Հայ–ադրբեջանական սահմանին վտանգն ահագնանում է․ մահեր կան երկու կողմից էլ
Հուլիսի 14–ին՝ հայ–ադրբեջանական սահմանին առաջացած լարվածության երրորդ օրն, իրավիճակը շատ լարված է մնում։ Ըստ տարբեր հաղորդագրությունների՝ երկու կողմից հրետանի է կիրառվում, գնդակոծվում են հարակից տարածքները, որտեղ, այդ թվում՝ գյուղեր են գտնվում։
Բաքուն հաղորդել է, որ մահացել է ադրբեջանցի 12 զինծառայող, այդ թվում՝ բարձրաստիճան սպաներ։
Երևանը հաղորդում է չորս զինծառայողների մահվան մասին։
Կողմերը միմյանց մեղադրում են լարվածության հրահրման համար և հայտարարում, որ մյուս կողմն ավելի մեծ կորուստներ է կրել։
Լարվածությունը սահմանին սկսվել է հուլիսի 12–ին՝ Ադրբեջանի Թովուզի շրջանի և Հայաստանի Տավուշի մարզի սահմանին տեղի ունեցած միջադեպից։
Ադրբեջանական կողմը հայտարարել է, որ հայկական զորքերը «փորձել են գրոհի դիմել դիրքեր գրավելու նպատակով»։
Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը մեղադրել է Ադրբեջանի իշխանություններին։ Սկզբից հաղորդվում էր, որ ադրբեջանցի զինծառայողները փորձել են խախտել Հայաստանի սահմանը։ Այնուհետև Հայաստանի իշխանությունները հայտարարել են Ադրբեջանի կողմից հայկական բնակավայրերն անընդմեջ հրետակոծելու մասին։
«Երկու երկրները պետք է օգտագործեն միմյանց միջև ուղիղ կապը»․ միջազգային արձագանքը
Եվրամիությունը երկու երկրներին կոչ է արել դադարեցնել զինված դիմակայությունն ու միջոցներ ձեռնարկել հետագա սրացման կանխարգելման համար։
Նույնպիսի հայտարարություն են արել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները, որոնք միջնորդի դեր են կատարում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում։
Համանախագահները հայտարարել են, որ կապի մեջ են երկու կողմերի հետ, սակայն նրանց կոչ են անում օգտագործել ուղիղ կապի հնարավորությունը։
Անհանգստություն է հայտնել և զսպվածության կոչ արել Ռուսաստանի՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրի, նախագահի մամուլի խոսնակը։
Հրադադարի ռեժիմն անհապաղ վերականգնելու կոչով է հանդես եկել հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունը, որը գործում է Ռուաստանի հովանո ներքո։ Հայաստանն այդ կազմակերպության անդամ է։
Հայ–ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցող վերջին իրադարձություններն՝ ըստ երկու երկրների պաշտոնական աղբյուրների հաղորդագրությունների։
• Կյանքը հայ–ադրբեբջանական սահմանին՝ խորհրդային ժամանակներից մինչ օրս
• Հայաստան․ կրթությունը՝ հակամարտության անտեսանելի զոհ
• Կարծիք․ ամենալավ սուտը ճշմարտությունն է
Տեղեկություններ Երևանից
Հուլիսի 14–ի առավոտը Երևանում սկսվել է այն լուրից, որ գիշերը Հայաստանի ԶՈւ–ն նկատել է հակառակորդի տանկի շարժ և կասեցրել այն՝ կրակ բացելով։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Հայաստանի պաշտպանության նախարարության մամուլի քարտուղար Շուշան Ստեփանյանը։
«Այժմ սահմանին հարաբերական անդորր է», — տեղեկացրել է նա։
Մամուլի քարտուղարը նաև տեսանյութ է հրապարակել սահմանին տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին և պարզաբանել, թե ինչ է կատարվում այդ տեսանյութում․
«ՀՀ ԶՈՒ ստորաբաժանումները ոչնչացնում են Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերը հրետակոծած ադրբեջանական հենակետերը։ Վերջը ուշադիր նայեք»։
