝ բրյուսելյան բանակցություններին հաջորդած հայտարարության մեջ։
«Մեր համոզմունքը եղել և շարունակում է մնալ այն, որ առանց միջազգային ներգրավվածության և մեխանիզմների այս երկխոսությունը չի կարող արդյունավետ լինել՝ առնվազն այն պատճառով, որ Բաքուն շարունակում է իր ագրեսիվ և սպառնալից հռետորաբանությունը ԼՂ-ի հայության նկատմամբ, որի խորքային նպատակը Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ զտումների իրականացումն է»,- հայտարարել է վարչապետը։
Նրա բնորոշմամբ՝ դա արդեն «կոնկրետ ծրագիր» է, որի դրսևորումն է էլեկտրաէներգիայի, բնական գազի, պարենի և առաջին անհրաժեշտության այլ ապրանքների մատակարարումների իսպառ բացակայությունը։ Ասում է՝ նպատակը ԼՂ-ում հայերի բնակվելն անհնարին դարձնելն է։
Փաշինյանի խոսքով՝ ներկա պահին հայկական կողմի խնդիրն է դիվանագիտական եղանակներով ավելի մեծ միջազգային ուշադրություն հրավիրել Լեռնային Ղարաբաղում հաստատված հումանիտար ճգնաժամի վրա, հնարավորինս լայնորեն և օբյեկտիվ ներկայացնել իրավիճակը միջազգային մամուլում և սոցցանցերում։
Ինչպիսի՞ն է իրավիճակը շրջափակված Արցախում
ԼՂ-ից ահազանգում են՝ իրավիճակն օրհասական է։ Հումանիտար ճգնաժամի խորացման մասին հայտարարում է նաև պաշտոնական Երևանը՝ ընդգծելով «նկատվում է մահացության տեմպերի աճ»։
Շրջափակման հետևանքների վերաբերյալ նախօրեին նոր տվյալներ է հրապարակել Արցախի տեղեկատվական շտաբը։
Ստեփանակերտից հաղորդել են՝ վերջին 4 օրվա ընթացքում ներկրվել է 0 տոննա կենսական նշանակության ապրանք։ Նույն ընթացքում արձանագրվել է մեքենաների ընդամենը 3 մուտք և ելք, այն էլ Կարմիր խաչի կողմից․
«Պլանային վիրահատությունների դադարեցման պատճառով մոտ 1640 քաղաքացի զրկվել է վիրահատվելու միջոցով առողջական խնդիրների լուծման հնարավորությունից։ Միայն վերջին 4 օրվա ընթացքում շուրջ 30 նման դեպք է գրանցվել»։
Նշվում է, որ Լաչինի միջանցքի արգելափակումից ի վեր Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի միջնորդությամբ և ուղեկցությամբ Արցախից Հայաստան է տեղափոխվել 620 բուժառու, իսկ ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ՝ ևս 70-ը:
Արցախի շրջափակման հետևանքներն են՝
- Կարմիր խաչի և ռուս խաղաղապահների կողմից ներկրվել է շուրջ 15 անգամ ավելի քիչ կենսական նշանակության ապրանք, քան պետք է լիներ առանց շրջափակման (մոտ 87,600 տոննայի փոխարեն՝ 5․715 տոննա),
- Ադրբեջանը հանրագումարային 152 օր շարունակ լրիվությամբ կամ մասնակիորեն ընդհատել է Հայաստանից Արցախ գազամատակարարումը,
- էլեկտրամատակարարումը լրիվությամբ խափանված է արդեն 190 օր շարունակ,
- իրենց տներ չեն կարողացել վերադառնալ ընդհանուր առմամբ շուրջ 3900 մարդ, ներառյալ՝ 550 երեխա,
- փաստացի աշխատանքը և եկամտի աղբյուրը կորցրել է նախնական հաշվարկներով շուրջ 11,000 մարդ,
- Արցախի տնտեսությանը հասցվել է շուրջ 416 մլն դոլարի վնաս,
- 860 տնտեսվարող սուբյեկտ (ընդհանուրի 20․1 %-ը) շրջափակման պայմաններում աշխատելու անհնարինության պատճառով կասեցրել է իր գործունեությունը,
- դադարել են բազմաթիվ շինաշխատանքներ, այդ թվում՝ 32․6 կիլոմետր ճանապարհի, 3717 բնակարանների, ավելի քան 40 սոցիալական և արտադրական ենթակառուցվածքների։
Նախորդ տարվա դեկտեմբերից Ադրբեջանը փակ է պահում ԼՂ-ը արտաքին աշխարհին կապող միակ ճանապարհը՝ Լաչինի միջանցքը։ Հունիսի 15-ից դադարեցված է նաև հումանիտար բեռների մուտքը։ Արձագանքելով միջանցքի բացման վերաբերյալ տարբեր երկրներից հնչող կոչերին՝ Բաքուն հայտարարում է, թե պատրաստ է հումանիտար մատակարարումներ ապահովել Աղդամից։ Ադրբեջանական «ինտեգրման» այս օրակարգն օրերս առաջ էր մղվել նաև բրյուսելյան բանակցությունների ժամանակ։ Ադրբեջանի՝ Աղդամից Լեռնային Ղարաբաղ մատակարարումներ իրականացնելու պատրաստակամության մասին հայտարարել էր Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը։
Արցախցիներն այդ հայտարարությանը կոշտ էին արձագանքել։ Նրանք բետոնե արգելապատնեշներով փակել էին Ասկերան-Աղդամ ճանապարհը՝ նշելով, որ կտրականապես դեմ են ադրբեջանական մթերքների ներմուծմանը, դա իրենց համար «կարմիր գիծ» է։
«Արցախը սովի է մատնվում, իսկ խաղաղապահներն իրենց համար ուղղաթիռներով ներկրումներ են անում»
Մեկ շաբաթից ավելի է, ինչ այս մասին Ստեփանակերտից հայտարարում են Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանն ու այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ։ Ռուսական կողմը, սակայն, մինչ այս պահը չի մեկնաբանել խաղաղապահ զորախմբի հասցեին արված այս հայտարարությունները։
Ստեփանակերտում համաժողովրդական շարժման մեկնարկի օրը ՝ հուլիսի 14-ին խաղաղապահ ուժերի հրամանատարի հետ հանդիպել էին պետնախարարը, օմբուդսմենը, ներքին գործերի նախարարն ու խորհրդարանի «Ազատ Հայրենիք-ՔՄԴ» խմբակցության ղեկավարը։
«Լենցովն ընդունում է, որ Արցախում հումանիտար ճգնաժամ է, որը ամեն րոպե խորանում է»,— հանդիպումից հետո իր ֆեյսբուքյան էջում գրել էր Արցախի պետնախարարը։
Գուրգեն Ներսիսյանն ընդգծել էր՝ Լենցովն ընդունել է, որ Արցախը Հայաստանին միացնող ճանապարհի արգելափակումը խախտում է 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը, հավաստիացրել, որ քայլեր են ձեռնարկվելու ծագած խնդիրները կարգավորելու ուղղությամբ:
Խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարի հետ հանդիպումից հետո, սակայն, դրական տեղաշարժեր չեն եղել։ Չի հրապարակվել նաև որևէ պարզաբանում՝ ինչո՞ւ օդային հաղորդակցության հասանելիություն ունեցող ռուս խաղաղապահները իրենց համար սնունդ կարողանում են հասցնել ԼՂ, իսկ այնտեղ ապրող հայերի համար՝ ոչ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Փաշինյանը՝ ԼՂ-ում հումանիտար ճգնաժամի մասին
