«Մենք ենք օրակարգ թելադրում հետկոնֆլիկտային շրջանում»․ Իլհամ Ալիև
Ալիևի ելույթը Զանգելանում
Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ հակամարտությունը լուծված է։ Նրա խոսքով` ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն ավարտել է իր գործունեությունը։ «Եթե սահմաններ ենք որոշելու, ապա ԼՂ-ի ո՞ր կարգավիճակի մասին կարող է խոսք գնալ»,- ընդգծել է Ալիևը՝ ելույթ ունենալով Զանգելանի շրջանի Ագալի սմարթ-գյուղի բացման ժամանակ։ Այս գյուղն Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո է հայտնվել ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի արդյունքում։
Ալիևը ծանոթացել է նաև Զանգելանի միջազգային օդանավակայանի շինարարության ընթացքին։
Ադրբեջանը նախատեսում է 2020 թվականին 44-օրյա պատերազմից հետո երկրի վերահսկողության տակ հայտնված տարածքներում կառուցել երեք միջազգային օդանավակայան։ Դրանցից առաջինը՝ Ֆիզուլիինը, շահագործման է հանձնվել 2021 թվականի հոկտեմբերին։ Զանգելանի օդանավակայանը պետք է գործարկվի մինչև այս տարվա ավարտը։ Լաչինի օդանավակայանի շահագործման հանձնումը նախատեսված է 2024 թվականին։
«Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը լուծված է»
Իր ելույթում Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը մնացել է պատմության մեջ.
«Մենք լուծել ենք այդ հարցը։ Հայաստանը ուզի, թե չուզի՝ ամբողջ աշխարհն արդեն ընդունել է դա։ Մենք լուծել ենք Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը։ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը լուծված է։
Ինչ վերաբերում է Լեռնային Ղարաբաղի վարչական տարածքին, ապա նման տարածք Ադրբեջանում չկա։ Հետևաբար, Լեռնային Ղարաբաղը չկա միջազգային կազմակերպությունների բառապաշարում, և դա ապացուցեց Բրյուսելի հանդիպումը։ Այո, Հայաստանում նորից աղմուկ բարձրացրին դրա պատճառով, բայց սրանք իրողություններ են, և այնտեղ ստիպված են հաշտվել դրանց հետ»։
«Մինսկի խումբն ավարտել է իր գործունեությունը»
«ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն ավարտել է իր գործունեությունը։ Ես արդեն խոսել եմ այս մասին և կրկնվելու պատճառ չեմ տեսնում։
Մենք այժմ հետկոնֆլիկտային շրջանում ենք։ Մենք ապրում ենք այս ժամանակաշրջանում և թելադրում ենք օրակարգը հետկոնֆլիկտային շրջանում։ Մենք հասել ենք այն ամենին, ինչ ձեռնարկել ենք այս մեկուկես տարվա ընթացքում։ Մենք հասել կամ հասնում ենք այն ամենին, ինչի մասին ես խոսեցի։
Նախ՝ ողջ աշխարհը, առաջատար երկրներն ու միջազգային կազմակերպությունները ընդունել են նոր իրողությունները։ Սա շատ կարևոր էր, քանի որ կարող էր այլ կերպ լինել: Սա մեր մեծ քաղաքական հաջողությունն է։
Եվ երկրորդ՝ մեր օրակարգն առաջատար միջազգային կազմակերպությունների կողմից ընդունվում է որպես հիմք»,- մատնանշել է Ադրբեջանի նախագահը։
«Եթե սահմաններ ենք որոշում, ապա ԼՂ-ի ո՞ր կարգավիճակի մասին կարող է խոսք գնալ»
Իր ելույթում Ալիևն անդրադարձել է նաև Հայաստանի հետ պետական սահմանի սահմանազատման բանակցությունների հարցին.
