«Ավելի լավ կյանքի հնարավորություն». ՀՀ աշխատաշուկան՝ թվերով
ՀՀ աշխատաշուկան 2024 թ.-ին
Ինչպես աշխարհի շատ երկրներում, այնպես էլ Հայաստանում մայիսի 1-ը նշվում է որպես Աշխատանքի և աշխատավորների համերաշխության միջազգային օր: Օրվա առիթով հղած ուղերձում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն արձանագրել է՝ «աշխատանքն է այն գործիքը, որով հնարավոր է անհատի և հանրության կյանքն ավելի լավը դարձնել» և հավելել՝ բանալի արտահայտությունը «հնարավոր է»-ն է։
«Աշխատանքն, իհարկե, անհատի և հանրության կյանքն ավելի լավը դարձնելու անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է: Գոհացուցիչ արդյունքներ բերում է միայն արդյունավետ աշխատանքը, իսկ արդյունավետ լինելու համար աշխատանքը պետք է հիմնված լինի գիտելիքի, շարունակաբար զարգացող հմտության, այսինքն՝ կրթության ու կրթվելու վրա»,- նկատել է Փաշինյանը:
Երկրի վարչապետը պարբերաբար անդրադառնում է զբաղվածության ոլորտին, ներկայացնում աշխատատեղերի և աշխատավարձերի վերաբերյալ թարմացվող տեղեկատվություն և վստահեցնում՝ դինամիկան դրական է:
Ի՞նչ պատկեր է ՀՀ աշխատաշուկայում. Փաշինյանի հայտարարությունները, վիճակագրական տվյալներ
- Հայաստանի 3594 քաղաքացի օգտվել է անհուսալի վարկեր ունեցող անձանց աջակցման ծրագրից
- Մարտի 8-ի հակառակ կողմը. ՀՀ-ում կանանց 52 տոկոսը աշխատանք չունի և չի փնտրել
- «Հանուն հավասարության»․ միկրոբիզնեսը ՀՀ-ում զրկվել է հարկային արտոնությունից
Աշխատեղերի քանակն ավելացել է, աշխատավարձը՝ բարձրացել
2024 թվականի արդյունքներով՝ Հայաստանում աշխատատեղերի թվաքանակը կազմել է 760.555, ինչը 5.2 տոկոսով ավելի է 2023 թվականի ցուցանիշից։ Այս տարվա փետրվարին վարչապետ Փաշինյանը զուգահեռներ էր անցկացրել իր կառավարման մեկնարկի՝ 2018 թվականի ցուցանիշների հետ և աճի դինամիկա արձանագրել:
«2018 թ.-ից ի վեր Հայաստանում ստեղծվել է ավելի քան 203 հազար աշխատատեղ, ինչը կարևոր ձեռքբերում է թե՛ բացարձակ թվով, թե՛ տոկոսային աճով»,- հայտարարել էր Փաշինյանը:
Վարչապետի փոխանցմամբ՝ Հայաստանում միջին ամսական աշխատավարձը 2024 թ.-ին կազմել է 287.172 դրամ, այսինքն՝ 2018 թվականի համեմատ աճել է 114.445 դրամով, կամ 66.3 տոկոսով։
Ասում է՝ աշխատավարձի աճի տեմպերը զգալիորեն գերազանցել են գնաճի ցուցանիշներին.
