«Կա առաջ շարժվելու հնարավորություն»․ կարծիք հայ-հունական գործակցության մասին
Հայ-հունական ռազմատեխնիկական գործակցություն
Պաշտոնական այցով Հունաստանում էր Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը։ Հայկական կողմի հաղորդմամբ՝ ստորագրվել է ռազմատեխնիկական համագործակցության համաձայնագիր։ Մանրամասներ, սակայն, հայտնի չեն։
Մինչ այդ Պապիկյանը Կիպրոսում էր։ Այդ այցի արդյունքներով փաստաթուղթ չի ստորագրվել։ Կողմերը պատրաստակամություն են հայտնել գործակցել «ավելի ընդգրկուն օրակարգով»։
Ռազմական փորձագետ Լեոնիդ Ներսիսյանը կարևորում է այս երկու ուղղություններով պաշտոնական Երևանի տարած աշխատանքը։ Ասում է՝ կան «առաջ շարժվելու հնարավորություններ»։ Խոսելով հեռանկարների մասին՝ չի բացառում, որ դրանք կարող են լինել ինչպես համատեղ զորավարժությունների, այնպես էլ ռազմարդյունաբերության ոլորտում համատեղ նախագծերի տեսքով։
Ի՞նչ է հայտնի պաշտպանության նախարարի այցերի մասին, մեկնաբանություն
Համագործակցություն տարբեր ուղղություններով
Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի գլխավորած պատվիրակությունը պաշտոնական այցով Հունաստան էր մեկնել դեկտեմբերի 13-ին։ Հույն գործընկերոջ՝ Հունաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Նիկոլաոս Դենդիասի հետ Պապիկյանը քննարկել է հայ-հունական պաշտպանական համագործակցությանն առնչվող հարցեր․
«Երկուստեք արձանագրվել է համագործակցության զարգացման մեծ ներուժը, և պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել այն զարգացնել նոր թափով՝ ներառելով ռազմատեխնիկական, փորձի փոխանակման, կրթական, ուսումնավարժական, մարտավարական պատրաստության և այլ ուղղություններ»։
Հայաստանի և Հունաստանի կառավարությունների միջև ռազմատեխնիկական համագործակցության մասին համաձայնագրի ստորագրումից հետո Պապիկյանի այցը շարունակվել է։ Նա այցելել է Հունաստանի ցամաքային զորքերի ռազմական ակադեմիա, հանդիպել հրամանատարության և ակադեմիայում սովորող հայ կուրսանտների հետ։ Հանդիպել է նաև Հունաստանի վարչապետի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Թանոս Դոկոսիի հետ, քննարկել «տարածաշրջանային և միջազգային անվտանգությանն առնչվող հարցեր»։
Հունաստան կատարած այցի նախօրեին Հայաստանի պաշտպանության նախարարը Կիպրոսում էր։ ՊՆ փոխանցմամբ՝ Սուրեն Պապիկյանն առանձնազրույց է ունեցել Կիպրոսի Հանրապետության պաշտպանության նախարար Միխալիս Յորղալասի հետ, ընդլայնված կազմով հանդիպման մասնակցել։ Քննարկվել են պաշտպանության բնագավառում հայ-կիպրական համագործակցությանն առնչվող մի շարք հարցեր:
«Կողմերն ամփոփել են համագործակցության ներկայիս ընթացքն ու նախանշել դրա զարգացման նոր հնարավորությունները` պատրաստակամություն հայտնելով գործակցել ավելի ընդգրկուն օրակարգով՝ ուսումնավարժական ծրագրեր, փորձի փոխանակում տարբեր ոլորտներում, ռազմատեխնիկական համագործակցություն և փոխադարձ հետաքրքրություն ներկայացնող այլ հարցեր»,- հայտնել է հայկական կողմը։
Պաշտպանական գործակցությունը հարուստ պատմություն ունի
Գործընկերոջ հետ համատեղ ասուլիսի ժամանակ, խոսելով հայ-հունական հարաբերութունների մասին, ՀՀ պաշտպանության նախարարն ասել է, որ պաշտպանական ոլորտում երկրների գործակցությունը «հարուստ պատմություն ունի»։ Ընդգծել է՝ այն հիմնված է ժողովուրդների ավանդական բարեկամության և փոխադարձ օգնության պատրաստակամության վրա․
