«Աղոտ և ոչինչ չասող»․ ՀԱՊԿ-ի արձագանքը Երևանի հարցադրմանը
ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտին
«ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտին ավարտվում է այնտեղ, որտեղ անցնում է պետական սահմանը, որը երկկողմանի հիմունքներով կարգավորված է Հայաստանի և նրա հարևանների միջև»,- РБК-ին է փոխանցել կառույցի պաշտոնյաներից մեկը, ով ցանկացել է անանուն մնալ։
Մոսկվան այս կերպ արձագանքում է գրեթե երկու տարի Երևանից հնչող հարցադրմանը՝ ո՞րն է ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտին Հայաստանում։ Արձագանքը, սակայն, հայկական կողմի կարծիքով ոչ միայն ուշացած է, այլև աղոտ, ոչինչ չասող։ Իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորները կարծում են՝ այս հայտարարությունը նշանակում է մեկ բան՝ Ռուսաստանը խուսափում է ճանաչել Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը։
Ընդդիմադիրները, սակայն, ստեղծված իրավիճակի մեջ մեղադրում են ոչ թե անվտանգային ոլորտում ՀՀ դաշնակիցներին, այլ օրվա իշխանություններին։ Հայտարարում են, որ Փաշինյանն ինքն է ժամանակին «ապալեգիտիմացրել ՀՀ սահմանները»։
Թեմային անուղղակի անդրադարձել է նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության անդամների հետ հանդիպման ժամանակ նա նշել է, որ ռուս գործընկերները չեն կարող ցույց տալ մի տեղ և ասել, որ Հայաստանն ունեցել է պարտավորություն, որը չի կատարել, այնինչ հայկական կողմը կարող է։
«Եվ ցույց ենք տալիս, բարձրացնում ենք լեգիտիմ հարցեր և ակնկալում լեգիտիմ հարցերի բովանդակային պատասխաններ։ Քանի դեռ այդ պատասխանը չի հնչել, ուրիշ ինչ էլ ասվի, հարցը չի լուծվելու»,- հայտարարել է վարչապետը։
Ի՞նչ է ասել անանուն պաշտոնյան, իշխող ուժի և ընդդիմության կարծիքները
Ինչպե՞ս է արձագանքել ՀԱՊԿ-ը
«ՀԱՊԿ-ը Հայաստանում իր պատասխանատվության ոլորտը համարում է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը՝ կարգավորված պետական սահմաններում։
Պատասխանատվության գոտու մասին ձևակերպումը բավականին բարդ է, և այն ավելի շատ նպատակ ունի հանրապետությունում ուշադրություն հրավիրել տիրող իրավիճակի վրա, քան ստանալ առարկայական պատասխան», — ասել է ՀԱՊԿ անանուն պաշտոնյան ռուսաստանյան РБК-ին:
Հիշատակել է 2010 թ․-ին Մոսկվայում կնքված Հավաքական անվտանգության համակարգի ուժերի և միջոցների կազմավորման կարգավիճակի մասին համաձայնագիրը, ըստ որի՝ պատասխանատվության գոտին «անդամ երկրների ինքնիշխան տարածքն է»։
«Չեն ուզում ընդունել, որ տեղի է ունեցել ՀՀ տարածքի օկուպացիա»
Իշխող ուժի պատգամավոր Արսեն Թորոսյանի խոսքով՝ ռուսական կողմից նման հայտարարություններ Երևանն էլի է լսել, մասնավորապես՝ այն մասին, որ «սահմանն Ադրբեջանի հետ դելիմիտացված չէ»։ Այս մեկն, ըստ նրա, նույնաբովանդակ է։
Հիշեցնում է՝ նախկին խորհրդային երկրների միջև ադմինիստրատիվ սահմանները 1991 թ․-ի Ալմա Աթայի հռչակագրով ճանաչվել են որպես պետական սահմաններ։ Ըստ այդմ՝ ճանաչված է նաև այդ երկրների տարածքային ամբողջականությունը։
«ՀԱՊԿ-ը խուսափում է ճանաչել ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը՝ դրանից բխող հետևանքներով։ Երբ ճանաչում ես, պետք է նաև գործողություն իրականացնես դրա դեմ եղած ոտնձգությունների նկատմամբ։ Չեն ուզում ընդունել, որ տեղի է ունեցել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի օկուպացիա»,- Factor TV-ի եթերում ասել է Թորոսյանը։
Կազմակերպությունն, ըստ նրա, գոյություն ունի միայն թղթի վրա, սակայն փաստացի չի գործում․
