«Պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն»․ Փաշինյան
Փաշինյանը՝ չթիրախավորված կրակոցների մասին
«Ակնհայտ է, որ թե՛ Հայաստանում, թե՛ ՀՀ-ից դուրս գտնվող որոշ ուժեր պատերազմի ամենօրյա քարոզչություն են իրականացնում և դա կյանքի կոչելուն ուղղված կոնկրետ գործողությունների դիմում»,- այսօր խորհրդարանում հայտարարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։
Այդ քայլերի շարքում առանձնացրել է Ադրբեջանի պատերազմական խոսույթն ու զուգահեռ իրականացվող գործողությունները՝ Հայաստանին ուղղված հրադադարի ռեժիմի խախտումների կեղծ մեղադրանքները, Ադրբեջանի ԶՈՒ կողմից հրադադարի ռեժիմի հաճախակի, եթե ոչ ամենօրյա խախտումները։
Վարչապետն Ազգային ժողով էր եկել կառավարության ծրագրի 2024 թ․-ի կատարման ընթացքի և արդյունքների մասին զեկուց ներկայացնելու։ Իր ելույթում անդրադարձ է կատարել նաև հայ-ադրբեջանական բանակցություններին և խաղաղության պայմանագրի կնքմանը։ Փաշինյանը վստահեցրել է՝ ի հեճուկս բոլոր դժվարությունների ու բարդությունների՝ Հայաստանի կառավարությունը չի շեղվելու խաղաղության օրակարգից։
«Պատրաստ եմ Հայաստանի ժողովրդի անունից իմ ստորագրությունը դնել համաձայնագրի տակ»,- հերթական անգամ հայտարարել է ՀՀ վարչապետը։
Ելույթի կարևոր դրվագները՝ հակիրճ
- «Կովկասում նոր դարաշրջան բացելու նախադրյալներ կան»․ ՀՀ արտգործնախարար
- Ուղերձ Բաքվին, բայց ոչ միայն նրան․ կարծիք հայ-իրանական զորավարժությունների մասին
- «Ադրբեջանն ուզում է վիժեցնել խաղաղության գործընթացը»․ ականապատման քարտեզները՝ նոր թիրախ
- Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը ձգձգելու Բաքվի շարժառիթները՝ ըստ հայ քաղաքագետի
Ո՞րն է չթիրախավորված կրակոցների նպատակը
«Խախտումները հիմնականում կրում են չթիրախավորված բնույթ, չնայած վերջին մեկ ամսվա ընթացքում Սյունիքի մարզի Խնածախ գյուղի թիրախավորման երկու կոնկրետ դեպք է արձանագրվել։ Չթիրախավորված կրակոցներն այս ընթացքում լսվել են մեր հանրապետության մի քանի բնակավայրերում։
Նշյալ կրակոցները կամ Ադրբեջանի Զինված ուժերում անկարգապահության հետևանք են, կամ նշված բնակավայրերի բնակչության նկատմամբ հոգեբանական ճնշում գործադրելու նպատակ ունեն։
Հայաստանն Ադրբեջանին կոչ է անում հետաքննել նշված դեպքերը և ձեռնարկել դրանք դադարեցնելուն ուղղված միջոցառումներ։
Ինքս վերահաստատում եմ, որ Հայաստանի բանակին տվել եմ հրադադարի ռեժիմը չխախտելու հստակ հրահանգ: Եվ ՀՀ-ն պատրաստ է քննել մեր բանակի կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտման մասին տեղեկությունները։ Միևնույն ժամանակ, կրկին Ադրբեջանին առաջարկում եմ սահմանային միջադեպերի, այդ թվում՝ հրադադարի ռեժիմի խախտումների հետաքննության համատեղ մեխանիզմ ստեղծել, որը կգործի ամենօրյա ռեժիմով։
Այս համատեքստում հարկ եմ համարում անդրադառնալ բոլոր այն խոսույթներին, որոնք կանխատեսում են Հայաստան–Ադրբեջան նոր սրացում և անգամ նոր պատերազմ։
Պատերազմի որևէ հիմնավորում չկա։ Հայաստանն ու Ադրբեջանը ճանաչել են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, ինքնիշխանությունը, միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների անխախտելիությունը, ուժի և ուժի սպառնալիքի կիրառման անթույլատրելիությունը։
Հիմնվելով այս իրողությունների վրա՝ Հայաստանում և Ադրբեջանում գործող բոլոր ուժերին և անհատներին կոչ եմ անում լինել ծայրահեղ պատասխանատու, չանել հայտարարություններ, որոնք ուղղակի կամ անուղղակի հակասում են նշված տրամաբանությանը, կասկածի տակ չդնել այս տրամաբանությունը։ Դա որևէ հեռանկար չունի։
Հայաստանի և Ադրբեջանի ժողովուրդներն արժանի են խաղաղության և խաղաղ համակեցության։ Պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն»։
Հակամարտության էջը փակում ենք, բայց Մինսկի խումբն ունի «ավելի լայն համատեքստ»
«Ադրբեջանը համաձայնագրի ստորագրումը պաշտոնական մակարդակով կապում է երկու հարցի հետ։ Դրանցից առաջինը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի կառույցների լուծարումն է։ Բազմիցս ասել եմ, որ դա հասկանալի օրակարգ է Հայաստանի Հանրապետության համար։ Եթե մենք փակում ենք ԼՂ հակամարտության էջը, իսկ մենք դա անում ենք, ի՞նչ իմաստ ունի հակամարտությամբ զբաղվող կառույցի գոյությունը։