«Երկու երկրներն ունեն միևնույն մոտեցումներն ու ընկալումները տարածաշրջանային և միջազգային անվտանգային միջավայրի ամրապնդման ուղղությամբ, որը ևս մեկ անգամ վերահաստատվեց քննարկումների ընթացքում»։
Հաղորդվում է, որ Պապիկյանը կարևորել է նաև համագործակցությունը միջազգային կառույցների, մասնավորապես՝ ԵՄ և ՆԱՏՕ-ի շրջանակներում։
Մեկնաբանություն
Ռազմական փորձագետ Լեոնիդ Ներսիսյանի խոսքով՝ որքան շատ փորձի փոխանակում լինի Կիպրոսի և Հունաստանի հետ, այնքան լավ։
«Եթե խոսում ենք թշնամիների մասին, ՀՀ հակառակորդներից մեկը՝ Թուրքիան, այս պահին հենց Հունաստանի և Կիպրոսի ուղեծրում է գտնվում, ուստի ինֆորմացիայով կիսվելն օգտակար է»,- JAMnews-ի հետ զրույցում ասել է նա։
Նրա փոխանցմամբ՝ այս պահին չկա ոչ մի բաց ինֆորմացիա այն մասին, թե հայ-հունական համաձայնագիրը պարունակո՞ւմ է նոր բան, թե՞ ոչ։ Ասում է՝ ամեն տարի էլ նմանատիպ փաստաթուղթ Հունաստանի հետ ստորագրվում է։ Կարևորում է ոչ թե ինքնին փաստաթղթի ստորագրման փաստը, այլ այն, թե ինչպիսի «իրական համագործակցության» շուրջ կողմերը կկարողանան պայմանավորվել։
«Կարող են լինել ինչ-որ համատեղ զորավարժություններ, ռազմարդյունաբերության ոլորոտում համագործակցություն, կան շատ ոլորտներ, որտեղ կարելի է առաջ շարժվել։ Ներկայիս աշխարհաքաղաքական իրավիճակում դա պետք է որ ավելի հեշտ լինի, քան առաջ»։
Ներսիսյանի խոսքով՝ Հունաստանի հետ ստորագրված համաձայնագիրը չի նշանակում, որ զենքի գնումներ անպայման կլինեն, բայց դա թույլ է տալիս։ Շեշտում է՝ պետք է հասկանալ՝ ՀՀ-ին ինչ-որ բան պե՞տք է Հունաստանից գնել, թե՞ ոչ, հետո նոր միայն գնալ ու այդ մասին բանակցել։
«Հնդկաստանի նման արդյունաբերություն Հունաստանը չունի, հունական բանակի զենքի մեծ մասը այլ երկրներից է գնված։ Բայց ունեն նիշային որոշ պրոդուկտներ, ՀՀ-ն իր բոլոր կարիքները դրանցով չի կարող ծածկել, բայց առանձին համագործակցություն կարող է լինել»,- պարզաբանել է նա։
Ռազմական փորձագետի գնահատմամբ՝ Հայաստանը ռազմատեխնիկական գործակցություն կարող է հաստատել նաև Կիպրոսի հետ։
Ընդգծում է՝ հեռանկարներ կարող են լինել, մասնավորապես՝ ռազմարդյունաբերության ոլորտում, և հավելում՝ «այսօր ամեն բան հնարավոր է, եթե կա երկու կողմից էլ ճիշտ ձևակերպված առաջարկ։
Խոսելով Պապիկյանի՝ ԵՄ և ՆԱՏՕ շրջանակներում հայ-հունական սերտ համագործակցությունը կարևորելու մասին՝ նկատել է՝ «Եվրամիության՝ ՀՀ հետ գործակցությունը և վերջին ամիսներին Հարավային Կովկասում ակտիվությունը կարող է ներառել նաև Հունաստանը»։
Հիշեցրել է՝ Հունաստանը ՆԱՏՕ անդամ երկիր է, ունի ՆԱՏՕ-ի ստանդարտներով կառուցված բանակ, բացի այդ՝ ՆԱՏՕ երկրներից ամենաշատը Հունաստանում են հայ սպաներ կրթություն ստանում։
Ինչպես Հունաստանի, այնպես էլ Կիպրոսի հետ հետագա գործակցության հնարավորություններ տեսնում է, այդ թվում՝ Հայաստանի ԶՈՒ բարեփոխումների շրջանակներում։
«Հիմա շատ բան ունենք անելու բանակի մարտունակության հետ կապված՝ տեխնիկական համագործակցություն, գնումներ, արդյունաբերության մեջ համատեղ նախագծեր և ոչ միայն»,- ամփոփել է փորձագետը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայ-հունական ռազմատեխնիկական գործակցություն