«Այդ կառույցը նրա մասին չի, որ ինչ-որ հայտարարություններ լինեն 2-3 տարի հետո, այն էլ աղոտ։ Հակառակի մասին է՝ պաշտպանելու անդամ երկրների տարածքային ամբողջականությունը թե ռազմական ճանապարհով ուղիղ հարձակումների ժամանակ, թե դիվանագիտական։ Ոչ մեկը տեղի չի ունենում»։
Պատգամավորի խոսքով՝ հայկական կողմն արել է համապատասխան հետևություններ և սառեցրել իր անդամակցությունը։ Կարծում է՝ եթե լինի «ավելի առաջ գնալու» որոշում, այն կյանքի կկոչվի։
«Մենակ Երևա՞նն են վերցրել պաշտպանության տակ»
Լրագրողների հետ զրույցում իշխող թիմի պատգամավոր, ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի անդամ Արմեն Խաչատրյանն ասել է․
«Հիմա ՀԱՊԿ-ին ես եմ հարց տալիս՝ լավ, որ ՀՀ-ն մտնում էր ՀԱՊԿ, այդ պատասխանատվության գոտին, տարածքը ո՞րն էր։ Կարո՞ղ է մենակ Երևանն են վերցրել, տեղյակ չենք»։
Պատգամավորը շեշտել է՝ Հայաստանն ունի միջազգայնորեն ճանաչված սահման, որով էլ մտել է դաշինքի կազմի մեջ։ Այնինչ հիմա ՀԱՊԿ-ն ասում է՝ տեսնենք՝ դուք ի՞նչ սահմաններ եք գծում․
«Ոչ մի նոր սահման էլ չենք գծելու։ Այն, ինչ միջազգայնորեն կա, այն, ինչ Ալմա Աթայում ՌԴ-ն է ճանաչել և բոլոր նախկին խորհրդային պետություններն են ճանաչել, դա էլ ՀՀ սահմանն է»։
Խաչատրյանի գնահատմամբ՝ ռուսական կողմի հայտարարությունը ոչ օբյեկտիվ է և անընդունելի․
«Մանևրով ինչ-որ մի պատասխան են տվել, այսինքն՝ իրենց պատասխանից երևում է, որ ՀՀ սահմանը հենց Ադրբեջանի հետ պայմանավորվածությամբ է [որոշվելու]»։
Կարծում է՝ նման հայտարարություններով ՀԱՊԿ-ն այնքան է նվազեցրել իր նշանակությունը, դերը և հեղինակությունը, որ դրանց անդրադառնալու կարիք այլևս չկա։ Հիշեցնում է՝ Հայաստանն անդամակցում է կառույցին իր անվտանգությունն ապահովելու համար, բայց եթե ՀԱՊԿ-ը չունի նման ցանկություն, Երևանն այդ համակարգում չի լինի։ Չի հստակեցրել՝ արդյո՞ք ՀՀ-ն արդեն կայացրել է կառույցից դուրս գալու որոշում և ե՞րբ է պլանավորում դիմել այդ քայլին։
«Փաշինյանն է առաջինը հարվածել ՀՀ տարածքային ամբողջականությանը»
«Երբ թուրքերը եկան, GPS-ը ցույց տվեցին, ասին՝ «Շուռնուխով սահմանը սենց է անցնում», ինքը հետ քաշեց զորքը, դրանով ինքը առաջին հարվածը հասցրեց Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը»,- նշել է «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը։
Ընդդիմադիր պատգամավորի խոսքով՝ առկա խնդիրները մեծամասամբ Հայաստանի իշխանության քաղաքականության արդյունք են, իսկ ՀԱՊԿ-ը «դասական պատասխան» է տվել․
«Ֆորմալ սահմանները գծվում են երկու երկրների միջև դելիմիտացիայի արդյունքում։ Եվ դեմարկացիայի հետևանքով ուղղակի դրվում են սահմանային այդ ձողերը, որոնք ցույց են տալիս, որ սահմանն այստեղով է անցնում»։
Խաչատրյանի դիտարկմամբ՝ Հայաստանի և ՀԱՊԿ-ի միջև առկա խնդիրները պետք է լուծվեն բանակցությունների միջոցով, ոչ թե միմյանցից նեղանալու։ Անդրադառնալով ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտուն՝ նկատել է՝ «միջազգային պրակտիկան ասում է, որ քանի դեռ սահմանները վերջնականապես հստակեցված չեն, uti possidetis-ի սկզբունքն է գործում»։
«Այն, ինչ փաստացի այսօր քո տիրապետման տակ է, դա որպես հիմք է դիտվում հետագա սահմանները գծելու համար»,— բացատրել է Արթուր Խաչատրյանը։
Uti possidetis-ը միջազգային պրակտիկայում ձևավորված սկզբունք է: Այն նշանակում է, որ անկախություն ստացած նոր պետություններն ունենում են նույն տարածքը և նույն սահմանները, որոնք ունեցել են՝ լինելով այլ պետությունների կազմում վարչական միավորներ։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտին
