«ՀՀ-ն այլևս չի ընկալվում որպես Ռուսաստանի կույր աղիք»․ կարծիք Մյունխենի համաժողովի մասին
Հայաստանը Մյունխենի 2025 թ․-ի համաժողովին
Հայաստանը Մյունխենի անվտանգության համաժողովին մասնակցեց նոր դաշնակիցներով՝ Միացյալ Նահանգներ, Ֆրանսիա, Հնդկաստան։ Մինչև 2018 թ․-ը ՀՀ-ն չէր ընկալվում որպես դերակատար, ինքնիշխան պետություն, համարվում էր «Ռուսաստանի կույր աղիք»։ Այսպես է գնահատել իրավիճակը քաղաքագետ Հայկ Սուքիասյանը։
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 13-16-ը Մյունխենում էր։ Անվտանգության համաժողովի բացման արարողությանը մասնակցելուց զատ նա մի շարք երկկողմ հանդիպումներ է ունեցել, այդ թվում՝ Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի հետ։ Պաշտոնական Երևանի հաղորդմամբ՝ Շոլցը նշել է, որ Գերմանիան պատրաստ է շարունակել աջակցել ՀՀ ժողովրդավարական բարեփոխումների օրակարգին, ինչպես նաև խաղաղության հաստատմանն ուղղված քայլերին:
Քաղաքագետ Հայկ Սուքիասյանի կարծիքով՝ նոր աշխարհակարգի կազմավորումը ստանում է նոր լիցք, և լավ է, որ մյունխենյան համաժողովին մասնակցեց նաև Հայաստանի պատվիրակությունը։ Ասում է՝ թեև ՀՀ-ը թուլացած է ու վիրավոր, բայց իսկապես անկախ է ու ընկալվում է որպես ինքնիշխան երկիր։
«ՀՀ-ն Մյունխենի համաժողովին ներկայացավ քիչ, թե շատ կազդուրված, ԱՄՆ-ի հետ ռազմավարական համագործակցության պայմանագիր կնքած, ինչը մեր պատմության մեջ առաջին անգամ է»,- «Արմենպրեսի» հետ զրույցում արձանագրել է նա։
- «ՌԴ-ին չի կարելի այս աստիճանի արհամարհել»․ Ռոբերտ Քոչարյանի ասուլիսը
- Թրամփի ուշադրությունը կշեղվի՞ Ուկրաինայից դեպի Կովկաս․ կարծիք Երևանից
- «ԱՄՆ-ից զենքի վաճառք դեռ չկա, բայց մենք շահագրգռված ենք»․ ՀՀ պաշտպանության նախարար
Ո՞ւմ հետ և ի՞նչ է քննարկել Փաշինյանը
ՀՀ Վարչապետի աշխատակազմի փոխանցմամբ՝ Փաշինյանը Մյունխենում հանդիպել է, մասնավորապես, Գերմանիակի կանցլեր Օլաֆ Շոլցի հետ, կարևորել երկկողմ կապերի ընդլայնումն ու առևտրատնտեսական կապերի ակտիվացումը: Նաև ներկայացրել է ՀՀ կառավարության՝ տարածաշրջանում խաղաղության հաստատմանն ուղղված ջանքերը, մանրամասներ հաղորդել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնության, ինչպես նաև Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացի զարգացումների մասին:
Համաժողովի շրջանակում Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է նաև ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարի, Նորվեգիայի վարչապետի, Խորվաթիայի վարչապետի, Ֆինլանդիայի նախագահի, Իրաքյան Քուրդիստանի նախագահ հետ։ Քննարկվել են երկկողմ օրակարգին, ինչպես նաև հայ-ադրբեջանական խաղաղության գործընթացին, Հայաստան-Եվրոպական միություն համագործակցությանը վերաբերող հարցեր։
ՀՀ վարչապետը զրուցել է նաև Եվրոպական խորհրդի նախագահ Անտոնիու Կոշտայի հետ: Պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն՝ Կոշտան ողջունել է ՀՀ կառավարության՝ խաղաղությանը միտված քայլերն ու նախաձեռնությունները, հայտնել ԵՄ հանձնառությունը՝ ամրապնդելու ընդհանուր արժեքների վրա հիմնված գործընկերությունը և խորացնելու համագործակցությունը բոլոր ոլորտներում:
Փաշինյանը մենակ չէր մեկնել Մյունխեն
Անվտանգության համաժողովին մասնակցում էր նաև Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը։ Գերմանիա կատարած այցի շրջանակում Պապիկյանը երկկողմ հանդիպումներ է ունեցել Իտալիայի, Շվեդիայի, Լյուքսեմբուրգի, Բելգիայի, Նիդերլանդների, Կիպրոսի, Էստոնիայի, Լիտվայի պաշտպանության նախարարների հետ, քննարկել երկկողմ համագործակցությանը, ինչպես նաև միջազգային ու տարածաշրջանային անվտանգությանն առնչվող հարցեր։