«Ես ասել եմ, որ մենք պետք է որոշենք Հայաստանի հետ սահմանները։ Հայաստանը հրաժարվել է, վեց ամիս չի համաձայնել։ Եվ ինչի՞ են հանգել։ Մայիսի 24-ին ադրբեջանա-հայկական սահմանին տեղի է ունեցել հանձնաժողովների առաջին հանդիպումը։ Սա մեծ նշանակություն ունի։
Այն տեսանկյունից, որ մենք որոշելու ենք այդ սահմանները, և դա կարևոր է։ Որովհետև հայերը օկուպացրել են սահմանները։ Մյուս կողմից՝ սրանով պաշտոնապես վերջ է դրվում Ադրբեջանի նկատմամբ Հայաստանի ռևանշիստական ուժերի տարածքային պահանջներին։
Քանի որ եթե սահմաններ ենք որոշում, ապա «Լեռնային Ղարաբաղի» ո՞ր կարգավիճակի մասին կարող է խոսք գնալ։ Կա Ղարաբաղի գոտի, Ղարաբաղի շրջան։ Դա Ադրբեջանի տարածքն է, և այն ճանաչում է ողջ աշխարհը։
Այդ իսկ պատճառով մեծ նշանակություն ունի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև սահմանի որոշման հարցերով հանձնաժողովների առաջին հանդիպումը»։
Խաղաղության պայմանագրի և Զանգեզուրի միջանցքի մասին
«Մենք ասել ենք, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետք է խաղաղության պայմանագիր կնքվի։ Հայաստանը փորձեց խուսափել դրանից։ Որովհետև խաղաղության պայմանագիրը նշանակում է միմյանց տարածքային ամբողջականության ճանաչում։ Բայց վերջիվերջո մենք հասանք դրան, և Ադրբեջանն արդեն իսկ ստեղծել է աշխատանքային խումբ այս հարցով։
Մյուս կարևոր խնդիրը Զանգեզուրի միջանցքի բացումն է։ Պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն՝ Բրյուսելում հանդիպումից հետո երկաթուղային և ճանապարհային երթուղիները կանցնեն Մեղրիով, Զանգեզուրով»,- հայտարարել է Իլհամ Ալիևը։
«Ադրբեջանում հայերի բնակվելու համար որևէ խնդիր չկա»
Ադրբեջանի նախագահը նշել է, որ ոչ Ղարաբաղում, ոչ էլ երկրի այլ հատվածներում հայերի ապրելու մեջ որևէ խնդիր չի տեսնում.
«Բազմաթիվ ժողովուրդների ներկայացուցիչներ նորմալ ապրում են Ադրբեջանում և օգտվում են բոլոր իրավունքներից։ Ադրբեջանում երբեք ազգային և կրոնական հողի վրա խտրականություն չի եղել։ Ուստի Ադրբեջանում ապրող հայերի իրավունքներն ու անվտանգությունը նույնքան կարևոր են, որքան երկրում բնակվող այլ ժողովուրդների իրավունքներն ու անվտանգությունը։
Նման փորձ կա ամբողջ աշխարհում, Եվրոպայում։ Կան տարբեր կոնվենցիաներ, որոնց միացել են Եվրախորհրդի երկրները, Եվրամիության շրջանակներում կան նաև իրենց կանոններն ու պաշտոնական փաստաթղթերը։ Այնտեղ ամեն ինչ մատնանշված է, և մենք շարժվում ենք այս համամարդկային միտումներով։
Բայց եթե Հայաստանը ինչ-որ հատուկ պահանջներ առաջ քաշի, մենք էլ կարող ենք ունենալ մեր պահանջները։ Ահա, ոչ հեռու այս վայրից, որտեղ ես հիմա կանգնած եմ, մեր հինավուրց հողն է՝ Արևմտյան Զանգեզուրը։
Մենք Հայաստանին տարածքային պահանջներ չե՞նք ներկայացնում, չէ՞։ Չենք ներկայացնում: Բայց եթե մեզ սկսում են տարածքային պահանջներ ներկայացնել, ինչո՞ւ մենք նույնը չանենք։ Կա պատմություն։ Թող գրքեր, հանրագիտարաններ բացեն՝ ե՞րբ են Արևմտյան Զանգեզուրն անջատել Ադրբեջանից և տվել Հայաստանին։ 1920 թվականի նոյեմբերին»։