Ավելի ուշ՝ հուլիսի 14–ին, Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը հաղորդել է, որ ադրբեջանական անօդաչու սարքը թիրախավորել է Բերդ սահմանամերձ քաղաքը․
«Հակառակորդը հարվածային ԱԹՍ-ով թիրխավորել է Բերդի քաղաքացիական ենթակառուցվածքները։ Տուժածներ չկան»։
Սահմանին սրացման առաջին երկու օրն, ըստ նախարարության հաղորդագրությունների, գնդակոծվել են նաև այլ սահմանային գյուղեր՝ Մովսեսը, Չինարին, Այգեպարն ու Ներքին Կարմիրաղբյուրը։
Հայաստանի ԱԳՆ–ն պատասխանատվությունը դրել է Ադրբեջանի վրա։
«Ադրբեջանական կողմը շարունակում է իր ագրեսիվ գործողությունները հայ-ադրբեջանական սահմանին՝ դիտավորյալ թիրախավորելով քաղաքացիական ենթակառուցվածքներն ու բնակչությունը և ընդլայնելով լարվածության աշխարհագրությունն», — ասված է ԱԳՆ մամուլի ծառայության հաղորդագրությունում։
Նշվում է նաև, որ «այս ագրեսիվ գործողությունները ստանալու են իրենց համարժեք պատասխանը»։
Ականատեսի խոսքը
Բերդ քաղաքի իրադարձությունների էպիկենտրոնում գտնվող բնակիչ Համլետ Մելքումյանը պատմել է, որ իրավիճակն այնտեղ ընդհանուր առմամբ հանգիստ է։
«Մարդիկ էլ իրենց գործին են։ Պատրաստված լինելու հիշողությունը կա, մարդիկ իրենց փորձից գիտեն, թե ինչ պետք է անեն։ Լարվածություն կա միայն նոր սերնդի մեջ՝ դպրոցականների, մի քիչ անհանգիստ են, բայց վախվորած չեն, պատրաստ են այս պահին որևէ ավելի ռիսկային զարգացումների դեպքում ապաստարաններում, նկուղներում պաշտպանվել»։
Գրոհներ կառավարական կայքերի վրա․ հետքերը տանում են Ադրբեջան
Իրավիճակը լարված է ոչ միայն հայ–ադրբեջանական սահմանին, այլև կիբերտիրույթում։
Հուլիսի 14–ի ցերեկը հայտնի է դարձել, որ Հայաստանի վարչապետի պաշտոնական կայքը կոտրել են։ Նիկոլ Փաշինյանի մամուլի ծառայությունն իրավիճակը դեռևս չի մեկնաբանում։
Բացի այդ, հաքերային հաձակման է ենթարկվել Հայաստանի կառավարության կայքը։ Երկու կայքերն էլ չեն բեռնվում։
Հայ փորձագետները պնդում են, որ գրոհի հետքերը տանում են Ադրբեջան։
Քննարկումներ սոցցանցերում
Թրենդ առաջին․ հակառակորդը դաժան է և նենգ, սակայն հայկական բանակը վերահսկում է իրավիճակը
«Այս ամենով, իհարկե, պետք չէ հրճվել։ Բայց ուրախանալ պետք է, որ մեր բանակն արդյունավետ է»։
Թրենդ երկրորդ․ ոչ ոք իրավունք չունի ուրախանալու երկու կողմի մահերի համար
«Ենթադրում եմ, որ ինձ քարկոծելու են, սակայն ինձ համար անհասկանալի է, երբ մարդիկ ուրախանում են հակառակորդի մահվան մասին լուրերով»։
Թրենդ երրորդ․ հակառակորդին տեղն է
«Պետք է հնարավորինս կոշտ պատասխանել բոլոր սադրիչ գործողություններին։ Թե չէ վերջերս ադրբեջանցիները չափազանց հաճախ են մեզ սկսել ինչ–որ բաներով սպառնալ»։
Ընդհանուր առմամբ, Ֆեյսբուքի հայկական տիրույթում Ադրբեջանի նկատմամբ ագրեսիվ հռետորաբանությունն աճում է։
Տեղեկություններ Բաքվից
Գլխավոր թեման, որի մասին հուլիսի 14–ին գրում են բոլոր լրատվամիջոցներն ու քննարկում սոցցանցերն Ադրբեջանում, Հայաստանի հետ սահմանին ընթացող մարտերն են։
Վաղ առավոտյան Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայության ղեկավար Վագիֆ Դարգյահլին հաղորդել է, որ Հայաստանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները խոշոր տրամաչափի զենքով և հրետանային կայաններով գնդակոծում են Թովուզի շրջանի Աղդամ և Ալիբեյլի գյուղերը։