Գերմանիա էր մեկնել նաև նախարարի առաջին տեղակալ, ԶՈՒ ԳՇ պետ, գեներալ-լեյտենանտ Էդվարդ Ասրյանը։ Նա մասնակցել է բարձրաստիճան զինվորական ղեկավարների ընդունելությանը։ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետն առանձնազրույցներ է ունեցել Գերմանիայի դաշնային զինված ուժերի պաշտպանության շտաբի պետ, գեներալ Կարստեն Բրաուերի, Եվրոպայում ՆԱՏՕ-ի դաշնակցային ուժերի հրամանատար-ԱՄՆ եվրոպական հրամանատարության հրամանատար, գեներալ Քրիստոֆեր Քավոլիի, ՆԱՏՕ-ի քոլեջի պետ, գեներալ-լեյտենանտ Արթուր Նիլսենի (Դանիայի ԶՈՒ) և այլ բարձրաստիճան զինվորականների հետ։
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքագետ Հայկ Սուքիասյանը հիշեցնում է՝ Հայաստանի պատվիրակությունը նախկինում էլ պարբերաբար մասնակցել է Մյունխենի անվտանգության համաժողովին։ Ըստ նրա՝ սա կարևոր հարթակ է, որտեղ խմորվում է համաշխարհային ռազմաքաղաքական միտքը, պետություններն արտահայտում են իրենց դիրքորոշումները տարբեր իրողությունների վերաբերյալ։ Ասում է՝ ՀՀ համար այս համաժողովը միջազգային հարթակներում հավուր պատշաճի ներկայանալու ևս մեկ հնարավորություն է․
«Մյունխենյան հարթակը հնարավորություն է ընձեռում գտնել գործընկերներ, հասկանալ աշխարհի հնարավորությունները։ Մենք պետք է իմանանք, թե աշխարհն ինչ է մտածում և նաև փորձենք որոշակի իմաստով մեր դիրքորոշումները ներկայացնել՝ թեկուզ առանձին հանդիպումների շրջանակում»։
Խոսելով՝ Երևանի նոր դաշնակիցների մասին՝ Սուքիասյանը նշել է, որ ԱՄՆ-Հայաստան միջպետական հարաբերությունները ներկայիս մակարդակի վրա չեն եղել նույնիսկ Հայաստանի առաջին հանրապետության ժամանակահատվածում։ Շեշտում է՝ հարաբերություններում մեր երկրին «նման կարգավիճակ ամերիկյան կողմն առաջին անգամ է տալիս»՝ նկատի ունենալով հայ-ամերիկյան ռազմավարական համագործակցության կանոնադրության ստորագրումը․
«ՀՀ-ն այսօր գործնական լավ հարաբերություններ է հաստատել նաև Հնդկաստանի հետ։ Ռազմաքաղաքական ոլորտում Ֆրանսիայի հետ համագործակցությունը նույնպես ունի մեծ ներուժ։ Հայաստանը վավերացրել է Հռոմի ստատուտը, տարածաշրջան է բերել ԵՄ դիտորդներին և այդ ամենով ներկայացավ մյունխենյան համաժողովին։ Սա մեր երկրի կարգավիճակի շատ ավելի բարձր նշաձող է։ Իսկ այդ հարթակը մեզ որոշ հարցերում կողմոնորշվելու հնարավորություն է տալիս»։
Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ Երևանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծն ու «Իրական Հայաստանի» գաղափարը բավականին ակտուալ են։
Ըստ նրա՝ «Իրական Հայաստանի» գաղափարն ու 29․743 քառակուսի կիլոմետր տարածքն ընկալելի են և ունեն դաշնակիցներ՝ ի դեմս հավաքական Արևմուտքի, Հնդկաստանի, Չինաստանի և Իրանի։ Ընդգծում է՝ «պատմական Հայաստանի» գաղափարը դաշնակից չունի, միայն թշնամիներ։
Ինչ վերաբերում է տարածաշրջանի հաղորդակցությունների բացմանը՝ Սուքիասյանը կարծում է՝ ՀՀ առաջարկած «Խաղաղության խաչմերուկն» ընկալելի է, բայց նախագծի վերաբերյալ «դեռևս համաշխարհային կոնսենսուս չկա»․ առկա են գլոբալ տարաձայնություններ։
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը գրավիչ կոնցեպցիա է։ Մյունխեն ժամանած և աշխարհի ճակատագիրը որոշող գլխավոր պետությունները համակիր են։ Եթե Հայաստանը համառորեն շարունակի իր ծրագիրը, վստահաբար շատ ավելի լուրջ դաշնակիցներ կգտնի»,- ամփոփել է քաղաքագետը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայաստանը Մյունխենի 2025 թ․-ի համաժողովին
