Հայաստանի ընդդիմությունը պառակտվո՞ւմ է, թե՞ պատրաստվում նոր շրջափուլի
Հայաստանի ընդդիմությունը պառակտվո՞ւմ է
«Վերածնվող Հայաստան» կուսակցությունը որոշել է դադարեցնել գործունեությունն Ազգային ժողովում։ Այս կուսակցությունը Հայաստանի խորհրդարանի ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության մաս է կազմում։
Արձագանքելով որոշմանը՝ խմբակցությունից վստահեցրել են՝ համատեղ քաղաքական նպատակադրման, սկզբունքների մեջ ոչինչ չի փոխվել, «քաղաքական պայքարում համատեղ անելիքներ շատ կան»։ Ավելի վաղ խորհրդարանի խոսնակը չէր բացառել, որ գլխավոր դատախազը երեք պատգամավորի անձեռնմխելիությունից զրկելու համար Ազգային ժողով կգա։ Պատգամավորների անուններն ու այլ մանրամասներ, սակայն, Ալեն Սիմոնյանը չէր հաղորդել։
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի դիտարկմամբ՝ ընդդիմությունը փորձում է պատրաստվել նոր քաղաքական շրջափուլի՝ լինի հերթական ընտրական, թե արտահերթ ընտրության որևէ հավանականություն բերող պրոցես։
Ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» և «Հայաստան» խմբակցությունները փողոցային պայքարի էին դուրս եկել «Արցախի կարգավիճակի նշաձողը իջեցնելու մասին» վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունից հետո։ Կես տարուց ավելի նրանք Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով բողոքի ակցիաներ ու հանրահավաքներ էին կազմակերպում։
Պատգամավորները պնդում էին՝ խորհրդարանում քննարկվում են «կեղծ, Հայաստանի պետականության լրջագույն սպառնալիքների հետ որևէ առնչություն չունեցող» հարցեր։ Այդ պատճառաբանությամբ էլ չէին մասնակցում նիստերին։ Նոյեմբերի 15-ին ընդդիմադիրները վերադարձան խորհրդարան՝ հայտարարելով, որ «ԱԺ գործիքակազմը լիարժեք օգտագործելու որոշում են կայացրել»։
Ընդդիմադիրների և խորհրդարանի խոսնակի հայտարարությունները, ինչպես նաև փորձագիտական կարծիք
«Նիստերը բոյկոտելու հիմքերն այսօր էլ արդիական են»
«Վերածնվող Հայաստան» կուսակցությունը խորհրդարանում գործունեությունը դադարեցնելու իր որոշման մասին հայտնել է ֆեյսբուքյան գրառմամբ։ Հայտարարությունից տեղեկանում ենք, որ կուսակցության խորհուրդը որոշումը կայացրել է երեկ՝ նոյեմբերի 28-ին։
Պատգամավորները մանդատները վայր դնելու որոշում են կայացրել երկար, այդ թվում՝ հանրության տարբեր շերտերի հետ քննարկումների արդյունքում։ Ասում են՝ խորհրդարանական գործունեությունն ու պատգամավորական մանդատներն իրենց համար «ինքնանպատակ չեն»։
«Մենք շարունակում ենք մնալ այն կարծիքին, որ բոլոր այն հիմքերը, որոնք ստիպում էին բոյկոտել ԱԺ նիստերն ամիսներ առաջ, շարունակում են արդիական մնալ նաև այսօր»,- ասված է հայտարարությունում։
Կուսակցության անդամ չորս պատգամավորներից երեքը՝ կուսակցության նախագահ Վահե Հակոբյանը, փոխնախագահներ Հռիփսիմե Ստամբուլյանն ու Ելենա Կիրակոսյանն արդեն ներկայացրել են դիմումներ իրենց մանդատներից հրաժարվելու վերաբերյալ:
«Հայաստան» խմբակցության այս պատգամավորները նոյեմբերին չէին վերադարձել խորհրդարան։ Վահե Հակոբյանը նշել էր, որ պետք է որոշում կայացնեն, քննարկում են նաև մանդատները վայր դնելու տարբերակը ։
«Վերածնվող Հայաստան»-ի անդամ Զեմֆիրա Միրզոևան կշարունակի պատգավորական գործունեությունը՝ սեփական դիմումի համաձայն ժամանակավորապես սառեցնելով իր անդամությունը կուսակցությանը։ Միրզոևան ընտրվել է ազգային փոքրամասնությունների համար նախատեսված քվոտայով։ Ազգային ժողովում նա ներկայացնում է Հայաստանի ասորական համայնքը։
«Նման որոշումն արդյունք է, առաջին հերթին, ՀՀ ազգային փոքրամասնությունների նկատմամբ հարգանքի և նպատակ ունի որևէ կերպ չխոչընդոտել ազգային փոքրամասնությունների խնդիրների բարձրաձայնման ու լուծման ուղղությամբ հետևողականությունը, որը Զեմֆիրա Միրզոևայի գործունեության կարևոր մաս է»,- պարզաբանել է կուսակցությունը։
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության գործընկերներին խորհրդարանից հեռացող պատգամավորները մաղթել են հաջողություն «իրենց գործունեության ու պայքարի մեջ» ու վստահություն հայտնել, որ «ընդհանուր գաղափարների ու միասնական նպատակների վրա հիմնված» փոխգործակցությունը շարունակական կլինի նաև ապագայում։
«Համատեղ քաղաքական նպատակադրումը չի փոխվել»
