«ԵՄ-ն կարող է օգնել Հայաստանին, բայց ոչ լուծումներ պարտադրել»․ Պետեր Ստանո
Պետեր Ստանոյի հարցազրույցը
«Հայաստանը հսկայական աշխատանք է կատարել Եվրամիությանը մոտենալու համար, բայց դեռ կան խնդիրներ»,- Բրյուսելում «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում հայտարարել է ԵՄ արտաքին հարաբերությունների խոսնակ Պետեր Ստանոն։
Նրա խոսքով՝ հարաբերությունների բնույթը կախված չէ միայն Բրյուսելից կամ միայն Երևանից, այլ նրանից, թե որտեղ են նրանք ցանկանում «միասին լինել և որքան հեռու են ուզում գնալ գործակցությունն ամրապնդելու համար»։
«Բրյուսելում կայացած ԱՄՆ-ԵՄ- Հայաստան եռակողմ հանդիպումն ապացուցում է, որ մենք մոտենում ենք միմյանց։ Եվ սա հիմնված է ընդհանուր վճռականության վրա»,- շեշտել է նա։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանում ամենաքննարկվող հարցին՝ Հայաստանին անվտանգային ոլորտում Եվրամիության աջակցությանը, Ստանոն ասել է, որ այդ ոլորտը գտնվում է «անդամ պետությունների խիստ վերահսկողության ներքո»․
«Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամի աջակցության շուրջ քննարկումները շարունակվում են, և ինչ-որ պահի որոշում կկայացվի։ Բայց ԵՄ-ում գործընթացները որոշակի ժամանակ են պահանջում, հատկապես, հաշվի առնելով, որ դրա շուրջ պետք է կոնսենսուս լինի բոլոր 27 անդամ պետությունների միջև»։
Հարցազրույցի կարևոր դրվագները՝ հակիրճ
Հայաստանում բարեփոխումները կշարունակվեն
Եվրամիության ներկայացուցչի դիտարկմամբ՝ Երևանի տնային աշխատանքը Հայաստանը քաղաքական և տնտեսական առումով ԵՄ-ին մոտեցնելու մասին է․
«Եվ դա ներառում է, իհարկե, բարեփոխումների վրա աշխատանք՝ ժողովրդավարական ինստիտուտների ամրապնդում և բարեփոխում, անհրաժեշտ տնտեսական բարեփոխումներ, օրենքի գերակայության ապահովում, կոռուպցիայի դեմ պայքար»։
Ստանոյի փոխանցմամբ՝ նոյեմբերին ԵՄ արտգործնախարարները քննարկել են ՀՀ հետ հետագա գործակցության հարցերը, մատնանշել ոլորտներ, որտեղ հնարավոր է անել ավելին։ Դրանք են՝
- Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամը,
- Հայաստանի տնտեսության և հասարակության դիմակայունության ամրապնդումը,
- վիզային ռեժիմի ազատականացումը։
«Առաջարկները շատ են, բայց ի վերջո խոսքը Հայաստանի ներկայացրած պահանջի և ի պատասխան Եվրամիության ներկայացրած առաջարկի մասին է, և եթե դրանք համընկնեն, կարելի է պայմանավորվել»,- շեշտել է նա։
«Վիզաների ազատականացումը նաև քաղաքական գործընթաց է»
Վիզաների ազատականացման հարցով Հայաստանի հետ երկխոսություն մեկնարկն, ըստ Ստանոյի, չի ուշանում, քանի որ «ոչ ոք ժամանակացույց չի սահմանել»։ Շեշտել է՝ տեխնոկրատական, բայց նաև քաղաքական որոշում է, որը պետք է հաստատվի ԵՄ անդամ երկրների կողմից։
«Ինչո՞ւ է դա այդքան երկար տևում։ Որովհետև անդամ պետությունները պետք է գտնեն լավագույն ճանապարհը՝ համոզվելու, որ իրենք գոհ են այն բոլոր չափանիշներից, որոնք կատարվել են, որ ունեն բավարար երաշխիքներ, որ վիզային ռեժիմի ազատականացումը չի չարաշահվի և այլն»,- պարզաբանել է նա։
«Միջազգային իրավունքը չի կարող խախտվել»
Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման հարցում, ըստ Պետեր Ստանոյի, միջազգային հանրությունը «կարող է օգնել, բայց ոչ լուծումներ պարտադրել»։ Ասում է՝ գործընթացն առաջ տանելու համար աշխատում են կողմերի հետ երկկողմ և եռակողմ ձևաչափերով, բայց լուծումը պետք է գտնեն Երևանն ու Բաքուն․
«Ոչ ոք չի կարող խնդիրը լուծել ձեր փոխարեն»։
Հարցին՝ Բրյուսելը պատրա՞ստ է օգնել ՀՀ տարածքային ամբողջականության վերականգնման հարցում, Ստանոն պատասխանել է․
«Տարածքային ամբողջականության, ինքնիշխանության համար մենք ունենք միջազգային իրավունք։ Եվ ԵՄ-ն շատ հստակ մոտեցում ունի՝ պետք է հարգել միջազգային իրավունքը, այն չի կարող խախտվել։ Իսկ եթե կան խնդիրներ, ապա դրանք պետք է լուծվեն բանակցային սեղանի շուրջ»։
Օրինակ է՝ բերել Սերբիա-Կոսովո, Իսրայել-Պաղեստին հակամարտություններն ու նշել, որ այդ կողմերին ևս աջակցում են, բայց չեն կարող ստիպել լուծում գտնել, քանի դեռ նրանք չեն տեսնում, որ «այդ լուծումը երկուսի համար էլ լավ փոխզիջում է»։
Արդյո՞ք միջազգային իրավունքը խախտողը չպե՞տք է պատասխանատվության ենթարկվի։ Պետեր Ստանոյի համոզմամբ՝ կա գոյություն ունեցող համակարգ, և ցանկացած երկիր «ազատ է հարցերը բերել ՄԱԿ Անվտանգության խորհուրդ, Արդարադատության միջազգային դատարան, Միջազգային քրեական դատարան»։
«ԵՄ-ն չի ասում՝ եթե ուզում եք ավելին ստանալ, ազատվեք ռուսներից»
«Մենք չենք ասում՝ եթե ուզում եք մեզնից ավելին ստանալ, պետք է ազատվեք ռուսներից։ Եվրամիությունն այդպես չի աշխատում։ ԵՄ-ն այն դերակատարը չէ, որ ասի՝ եթե ուզում եք աշխատել մեզ հետ, պետք է հրաժարվեք բոլոր մյուս գործընկերներից»,- հայտարարել է Պետեր Ստանոն։
Ասել է՝ եթե Երևանը կարծում է, որ իր շահերից ելնելով` «կարևոր, լավ կամ ձեռնտու է» Ռուսաստանի հետ ինչ-որ համագործակցություն ունենալը, կարող է ունենալ, եթե դա չի հակասում Եվրամիության քաղաքականությանը, օրինակ՝ պատժամիջոցների։
«Եթե դուք ավելի սերտ կապեր եք զարգացնում ԵՄ-ի հետ, դա չի նշանակում, որ պետք է կրճատեք ձեր կապերը որևէ այլ գործընկերոջ հետ: Եթե դուք ցանկանում եք ունենալ ռուս զինվորներ, ռուսական ФСБ կամ որևէ այլ ռուսական իրավապահ մարմին ձեր հողում, դա ձեր ինքնիշխան որոշումն է»,- պարզաբանել է Ստանոն։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Պետեր Ստանոյի հարցազրույցը
