Ուկրաինական նավերը գնդակոծվել և գրավվել են Ռուսաստանի կողմից։ Կան վիրավորներ
Ի՞նչ է տեղի ունեցել
Նոյեմբերի 25-ին ռուս սահմանապահները գնդակոծել են, խոյահարել և գրավել ուկրաինական երեք ռազմանավ, որոնք Սև ծովից ուղևորվում էին դեպի Ազովի ծով։
Այս տեսանյութում, որը վերբեռնված է այդ թվում Ուկրաինայի ներքին գործերի նախարար Արսեն Ավակովի Թվիթերի էջում, երևում է, թե ինչպես է ռուսական նավը միտումնավոր և ագրեսիվ կերպով խոյահարում ուկրաինական նավաքարշը (բուքսիր)։ ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ․ տեսանյութում ոչ նորմատիվային խոսք է հնչում։
МВС України спецзасобами отримало доступ до відео провокації -тарана російського прикордонного корабля “Дон” українського судна. Перехоплене відео знято російськими, чутні команди — це піде доказом в міжнародний суд!
Агресія! Гуртуемось та очікуємо реакції дружніх країн! pic.twitter.com/f0e9hFB1BT— Arsen Avakov (@AvakovArsen) November 25, 2018
• Ուկրաինա և Ռուսաստան. հակառակորդներ պատերազմո՞ւմ, թե՞ առևտրային գործընկերներ
• Ռուսաստանը՝ համաշխարհային կիբերբանակների թոփ հնգյակում
Իրադարձությունների հաջորդականությունը հետևյալն է։
• Ռուսաստանը նոյեմբերի 25-ի առավոտյան հայտարարել է, որ ուկրաինական ռազմական նավերը խախտել են ռուսական սահմանը։ Նրանք Սև ծով են դուրս եկել և ուղևորվել դեպի Կերչի նեղուց՝ նախօրոք նավերի անցման համար հայտ չներկայացնելով, հաղորդել է Ռուսաստանը Անվտանգության դաշնային ծառայությունը։
• Ռուսական սահմանապահ նավը խոյահարել է ուկրաինական նավաքարշը, որին երեք ռազմական նավ էր հետևում։
• Ռուսաստանը փակել է նեղուցը քաղաքացիական նավերի համար, մարտական ինքնաթիռները սկսել են պարեկություն անել Կերչի նեղուցում։
• Ուկրաինան մեղադրել է Ռուսաստանին «բացահայտ ագրեսիվ գործողությունների համար»։
• Նոյեմբերի 25-ի երեկոյան Ուկրաինան հաղորդել է, որ ռուս զինվորականները գնդակոծել են և գրավել ուկրաինական նավերը։ Հաղորդվել է, որ երեք նավ՝ «Բերդյանսկ» և «Նիկոպոլ» հրետանային մոտորանավերն, ինչպես նաև «Յանի Կապու» ռեյդային բուքսիրն, Օդեսայից ուղևորվում էին դեպի Մարիուպոլ և միջազգային ջրերում են եղել։
• Ուկրաինան հաղորդել է, որ վիրավորում է ստացել ուկրաինացի վեց զինծառայող։ Գրավված նավերի անձնակազմն ընդհանուր առմամբ 20 մարդուց է բաղկացած։
• Նոյեմբերի 26-ի վաղ առավոտյան (ավելի շուտ՝ գիշերվա կեսին) Ռուսաստանի ԱԴԾ-ն հաղորդել է, որ ձերբակալվել է ուկրաինական երեք նավ, վիրավորվել է ուկրաինացի երեք զինծառայող։ Վիրավորներին օգնություն է ցուցաբերվել, քրեական գործ է հարուցվել ՌԴ պետական սահմանը Ուկրաինայի ռազմածովային ուժերի նավերի կողմից խախտելու փաստի առթիվ։ Ձերբակալված ուկրաինական նավերը տեղափոխվել են Կերչի նեղուց, հաղորդել է Ռուսաստանի ԱԴԾ-ն։
Ուկրաինական «Հրոմադսկոյե» հեռուստաալիքը հետևում է իրավիճակին ուղիղ եթերում
Միայն Ռուսաստանն է Կերչի նեղուցն իր տարածքը համարում, ոչ մի ուրիշ երկիր այդ դիրքորոշմանը չի աջակցում։
Կերչի նեղուցը, որում տեղի է ունեցել միջադեպը, միացնում է Ազովի և Սև ծովերը։
2003թ-ին ռուս-ուկրաինական պայմանագիր է ստորագրվել, որի համաձայն այդ երկու երկրների դրոշներով նավերն այնտեղ նավարկության ազատություն ունեն։
Սակայն 2014թ-ին Ղրիմի բռնակցումից հետո Ռուսաստանը Կերչի նեղուցը համարում է իր տարածքային ջրերը։
Աշխարհի ոչ մի պետություն չի ճանաչել Ղրիմը Ռուսաստանի կազմում, այդ թվում՝ նրա մերձավոր դաշնակիցներ Բելառուսը, Հայաստանն ու Ղազախստանը։
Ուկրաինայի արձագանքը
Կիևում կայացել է Ուկրաինայի ազգային անվտանգության և պաշտպանության խորհրդի նիստը, որին երկրի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոն կողմ է արտահայտել ռազմական դրություն մտցնելուն։
• «Ուկրաինական» Սահակաշվիլիի չորս տարբերություն «վրացականից»
• Կարծիք․ ինչո՞ւ Պուտինի բախտն էլ չի բերում
Սպասվում է, որ նոյեմբերի 26-ին այդ հարցը կուսաումնասիրվի Գերագույն Ռադայի արտահերթ նիստի ժամանակ։
Պորոշենկոն խոստացել է, որ ռազմական դրությունը չի նշանակելու անհապաղ մոբիլիզացիա։ Ըստ նրա՝ այն չպետք է բերի քաղաքացիների իրավունքների և ազատությունների սահմանափակման։
Սակայն արդեն նոյեմբերի լույս 26-ի գիշերն Ուկրաինայի ռազմական ուժերը լիակատար մարտական պատրաստության վիճակում էին։
Ռուսաստանի արձագանքը
Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան Ուկրաինային մեղադրել է սադրանքի համար։
«Մեծ ճանապարհի ավազակները», — գրել է Մարիա Զախարովան ֆեյսբուքյան իր էջում։
«Մեթոդներն էլ են ավազակային․ սկզբում՝ սադրանք, այնուհետև՝ ուժային ճնշում, իսկ հետո՝ ագրեսիայի մեղադրանք»։
Միջազգային արձագանք
ՆԱՏՕ-ում և ԵՄ-ում հայտարարել են, որ հետևում են Կերչի նեղուցում իրավիճակի զարգացմանը, և կոչ են արել կողմերին սրացում թույլ չտալ։
ՆԱՏՕ-ի հայտարարությունում, այդ թվում, խոսվում է նաև այն մասին, որ դաշինքն աջակցում է Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականությանն ու ինքնիշխանությանը։ ՆԱՏՕ- ն Ռուսաստանին է դիմում կոչով՝ ապահովել ուկրաինական նավերի անարգել մուտքն Ազովի ծովի նավահանգիստներ։
Եվրամիության ղեկավարությունը Ռուսաստանին կոչ է արել նաև վերականգնել Կերչի նեղուցով ուկրաինական նավերի անցման ազատությունը, իսկ երկու կողմերին՝ «առավելագույնս զուսպ» գործել։