Արձագանքելով «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության կայացրած որոշմանը՝ «Հայաստան» խմբակցությունը հաղորդագրություն է տարածել։ Հայտնել են, որ տեղյակ են եղել որոշման մասին, գործընկերների հետ էլ ունեցել են «անկեղծ քննարկում»։
«Արձանագրենք, որ մեր համատեղ քաղաքական նպատակադրման, սկզբունքների մեջ ոչինչ չի փոխվել»,- հայտարարել է դաշինքը։
Նշվում է, որ ընդդիմադիր խմբակցության անդամներն իրենց թիմակիցերի որոշմանը «հարգանքով են վերաբերվում»․
«Վստահ ենք՝ քաղաքական այս պայքարում դեռ շարունակական ու համատեղ անելիքներ շատ կան»։
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցությունը պառակտվո՞ւմ է
«Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության երեք պատգամավորները «Հայաստան» խմբակցությունից առաջինը հեռացողներից չեն։ Օրեր առաջ խորհրդարանը լքել էր նաև ընդդիմադիր պատգամավոր, նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի փաստաբան Արամ Վարդևանյանը՝ նշելով, որ վերադառնում է փաստաբանական համայնք, «անելիք շատ կա»։ Վարդևանյանը ևս նոյեմբերի 15-ին խորհրդարան վերադարձած պատգամավորների շարքում չէր։
Ակտիվ քննարկումներ են ընթանում ընդդիմադիր խմբակցության հնարավոր պառակտման շուրջ։ Հայկական մամուլը գրում է՝ էլի կան պատգամավորներ, որոնք պատրաստվում են վայր դնել իրենց մանդատը։ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավարը, սակայն, պնդում է՝ «քաղաքական շահարկումներ են այն ուժերի, ովքեր ուզում են, որպեսզի խմբակցությունը պառակտվի»։
Գլխավոր դատախազը խորհրդարան կգա՝ երեք պատգամավորի անձեռնմխելիությունից զրկելու
«Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության անդամների՝ մանդատը վայր դնելու որոշումից օրեր առաջ նման հնարավորությունը չէր բացառել խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանը։ Նա ասել էր, որ խորհրդարանը միայն անձեռնմխելիությունից է զրկելու, մնացածը «իրավապահ մարմինների որոշելիքն է»։
Լրագրողների հետ զրույցում Ազգային ժողովի նախագահը խոսել էր նաև «Հայաստան» խմբակցությունում առկա ներքին խժդժությունների մասին՝ ասելով, որ «հավաստի աղբյուրներից» գիտի՝ պրոցեսը շարունակվելու է։
Որոշ փորձագետներ էլ կարծում են, որ մանդատներից հրաժարվելու որոշումները կարող են պայմանավորված լինել իրավապահ մարմինների կողմից մեկնարկող գործընթացով։
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ խորհրդարանական ընդդիմության կառուցվածքի փոփոխությունն ի սկզբանե անխուսափելի էր։ Ասում է՝ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները ձևավորվել էին հրատապ, բայց կարճաժամկետ խնդիր լուծելու տրամաբանությամբ, այն է՝ մասնակցել ընտրություններին և տեղ ապահովել խորհրդարանում։
«Հետագա քաղաքական զարգացումները, առավելապես՝ արտաքին ազդեցությունից բխող պետք է բերեին ընդդիմության կառուցվածքի փոփոխության անհրաժեշտության։ Այսօր տեսնում ենք հենց այդ գործընթացը, խորհրդարանական ընդդիմադիր ուժերը տրանսֆորմացիայի փուլում են»,- JAMnews-ի հետ զրույցում ընդգծել է Բադալյանը։
Ասում է՝ գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի ներքաղաքական օրակարգը ամբողջապես ազդվում է այն արտաքին խնդիրներից, որոնք կան երկրի շուրջ։ Առաջին հերթին, նկատի ունի հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն ու արցախյան խնդիրը․
«Արտաքին իրողությունների բերումով ձևավորվող քաղաքական օրակարգը բերում է ներքաղաքական նոր ստատուս քվոյի անհրաժեշտություն։ Ընդդիմությունը փորձում է պատրաստվել նոր քաղաքական շրջափուլի՝ լինի հերթական ընտրական, թե արտահերթ ընտրության որևէ հավանականություն բերող պրոցես»,- նշել է վերլուծաբանն ու հավելել, որ նույն պրոցեսի մեջ են նաև արտախորհրդարանական ուժերը։
Քաղաքական մեկնաբանը չի բացառել, որ քաղաքական մեծամասնությունը կարող է խթանել պրոցեսներ, որոնք անհրաժեշտ են նոր իրողություններին պատրաստվելու համար։
«Իշխանությունն ինքը կարող է տեսնել անհրաժեշտություն խթանել ՀՀ-ում ներքաղաքական վերափոխման գործընթացներ կամ ակտիվացնել դրանք՝ ելնելով երկրի մանևրելու անհրաժեշտություններից։ Իսկ Հայաստանն արտաքին դաշտում այդ խնդիրն ունի»,- ամփոփել է Բադալյանը։
Հայաստանի ընդդիմությունը պառակտվո՞ւմ է