Բայց ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն առնվազն դե ֆակտո ունի ավելի լայն համատեքստ։ Մենք ուզում ենք համոզված լինել, որ Ադրբեջանը Մինսկի խմբի լուծարումը չի դիտարկում, որպես Հայաստան–Ադրբեջան հակամարտությունն Ադրբեջանի տարածքում փակելուն և ՀՀ ինքնիշխան տարածք տեղափոխելուն ուղղված քայլ։
Փարատելու համար այս մտահոգությունը մենք Ադրբեջանին առաջարկում ենք խաղաղության համաձայնագիրը և ՄԽ կառույցները լուծարելու մասին ԵԱՀԿ–ին ուղղված համատեղ դիմումը ստորագրել միաժամանակ։ Այսինքն՝ սեղանին դնել խաղաղության համաձայնագիրն ու ԵԱՀԿ ՄԽ կառույցները լուծարելու մասին համատեղ դիմումը և նույն տեղում, նույն պահին ստորագրել թե՛ առաջինը, թե՛ երկրորդը։ Ընդ որում՝ սա պաշտոնական առաջարկություն է»։
ՀՀ Սահմանադրության մեջ տարածքային պահանջներ չկան, ՍԴ որոշումն անբեկանելի է
«Հայաստանի Սահմանադրությունը մեկնաբանելու իրավասություն ունեցող մարմինն անբեկանելի որոշմամբ սահմանել է [նկատի ունի ՍԴ որոշումը սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգի վերաբերյալ], որ ՀՀ Սահմանադրության մեջ Ադրբեջանին կամ որևէ այլ երկրի ուղղված տարածքային պահանջներ չկան։ Սա բարձրագույն իրավաբանական ուժ ունեցող և բեկանման ոչ ենթակա որոշում է։
Մենք ինքներս Ադրբեջանի Սահմանադրության մեջ տեսնում ենք տարածքային պահանջներ ՀՀ նկատմամբ: Բայց մենք այդ հարցը չենք բարձրացնում, որովհետև Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղություն և միջպետական հարաբերություններ հաստատելու մասին համաձայնագրի նախագծում կան անհրաժեշտ ձևակերպումներ, որոնք լուծում են խնդիրը։
Արձանագրվում է, որ կողմերը միմյանցից տարածքային պահանջներ չունեն և պարտավորվում են ապագայում ևս նման պահանջներ առաջ չքաշել, այն ըմբռնմամբ, որ երկու երկրները միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչում են Խորհրդային Հանրապետությունների տարածքով, ինչպես նշված է Ալմա-Աթայի հռչակագրում։
Եթե ընդունենք, որ մեր Սահմանադրության հետ կապված Ադրբեջանի դիրքորոշումը ոչ թե պատրվակ է, այլ անկեղծ մտահոգություն, այդ մտահոգությունը փարատելու ամենաարդյունավետ միջոցը ոչ թե համաձայնագիրը չստորագրելն է, այլ ստորագրելը։
Ինչո՞ւ։ Որովհետև մեր օրենսդրությամբ՝ կառավարությունը պարտավոր է համաձայնագրի տեքստն ուղարկել ՀՀ Սահմանադրական դատարան՝ դրա համապատասխանությունը մեր Սահմանադրության հետ ստուգելու համար։
Եթե ՍԴ-ն որոշի, որ խաղաղության համաձայնագրի տեքստը չի համապատասխանում ՀՀ Սահմանադրությանը, այդ ժամանակ Հայաստանը կունենա կոնկրետ իրավիճակ և անհրաժեշտություն՝ կատարելու ընտրություն խաղաղության և հակամարտության միջև։ Բայց եթե դատարանը որոշի, որ համաձայնագրի տեքստը համապատասխանում է ՀՀ Սահմանադրությանը, այդ պարագայում համաձայնագիրն Ազգային ժողովում վավերացնելու ոչ մի խոչընդոտ չի լինի։
Խորհրդարանում վավերացնելուց հետո կգործի ՀՀ Սահմանադրության 5–րդ հոդվածի 3–րդ կետը, որտեղ ասվում է.
«ՀՀ վավերացրած միջազգային պայմանագրերի և օրենքների նորմերի միջև հակասության դեպքում կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը»:
Սա նշանակում է, որ խաղաղության համաձայնագիրը Հայաստանում, ինչպես նաև Ադրբեջանում վավերացվելուց հետո կստանա բարձրագույն իրավաբանական ուժ»։
Բաքուն խոչընդոտում է իր առաջ քաշած խնդիրների լուծմանը
«Համաձայնագրի հարցում իր ընթացիկ դիրքորոշմամբ Ադրբեջանը խոչընդոտում է իր իսկ կողմից առաջ քաշած խնդիրների հանգուցալուծմանը։
Սա է, որ շատ փորձագետների հիմք է տալիս ասել, որ Ադրբեջանը պարզապես մտացածին պատրվակներով ձգձգում է խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը։
Սխալ չընկալվելու համար դարձյալ ընդգծեմ․ ցանկացած մեկնաբանության դեպքում Ադրբեջանի բարձրացրած հարցերի հասցեագրման ճանապարհը ոչ թե խաղաղության համաձայնագրի չստորագրումն է, այլ ստորագրումը։ Ու քանի որ նմանատիպ հարցադրումներ մենք նույնպես ունենք, նույնը վերաբերելի է նաև Հայաստանի Հանրապետությանը»։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Փաշինյանը՝ չթիրախավորված կրակոցների մասին
