«Երկաթուղու վերականգնումը ՀՀ համար տնտեսական անվտանգության հարց է»․ կարծիք
Վնասվել է երկաթուղին
Հայաստանում տեղի ունեցած հեղեղումների արդյունքում վնասվել են նաև Լոռու մարզի երկաթուղային գծերը։ Փոխադրումները դադարեցված են։ Պաշտոնապես հաղորդվում է, որ երկաթուղու գծերը վնասվել են 8 տեղում՝ 2.5 կիլոմետր երկայնքով։
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի փոխանցմամբ՝ Ռուսաստանի գործընկերների հետ արդեն իսկ կան ձեռքբերված պայմանավորվածություններ դրա վերականգնման հետ կապված։ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտնել է, որ մասնագետներ են գործուղվել դեպքի վայր և ՀՀ գործընկերների հետ փնտրում են լուծումներ առաջացած «ոչ դյուրին խնդիրների» լուծման համար։
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանի խոսքով՝ եթե երկաթուղու վերագործարկումն ուշանա, դա կարող է բավականին լուրջ վնասներ հասցնել երկրի տնտեսությանը։
«Երկաթուղային փոխադրումների վերականգնումը տնտեսական անվտանգության հարց է. Հայաստանի բեռնափոխադրումների 80 տոկոսը Վրաստանի տարածքով է իրականացվում»,- ընդգծել է նա։
«Երկաթուղին կվերականգնվի հնարավոր ամենասեղմ ժամկետում»
Հայաստանի վարչապետը նախօրեին կառավարության նիստի ընթացքում հայտնեց, որ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը Մոսկվայում շփումներ է ունեցել ռուսաստանցի գործընկերների, մասնավորապես՝ «Ռուսական երկաթուղիներ» ընկերության հետ․
«Եվ ռուսաստանցի գործընկերները հավաստիացրել են, որ հնարավոր ամենասեղմ ժամկետներում երկաթուղին կվերականգնվի, ինչը շատ կարևոր է»:
Մինչ երկաթուղու վերագործարկումը կառավարությունը կփորձի միջանկյալ լուծում տալ խնդրին։
Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը, ով ղեկավարում է աղետի գոտու հրատապ կարիքների արձագանքման շտաբը, տեղեկացրել է, որ մինչ երկաթուղու վերականգնումը բեռները կտեղափոխվեն մինչև Այրում կայարան․
«Կայարանի հարակից հատվածում կա մի կամուրջ, որը նախկինում ծառայել է պահածոների գործարանի մատակարարման համար։ Երկար ժամանակ չի աշխատում։ Հիմա մենք այդ երկաթգծային կամուրջը վերափոխում, դարձնում ենք կամուրջ, որի վրա կարող են բեռնատարներ անցնել»։
Սանոսյանի փոխանցմամբ՝ առաջիկա 2-3 օրերին այդ աշխատանքը կավարտեն, բեռնատարներն այդ կամրջով կանցնեն գետի մյուս կողմը, Այրում կայարանից կբարձեն տարբեր տեսակի բեռներ, այդ թվում՝ վառելիք, կմատակարարեն հանրապետության ողջ տարածքում։
Արտահանման համար այս շրջանցիկ ճանապարհի օգտագործման հնարավորությունը դիտարկում են մի շարք ընկերություններ, այդ թվում՝ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը», որ Հայաստանի ամենախոշոր հարկատուներից մեկն է։
ՌԴ-ն միշտ պատրաստ է «թիկունք դառնալ Հայաստանի համար»
Անդրադառնալով Հայաստանում տեղի ունեցած ջրհեղեղին՝ նման հայտարարություն է արել Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։ Նրա խոսքով՝ օգնություն ցուցաբերելու հարցը քննարկում են ռուսական կապիտալով ՀՀ-ում գործող մի շարք ընկերություններ, մասնավորապես՝ «Հարավկովկասյան երկաթուղին»։