«2018 թ.-ից մինչ օրս արձանագրված գնաճը կազմել է 25.3 տոկոս։ Այսինքն՝ աշխատավարձի աճը մոտավորապես 40 տոկոսով ավելի է, քան գնաճի ցուցանիշն է»:
«Աշխատավարձերի ամենափոքր աճը գրանցվել է 2024 թ.-ին»
Staff.am-ի իրականացրած «ՀՀ աշխատաշուկա-2024» վերլուծության համաձայն՝ 2018թ.-ից ի վեր աշխատավարձերի ամենափոքր աճը գրանցվել է 2024 թ.-ին։
«Սա կարող է մասամբ պայմանավորված լինել նաև բարձր վարձատրվող այլազգի ՏՏ մասնագետների ՀՀ-ից այլ երկրներ տեղափոխվելով»,- ասված է վերլուծության մեջ:
Աշխատավարձերն ամենացածրն են Գեղարքունիքի և Շիրակի մարզերում։ Ուշագրավ է, որ մայրաքաղաքում և Սյունիքի մարզում դրանք գրեթե նույնն են:
«Երևանում և Սյունիքում միջին ամսական աշխատավարձի մակարդակները բավականին մոտ են։ Սա հիմնականում պայմանավորված է մարզում հանքարդյունաբերության խոշոր գործատուների առկայությամբ»,- կարծում են վերլուծաբանները։
Կանայք ավելի քիչ են վարձատրվում, քան տղամարդիկ
Զեկույցի համաձայն՝ 2024 թ.-ին գրեթե նույն մակարդակի վրա է եղել կանանց և տղամարդկանց աշխատավարձի աճը: Նշվում է, որ 2023 թ.-ին կանանց աշխատավարձը աճել էր 12%-ով, իսկ տղամարդկանցը՝ 17%-ով, սակայն 2024թ.-ին իրավիճակը մի փոքր փոխվել է:
«Կանանց և տղամարդկանց աշխատավարձի աճը գրեթե նույն մակարդակի վրա է, իսկ կանանց աշխատավարձի աճը նույնիսկ մի փոքր ավելի է 2024 թ. հոկտեմբեր ամսվա դրությամբ»,- ասվում է «ՀՀ աշխատաշուկա-2024» վերլուծության մեջ:
Միջին ամսական անվանական աշխատավարձն՝ ըստ սեռի
Սակայն ամենաբարձր վճարվող ոլորտներում տղամարդկանց աշխատավարձը զգալի բարձր է կանանց վճարվող աշխատավարձից.
«Տարբերությունն ամենացայտունն արտահայտված է ֆինանսական ոլորտում՝ մոտ 66%։ Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ու կապի ոլորտում տարբերությունը կազմում է 40.7%, իսկ հանքարդյունաբերության ոլորտում՝ 30%»:
Վերլուծության համաձայն՝ վերոնշյալ տարբերությունը կարող է պայմանավորված լինել այն հանգամանքով, որ այս ոլորտներում ամենաբարձր վարձատրվող հաստիքները (տնօրեն, դեպարտամենտի տնօրեն, բարձր օղակի ղեկավար և այլն) հիմնականում զբաղեցնում են տղամարդիկ։
Որո՞նք են ամենապահանջված մասնագիտություններն ու հմտությունները
«ՀՀ աշխատաշուկա-2024» վերլուծության համաձայն՝ Հայաստանում ամենապահանջված մասնագիտությունների առաջատար հնգյակը հետևյալն է՝
- Բանկային/վարկային գործ,
- Վաճառքի/սպասարկման կազմակերպում,
- Ծրագրավորում,
- Մարքեթինգ/գովազդ,
- Ադմինիստրատիվ/օֆիսային:
Մարզերի պարագայում ևս ամենապահանջվածը բանկային/վարկային գործն է: Երկրորդ տեղում կրկին վաճառքի/սպասարկման կազմակերպումն է: Հաջորդիվ պատկերը մի փոքր այլ է՝
- Կրթություն,
- Ադմինիստրատիվ/օֆիսային,
- Հաշվապահություն:
Գործատուները կարևորություն են տալիս ոչ միայն աշխատակիցների ստացած մասնագիտական կրթությանը, այլև soft (փափուկ) հմտություններին: Դրանց շարքում մեծ տեղ են հատկացնում ժամանակի կառավարման, բանակցություններ վարելու հմտություններին, թիմում աշխատելու ունակությանը:
Կանխատեսումներ ընթացիկ տարվա համար
Վերլուծության հեղինակներն ակնկալում են, որ 2025 թ.-ին աշխատավարձերի աճ կգրանցվի միայն աշխատաշուկայում նշանակալի իրադարձությունների պարագայում: Օրինակ են բերում նոր խոշոր ընկերության մուտքը, ՏՏ ոլորտի ակտիվացման աճն ու ներդրումները, Ռուսաստանից և այլ երկրներից բարձր որակավորում ունեցող աշխատողների հոսքը դեպի Հայաստան:
Նշվում է, որ ընթացիկ տարում կարձանագրվի մարզային ակտիվության աճ, որը պայմանավորված կլինի ինչպես նոր աշխատատեղերի ստեղծմամբ, այնպես էլ խոշոր ընկերությունների հաստիքներով։
Առաջատար՝ ֆինանսաբանկային ոլորտում հետագա աճը, ըստ փաստաթղթի, պայմանավորված կլինի ոչ միայն դրա ներսում կատարվող փոփոխություններով ու շարժերով, այլև արտաքին՝ տարածաշրջանային տնտեսաքաղաքական իրավիճակով:
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
ՀՀ աշխատաշուկան 2024 թ.-ին
