Ինչո՞ւ Սերգեյ Շամբան երրորդ անգամ նշանակվեց Աբխազիայի արտգործնախարար․ կարծիք
Սերգեյ Շամբան՝ Աբխազիա ԱԳ նախարար
Աբխազիայի արտաքին գործերի նախարարի աթոռը թափուր էր ավելի քան երկու ամիս: Օգոստոսի 6-ին նախագահի հրամանով այդ պաշտոնին նշանակվեց Սերգեյ Շամբան։ Նա հանրապետության ամենահայտնի քաղաքական գործիչներից մեկն է, որը նախկինում արդեն երկու անգամ ղեկավարել է արտգործնախարարությունը:
«Չեգեմսկայա պրավդա» թերթի խմբագիր և JAMnews աբխազական ծառայության խմբագիր Ինալ Հաշիգը մեկնաբանում է Շամբայի վերադարձը նախարարի պաշտոնին և բացատրում, թե ինչու նախագահը կայացրեց նման ընտրություն:
Շամբայի նշանակումն իրականացվեց փոքր-ինչ անհաջող պահի, երբ նրա որդին՝ Օրխան Շամբան, հայտնվեց սկանդալի կենտրոնում և դարձավ աբխազական հասարակության վրդովմունքի առարկան:
14 տարի անց Սերգեյ Շամբան վերադառնում է Աբխազիայի արտաքին գործերի նախարարի աթոռին: Այս ընթացքում նա կարճ ժամանակով եղել է վարչապետ, ապա անհաջող թեկնածություն է ներկայացրել նախագահական ընտրություններում, 2011-2020 թթ.-ին չի զբաղեցրել որևէ պաշտոն, սակայն դուրս չի եկել քաղաքականությունից: Իսկ ներկայիս նախագահ Ասլան Բժանիայի իշխանության գալուց հետո ստացել է Անվտանգության խորհրդի քարտուղարի համեստ պաշտոնը, որը հիերարխիկորեն անհամեմատելի է նախագահի վրա ունեցած ազդեցության այն աստիճանի հետ, որը նա ունեցել է և շարունակում է պահպանել մինչ օրս:
2024 թ. -ի մայիսի սկզբին պաշտոնանկ արվեց Աբխազիայի արտգործնախարար Ինալ Արձինբան: Ժամանակին հենց Շամբան էր ակտիվորեն պաշտպանել Աբխազիայում այդ նախկին կրեմլյան պաշտոնյայի իշխանության գալն ու շարունակել անուղղակիորեն հովանավորել նրան նախարարի պաշտոնը զբաղեցնելու ողջ ժամանակահատվածում: Սակայն Ինալ Արձինբայի աշխատելաոճը, մեթոդները և աշխատանքի փիլիսոփայությունը այնքան էին տարբերվում նախարար եղած ժամանակ Շամբայի վարվելաձևից, որ անհնար էր դա համարել ավանդույթների շարունակություն և համապատասխանաբար՝ Արձինբային համարել Շամբայի աշակերտ:
Հաշվի առնելով ներկայիս իրողությունները՝ հնարավոր է, որ այս ամենը բավականին օրգանական է: Այն ժամանակներում, երբ Շամբան գլխավորում էր ԱԳՆ-ն, աշխարհը այլ էր, քան հիմա է: Բացի այդ, երկար ժամանակ քաղաքականության մեջ լինելը կարող է անճանաչելիորեն փոխել աշխարհայացքը:
- Աբխազիայի նախագահ. «Վրաստանի ղեկավարությունը պետք է ընդունի ստեղծված իրականությունը»
- Վրաստանի ամբողջականությանն աջակցելու մասին Փաշինյանի խոսքերը վրդովմունք են առաջացրել Աբխազիայում
Սերգեյ Շամբայի վերադարձը նախարարական աթոռին անակնկալ անվանել չի կարելի:
Ավելի քան մեկ ամիս է, ինչ լուրեր էին շրջանառվում այն մասին, որ նա է նշանակվելու այդ պաշտոնին: Չնայած որ նույն աղբյուրները պնդում էին, թե Շամբան ոչ մի հատուկ ցանկություն չունի գլխավորելու ԱԳՆ-ն: Բայց, ինչպես տեսնում ենք, կարողացել են համոզել նրան:
Իրականում նախագահ Բժանիան ընտրության լայն հնարավորություններ չուներ: Նախարարի պարտականությունները կատարող Օդիսեյ Բիգվավան, չնայած որ աշխատում էր ԱԳՆ-ում, սակայն դիվանագիտական փորձ չուներ, քանի որ մասնագիտացել էր իրավական հարցերի վրա: Եվ քաղաքական հետագիծ չունենալով՝ ընկալվում էր որպես շարքային պաշտոնյա: Կայուն ժամանակներում սա, հավանաբար, նույնիսկ բարիք էր նախագահի համար:
Բայց հիմա, երբ Բժանիայի արտաքին քաղաքական գործունեությունը անընդհատ հասարակության վրդովմունքին է արժանանում, տրամաբանական է, որ նա ցանկանում է նախ՝ միայնակ չդիմակայել այդ հարվածներին, և երկրորդ՝ ապահովել, որ արտաքին գործերի նախարարը կարողանա վերահսկել որոշ հարցեր: Իսկ շարքային պաշտոնյան այդ դերին հարմար չէ: Անհրաժեշտ է իրական քաղաքական դեմք՝ դիվանագիտական աշխատանքի փորձով: Իսկ այդ չափանիշներին Բժանիայի շրջապատից համապատասխանում է միայն մեկ մարդ՝ Սերգեյ Շամբան:
Իսկ ինչ վերաբերում է Շամբային… Սովորաբար ֆուտբոլիստը, որը հռչակ է ձեռք բերել տարբեր խոշոր ակումբներում, կարիերան ավարտելու համար վերադառնում է իր ծննդավայրի ակումբ: Այս անալոգիայով Սերգեյ Շամբայի համար վերադարձը ԱԳՆ կդառնա նրա երկար քաղաքական կարիերայի վերջին հանգրվանը:
