Հայաստան․ ժամանակներ, երբ կարևոր է «Ողջ մնալու արվեստը»
«Եթե խաղաղություն ենք ուզում, ապա պետք է վաստակենք այն: Այն վաստակելու ամենաուղիղ ճանապարհը ազգովի ուժեղ և մարտունակ լինելն է», — սա Հայաստանում գործող «Ողջ մնալու արվեստը» կազմակերպության ուղերձն է երկրի ներսում ու Սփյուռքում ապրող յուրաքանչյուր հայի:
ՈՄԱ-ն ստեղծվել է 2014 թվականին, զինվորականների՝ առաջին հետախուզադիվերսիոն խմբի վետերանների կողմից, նպատակ ունենալով նպաստել ավելի մարտունակ հասարակություն ունենալուն։
Կազմակերպությունն արդեն մասնաճյուղեր է բացել Սյունիքի երեք քաղաքներում, առաջիկայում դրանք կլինեն և Շիրակում, ապա և Հայաստանի բոլոր մարզերում:
- Եվրոպայի ակտիվացումը Հայաստանում և Ռուսաստանի խանդը․ ինչո՞վ այս ամենը կավարտվի
- Կարծիք․ խաթարել Հայաստանի պլանները, կամ ինչի՞ է ուզում հասնել Ադրբեջանը
Ինչ է անում կազմակերպությունը և ինչպես
Իր նպատակին հասնելու համար կազմակերպությունն անց է կացնում տասնօրյա, եռամսյա ու վեցամսյա հավաքներ բոլոր ցանկացողների համար: Պարապմունքների ընթացքում մասնակիցները ձեռք են բերում շատ տարբեր գիտելիքներ և հմտություններ՝ մարտավարությունից, լեռնային ու կրակային պատրաստությունից մինչև առաջին բուժօգնության:
ՈՄԱ-ի գաղափարները, որոնք սովետական տարիներին դժվար մեծ արձագանք գտնեին հասարակությունում, այժմ շատերն են արդիական համարում։ Եվ այս հասարակական կազմակերպությունը գործում է հենց մարդկանց՝ հայաստանցիների և սփյուռքահայերի ֆինանսական աջակցություն շնորհիվ։
ՈՄԱ-ի նկատմամբ հետաքրքրությունը կտրուկ ակտիվացել է նախ հինգ տարի առաջ՝ 2016-ի ապրիլյան 4-օրյա պատերազմից հետո, և ամրապնդվել 2020-ին՝ Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում ու դրանից հետո:
Մասնակիցների մասին
Ռոման Սիմոնյանը ՈՄԱ-ի հավաքներին միացել է 2017 թվականին:
«2016-ի ապրիլյան պատերազմից հետո ինձ մոտ հստակ համոզմունք առաջացավ, որ սրանից հետո մեր վիճակը գնալով միայն բարդանալու է: Եվ որոշեցի, որ ժամանակն է ու պետք է ավելի լրջորեն զբաղվել մարտական պատրաստվածությամբ», — ասում է Ռոմանը:
ՈՄԱ-ում հայտնվելուց հետո իր կարևորագույն ձեռքբերումներից է համարում զգացողությունը, որը մենակ չէ, էլի շատ մարդիկ կան, որոնք պատրաստ են քրտնաջան աշխատել ավելի մարտունակ լինելու ու անհրաժեշտության դեպքում երկրի սահմանները պաշտպանելու համար:
Վերջին շրջանում ՈՄԱ-ում կտրուկ ավելացել է աղջիկների ու կանանց թիվը: Ռոմանի խոսքով՝ տղամարդիկ այս փաստին ըմբռնումով են վերաբերվում․
«Իսկ ես ոգևորիչ եմ համարում տարբեր տարիքի ու սեռի մարդկանց համախմբումը նույն տեղում ու նույն նպատակի շուրջ՝ հանուն հայրենիքի պաշտպանության: Ընդ որում, կինը հաճախ կարող է տղամարդուց լավ և՛ կրակել, և՛ որոշակի պայմաններում ավելի լավ որոշում կայացնող լինել:
Մենք, նկատի ունեմ հասարակությունը, մի քիչ դժվար ենք դրան համակերպվում, բայց կարծում եմ, ժամանակն է փոխվելու, ու աստիճանաբար սովորում ենք։ Մարտի դաշտում կին-տղամարդ չկա, բոլորն էլ պետք է պատրաստ լինեն պաշտպանել հայրենիքը»:
ՈՄԱ-ի հիմնադիրներից Վաղինակ Վարդանովի դիտարկմամբ՝ հավաքներին մասնակցող կանայք ու աղջիկները ոչ միայն հաջողությամբ անցնում են բոլոր պարապմունքները, այլև դա անում են հատուկ ջանասիրությամբ․
«Տղաների մոտ մոտեցում կա, որ եթե իրենք բանակում ծառայել են, ուրեմն ամեն ինչ գիտեն, իսկ աղջիկները գալիս են սովորելու, այդ բացը լրացնելու: Նրանք շատ լավ են դիմանում պարապմունքների դժվարություններին ու ծանրաբեռնվածությանը: Իմ կարծիքով, դա գալիս է նաև նրանից, որ կանայք ու աղջիկներն իրենք իրենց ու բոլորին փորձում են ապացուցել, որ կարող են»:
21-ամյա Ադելինա Վարդանյանը ՈՄԱ-ի թիմին միացել է 2020-ի դեկտեմբերից՝ պատերազմի ավարտից օրեր անց: Երևանի բժշկական համալսարանի ուսանողուհին համավարակի շրջանում հերթապահել է հիվանդանոցում: Ապա վրա է հասել պատերազմն ու համավարակով հիվանդների բուժմանն ու խնամքին ավելացել է նաև վիրավոր զինծառայողների խնամքը:
«Երբ պատերազմի ընթացքում հիվանդանոցում հերթապահություններ էի ունենում, հասկացա, որ շատ կարևոր է պատրաստ լինել մարտի դաշտում աշխատելու։ Հասկացա, որ ես շատ բացեր ունեմ այդ առումով, ու դրանք լրացնելու կարիք կա: Ես պատրաստ չէի էքստրեմալ պայմաններում բուժօգնութուն ցույց տալ, պատրաստ չէի ռազմի դաշտում աշխատել։
ՈՄԱ-ն ամենահարմար տեղն էր բացերը լրացնելու համար: Եթե պետք լիներ գնալ առաջնագիծ, դաշտային հոսպիտալներ, նաև զենքին էր հարկ լինելու տիրապետել: Ճիշտ է, դպրոցում առնչվել էինք զենքի հետ, բայց դա բավարար չէր», — ասում է Ադելը:
Պարապմունքների եռամսյա կուրսը հաջողությամբ ավարտելուց հետո ՈՄԱ-ի թիմը առաջարկել է Ադելին համագործակցել որպես առաջին բուժօգնության հրահանգիչ։
«Երբ հիվանդանոցում հերթապահում էի, դեպքեր էին լինում, որ նկատում էի՝ եթե ավելի գրագետ առաջին բուժօգնություն ցուցաբերված լիներ, հնարավոր կլիներ, օրինակ, փրկել զինվորի ոտքը, կյանքը… Դա խթան հանդիսացավ, որ մնամ ՈՄԱ-ում ու փոխանցեմ առաջին բուժօգնության ճիշտ լուծումները», — պատմում է Ադելինան:
Նրա խոսքով՝ ՈՄԱ եկող ամեն մարդ ունի իր դրդապատճառները.
«Մի մասը մտերիմներ ունեն, որոնք պատերազմի ընթացքում մարտի դաշտում են եղել, և ուզում են իրենք էլ ինչ-որ ձևով օգտակար լինեն։ Մի մասն այսօր էլ առաջնագծում հարազատներ ունեն ու այս լարված իրավիճակում ցանկանում են պատրաստվել, որ եթե կարիքը լինի, գնան իրենց հարազատների կողքին կանգնեն:
Մի մասն էլ ուղղակի ուզում է պատրաստ լինել նաև խաղաղ ժամանակներում առաջին օգնություն ցուցաբերելուն: Ունենք նաև մասնակիցներ, որոնք հարազատ, ընկեր են կորցրել մարտի դաշտում, ու հենց դա է խթան հանդիսացել, որ գան ու սովորեն մարտարվեստի հմտությունները»:
ՈՄԱ-ականները մասնակցել են նաև արցախյան 44-օրյա պատերազմին:
«Ամենակարևոր դասը, որ տվեց պատերազմը, այն էր, որ մենք 30 տարի չէինք պարապել, բայց պետք է պարապեինք, որ պատրաստ լինեինք այս սթրեսային վիճակներին: Նաև հասկացանք, որ պետք է ավելի մոբիլ լինենք: Մինչ այդ էլ էինք մեծ ուշադություն դարձնում դրան, բայց հիմա ավելի ենք կարևորում այդ աշխատանքը», — ասում է Վաղինակ Վարդանովը:
«Պատերազմը ևս մեկ անգամ ցույց տվեց, որ եթե մարդը տիրապետում է հնարքների, սեփական կյանքն ու երկիրը պաշտպանելու համար անհրաժեշտ գիտելիքների ու պարբերաբար վարժեցնում է իր հմտությունները, նա երբեք խուճապի չի մատնվի։ ՈՄԱ-ի հետ, թե ՈՄԱ-ից դուրս, պետք է ուժեղանալ: Դա իրողություն է, որը շատ թանկ գնով է ապացուցվել», — կարծում է Ռոման Սիմոնյանը:
