Բելառուսի նախագահի հայտարարությունը սպասարկում է իր երկրի ներքին քաղաքական օրակարգը և կապ չունի Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հետ: Հայաստանի արտաքին գերատեսչությունն այսպես է արձագանքել Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոյի հնչեցրած մտքերին:
Լուկաշենկոյի աղմկահարույց հայտարարությունը, Հայաստանի պատասխանը, ինչպես նաև փորձագիտական կարծիք։
Փետրվարի 7-ին Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն Վլադիմիր Սոլովյովին տված հարցազրույցում անդրադարձել էր Ռուսաստան-Բելառուս միութենական պետությանն ու հետխորհրդային երկրների, այդ թվում՝ Հայաստանի՝ դրան միանալու հեռանկարներին.
«Հայաստանը փախչելու տեղ չունի… ինչ է, կարծում եք, նրանք ինչ-որ մեկին պե՞տք են… Նրանք արդեն տեսել են… Նիկոլ Վովաևիչը տեսել է դա»:
Բելառուսի նախագահը կարծիք էր հայտնել, թե առաջիկա 15 տարիներին Մոսկվայի ու Մինսկի նախաձեռնած միութենական պետության կազմում կընդգրկվեն նաև նախկին ԽՍՀՄ հանրապետությունների մեծ մասը, այդ թվում՝ Ուկրաինան, Ղազախստանն ու Հայաստանը:
Հայաստանի պատասխանը Բելառուսի նախագահին
ԶԼՄ-ների՝ մեկնաբանություն ստանալու փորձերից հետո թեմային անդրադարձել է Հայաստանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղարը:
«Համոզված ենք, որ Բելառուսի նախագահի աշխարհաքաղաքական ինքնատիպ վերլուծությունները նպատակ ունեն սպասարկելու առաջին հերթին սեփական ներքին քաղաքական օրակարգը և որևէ առնչություն չունեն Հայաստանի և նրա արտաքին քաղաքականության հետ», — ֆեյսբուքյան էջում գրել է Վահան Հունանյանը:
Քննարկում խորհրդարանում․ «ո՞ւմ է պետք Լուկաշենկոն»
Բելառուսի նախագահի աղմկահարույց հայտարարությունը քննարկման առարկա է դարձել ինչպես սոցիալական ցանցերում, այնպես էլ Հայաստանի խորհրդարանում:
Իշխող ուժի՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Վաղարշակ Հակոբյանը նշել է, որ Բելառուսի նախագահը «անթույլատրելի և պետության ղեկավարին ոչ հարիր» արտահայտություններ է արել․
«Ես ուզում եմ նշել, որ այս որակումներն իսկապես դատապարտելի են: Գործընկեր երկրի ղեկավարն իրավունք չունի նման մտքեր արտահայտել մյուս գործընկներ երկրի նկատմամբ, ու ես ուզում եմ հիշեցնել վերջերս ղազախական դեպքերը, թե ում էր պետք Հայաստանը, ու ես վստահ եմ՝ պարոն Լուկաշենկոն ամենաքաջն է գիտակցում, թե ում էր պետք ու ում է պետք Հայաստանի Հանրապետությունը»:
Արձագանքելով գործընկերոջ ելույթին՝ իշխանական պատգամավոր Ռուստամ Բաքոյանը հարց է հնչեցրել, թե՝ «իսկ Ձեր մատնանշած Լուկաշենկոն ո՞ւմ է պետք»:
«Այս հռետորական հարցը, կարծում եմ, իր ժողովուրդը իրեն տվել է, և այն պրոցեսները, որ այդ երկրում տեղի ունեցան, հստակ գնահատական են իր անցած պաշտոնավարման ժամանակահատվածին, որ երկիրն ինչ վիճակում էր պահել, և դրա արդյունքը ինչ եղավ», — նշել է պատգամավորը։
Նույն խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանն էլ կարծիք է հայտնել, թե «Լուկաշենկոներն ու Մարգարիտա Սիմոնյանները [ռուսական RT-ի գլխավոր խմբագիր] իրենց գործունեությամբ արջի ծառայություն են մատուցում Ռուսաստանի իշխանություններին».