Հայտնի է, որ լեռնային ինժեներներ, երկրաբաններ, գեոդեզիստներ են ժամանել Հայաստան։
Զախարովան վստահեցրել է՝ Մոսկվան շարունակելու է ցուցաբերել անհրաժեշտ աջակցություն ջրհեղեղից տուժած բնակավայրերում բնականոն կյանքը վերականգնելու համար։ Նկատել է՝ աղետի հետեւանքների վերացմանն ուղղված աշխատանքներին անմիջապես միացել է ռուս-հայկական հումանիտար արձագանքման կենտրոնը՝ Հայաստանի ՆԳՆ փրկարար ծառայությանը փոխանցելով անհրաժեշտ սարքավորումներ։ Նրա փոխանցմամբ՝ ՌԴ ՊՆ-ն պատրաստակամություն է հայտնել ներգրավել նաև Հայաստանում տեղակայված ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի համապատասխան ուժեր։
Ստեղծվել է երկաթուղու վերականգնողական աշխատանքների կազմակերպման շտաբ
Շտաբը ղեկավարում է «Հարավկովկասյան երկաթուղի» ընկերության գլխավոր տնօրեն Ալեքսեյ Մելնիկովը։ Պարզել են՝ երկաթուղու գծերը վնասվել են 8 տեղում․
«Բացի այդ, հեղեղվել են 4 էլեկտրակայաններ և կայանների էլեկտրական կենտրոնացման սարքավորումներ, վնասվել են 3 ինժեներական կառույցներ, ինչպես նաև տարբեր լարման էլեկտրահաղորդման գծեր»։
Ընկերությունը ՌԴ-ից հրավիրված մասնագետների հետ իրականացնում է ջրալցված բոլոր հատվածների մանրազնին հետազոտություն՝ սահմանելով կատարվելիք աշխատանքների ծավալը, տեխնոլոգիան և անհրաժեշտ նյութերի քանակը։ Զուգահեռ կատարվում է էլեկտրաենթակայանների չորացում, վերականգնվում են վնասված կայանների էլեկտրամատակարարումն ու կապը:
Փորձագիտական կարծիք
Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը հիշեցնում է՝ հենց այս երկաթուղով է Ռուսաստանից և այլ երկրներից Հայաստան հասնում վառելիքի մի զգալի մասը։
«Եթե երկաթուղու վերագործարկումն ուշանա, ապա մեր տնտեսությանը դա կարող է բավականին լուրջ վնասներ հասցնել»,- «Ազատության» եթերում ասել է նա։
Տնտեսագետի գնահատմամբ՝ երկաթուղու լիարժեք գործարկման ձգձգման դեպքում ներկրվող առաջին անհրաժեշտության ապրանքները, օրինակ՝ բենզինը, հնարավոր է թանկանան։
Ասում է՝ եթե խոսքը մի քանի շաբաթվա մասին է, հանրությունն այդ բացը չի զգա․ կան պահուստներ։ Հնարավոր է համարում նաև մեքենաներով դիզվառելիքի և բենզինի ներկրումը։ Պարսյանի փոխանցմամբ՝ այդ պարագայում, սակայն, մի փոքր կթանկանա վառելիքի ինքնարժեքը։
Խնդիրներ են առաջանալու ինչպես ներկրման, այնպես էլ արտահանման հետ կապված․
«Հիմնականում երկաթուղուվ է արտահանվում հանքաքարը, մասնավորապես՝ Հայաստանից տարեկան արտահանվում է 300-400 հազար տոննա պնղձի խտանյութ, մոտ 20-30 հազար տոննա կարող է կազմել ֆերոմոլիբդեն, մոլիբդեն և այլն։ Եղել են տարիներ, որ նույնիսկ մինչև 50 հազար արտահանում ենք ունեցել»։
Պարսյանի կարծիքով՝ եթե երկաթուղու վերականգնումը ոչ թե մի քանի շաբաթ, այլ ավելի երկար ձգվի, երկրի հարկային մուտքերը կտրուկ կնվազեն։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Վնասվել է երկաթուղին