Շուտով հաստատվել է մարտական գործողությունների գոտում գեներալի զոհվելու մասին լուրը։ Այս մասին Թովուզի շրջանի ճակատային գծից ոչ հեռու անցկացված ճեպազրույցի ժամանակ հաղորդել է Ադրբեջանի պաշտպանության փոխնախարար Քերիմ Վելիևը։
Նա նշել է նաև, որ զոհերի թվում է մի գնդապետ, երկու մայոր, երկու ենթասպա և Ադրբեջանի բանակի պայմանագրային մեկ զինծառայող։
Վելիևն ասել է, որ հուլիսի 14–ի լույս գիշերը Թովուզի շրջանում դաժան մարտեր են ընթացել, և հայկական կողմից զոհվել է նվազագույնը 100 մարդ, տեխնիկա է ոչնչացվել։
Հուլիսի 14–ին հաղորդվել է հրետակոծության հետևանքով Թովուզի շրջանի Աղդամ գյուղի բնակիչ 75-ամյա հաշմանդամ Ազիզ Ազիզովի մահվան մասին։
Ականատեսների պատմածը
Հեռուստաալիքներն իրադարձությունների էպիկենտրոնում գտնվող գյուղերից տեղեկություններ են հայտնում։ Մարդիկ ասում են, որ չեն ուզում լքել իրենց տներն ու իրենց հողում են մնալու։
Այս տեսանյութում տեղի բնակիչներն ասում են․ «Հուլիսի 12–ից հայերը ծանր հրետանիով գնդակոծում են։ Սակայն մեր բանակը հայկականից ավելի ուժեղ է։ Հայերն իրենց գործողություններին արժանի պատասխան են ստացել և ստանում են»։
Ադրբեջանի գլխավոր դատախազությունը հայտարարել է Ադրբեջանի խաղաղ բնակչության դեմ Հայաստանի զինծառայողների ռազմական հանցագործությունների մասին։ Իրադարձությունների վայրում քննչական խումբ է աշխատում, փաստաթղթավորումից հետո քրեական գործեր են հարուցվելու և միջոցներ ձեռնակվելու միջազգային իրավունքի նորմերի շրջանակում, ասված է գլխավոր դատախազության հայտարարությունում։
Ուկրաինան, Մոլդովան և Թուրքիան ընդգծել են Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության կարևորությունը
Ադրբեջանում ողջունել են Ուկրաինայի, Մոլդովայի և Թուրքիայի ԱԳՆ հայտարարությունները։ Այդ երկրները հայտարարել են, որ ցանկանում են տեսնել երկու երկրների միջև հակամարտության շուտափույթ կարգավորում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների շրջանակում։
Ի՞նչ են գրում սոցցանցերում
Թրենդ առաջին․ Լավրովի (Ռուսաստանի արտգործնախարար) պլանը
«Թովուզի իրադարձությունները «Լավրովի պլանի» գաղտնի իրագործումն են։ Ոչ մի կերպ չի կարելի թույլ տալ, որ շփման գծում ռուսական զորքեր տեղակայվեն»։
Թրենդ երկրորդ․ թշնամին պետք է պատժվի
«Մեր յուրաքանչյուր զինվորի, շարքայինի մահը ողբերգություն է, ցավ։ Սակայն սպաների սպանությունը հանդգնության այլ մակարդակ է, որի համար թշնամին պետք է պատժվի արդեն առանց խաղաղ բանակցություններին ռևերանս անելու, որոնք Փաշինյանը վերջերս բացահայտ տորպեդահարում էր։ Այնպես որ, այլ ճանապարհ չկա, կարծում եմ։ Կանգ առնել, ինչպես չորս տարի առաջ, հարևանների, ՆԱՏՕ–ի, ԵԱՀԿ–ի, ՄԱԿ–ի, Վաշինգտոնի խնդրանքով, չի կարելի։ Ի վերջո, նրանցից ոչ ոք այսքան ժամանակ ոչինչ չի արել, որ արդարությունը հաղթի առանց պատերազմի»։
Թրենդ երրորդ․ վախ բանակում ծառայող սեփական երեխաների համար
«Ծնողները, որոնց երեխաներն այժմ ծառայում են, այս օրերին, մեղմ ասած, շատ անհանգստացած են։ Ինչպես միշտ նրանք, ովքեր ոչ մի օր չեն ծառայել և զենք չեն տեսել, ոչ պիտանիի տոմս ունեցող երջանիկները բոլոից շատ են վանկարկում և կոչեր անում»։