«Լավ կլինի Լուկաշենկոն այդպիսի գնահատականներ տալուց առաջ Մինսկի օդանավակայանը մտնի, որն ավելի շատ հիշեցնում է խոզանոց», — ասել է պատգամավորը:
Ռուսաստանն ու Բելառուսը միութենական պետություն ստեղծելու պայմանագիրն իր կանոնադրությամբ ստորագրել են 1999 թ.-ին։ Միութենական պետության մասին Լուկաշենկոն հայտարարություններ է անում դեռ տարեսկզբից: Բելառուսի նախագահը թեմային անդրադարձել էր Սուրբ Ծննդյան տոնի առիթով՝ նշելով, որ 2022 թվականը պետություններից միություններ ստեղծելու տարի է լինելու, աշխարհն էլ փոխվելու է լրջագույն ձևով.
«Այնպիսի երկրների համար, ինչպիսին մերն է, ոչ թե դժվար, այլ անհնար կլինի միայնակ ողջ մնալը։ Ուստի, ես որդեգրել եմ ամենակոշտ գիծը՝ մեր ինքնիշխանությունն ու անկախությունը պահպանելու համար, որպեսզի մենք պետություն լինենք, բայց սերտ կապի մեջ լինենք մեր մոտ ընկերների ու եղբայրների հետ։ Դրանք ովքե՞ր են՝ Ռուսաստանն է, Ղազախստանն է, Ուկրաինան է»։
Այս ելույթից օրեր անց Ղազախստանի հարցով ՀԱՊԿ առցանց գագաթնաժողովի ժամանակ Լուկաշենկոն հայտարարել էր, թե ռազմական դաշինքին լուրջ մարտահրավերներ են սպասվում, պետք է ամրապնդել այն՝ առանց հայացքը դեպի Արևմուտք կամ Ամերիկա ուղղելու: Բելառուսի նախագահը զգուշացրել էր, թե՝ այլապես «վիզներս կոլորենք»։
Մեկնաբանություն
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ գուցե հանրությունը ոգևորվի, եթե հնչեն հզոր պատասխաններ, թե «այ Լուկաշենկո, դու ով ես՝ մենք ենք տերը մեր երկրի», սակայն կարծում է՝ խոսելու առիթ Հայաստանն է տվել:
«Եկեք խոստովանենք, որ մեր երկրի մոտ երեք տասնամյակի ընթացքը Լուկաշենկոյին կամ լուկաշչենոկներին, ցավոք սրտի, տվել ու դեռ տալիս է առիթ ասելու այն, ինչ խոսում են», — գրել է քաղաքական մեկնաբանը:
Ասում է՝ պետք է ընդունել, որ մեր պատասխաններից խոշոր հաշվով ոչինչ չի փոխվում, քանի դեռ չենք կարողանում կարգավորել մեր երկրի գործերը: Բադալյանի խոսքով՝ միայն դա կփոխի Հայաստանի նկարագիրը, ներուժը, ինչպես նաև վերաբերմունքը մեր երկրի հանդեպ:
«Մեր պետությանը վերաբերվենք ոչ թե որպես «բացած սեղան», որին թամադա է պակասում, այլ մի բարդ օրգանիզմ, որն ունի ֆունկցիոնալ ներդաշնակեցման կարիք և դրա համար անհրաժեշտ մասնագիտական բանակ»:
Հակոբ Բադալյանի դիտարկմամբ՝ «Լուկաշենկոն այսօր կա, վաղը չկա, իսկ Հայաստանը լինելու է միշտ, ուստի պետք է հասկանալ՝ ինչպիսին ենք այսօր ու ինչպիսին ենք լինելու վաղը»:
