«Գրանադայում ի չիք դարձվեց 2020-ի եռակողմ հայտարարությունը»․ հայ քաղաքագետ

Կարծիք Գրանադայի քառակողմ հանդիպման մասին

Գրանադայում կայացած քառակողմ հանդիպման արդյունքում ընդունված հայտարարությունն «ի չիք դարձրեց 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը»։ JAMnews-ին տված հարցազրույցում նման կարծիք է հայտնել քաղաքագետ Գուրգեն Սիմոնյանը։

«Վավերացվում է մի հայտարարության տեքստ, որը ճանաչում է ինքնիշխան տարածքների նկատմամբ այդ երկրի ծառայությունների և օրենքների լեգիտիմությունը։ Իսկ նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը Ռուսաստանի հատուկ ծառայությունների՝ Անվտանգության դաշնային ծառայության ներկայություն էր ենթադրում»,- պարզաբանել է նա։

Գրանադայում ընդունված հայտարարության կարևոր դրույթները, ինչպես նաև մեկնաբանություն։

• «Իրանի զինուժը կարձագանքի, եթե Բաքուն փորձի ՀՀ-ից միջանցք զավթել»․ կարծիք Երևանից

• «Զոհաբերենք ԼՂ-ն, որ պատժենք Փաշինյանին»․ Թոմ դը Վաալը Մոսկվայի դիրքորոշման մասին

• Բաքուն հաղթեց, հայերը լքում են ԼՂ. էլ ի՞նչ սպասել, հակամարտության կողմերի կարծիքները

Ի՞նչ է ասված հանդիպման արդյունքներն ամփոփող հայտարարությունում

Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը և Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը

• ընդգծել են իրենց անսասան աջակցությունը Հայաստանի անկախությանը, ինքնիշխանությանը, տարածքային ամբողջականությանը և սահմանների անձեռնմխելիությանը,
• արձանագրել են, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայերը ենթարկվել են «զանգվածային տեղահանման» և «փախստականներ» են,
• ընդգծել են ԼՂ-ի հայերի՝ իրենց տներ և բնակության վայրեր վերադառնալու իրավունքը։ Նշել են, որ նրանք պետք է ազատորեն օգտվեն այդ իրավունքից «միջազգային մոնիթորինգի ներքո»,
• շեշտել են, որ հանդիպման մասնակիցները հավատարիմ են մնում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորմանն ուղղված բոլոր ջանքերին՝ հիմնված միմյանց ինքնիշխանության, սահմանների անձեռնմխելիության և տարածքային ամբողջականության (Հայաստանի 29,800 քառակուսի կմ և Ադրբեջանի 86,600 քառակուսի կմ) փոխադարձ ճանաչման վրա։
• Հաղորդագրության համաձայն՝ ներկաները նաև ընդգծել են սահմանների սահմանազատման ուղղությամբ աշխատելու հրատապ անհրաժեշտությունը՝ հիմնվելով կողմերին տրամադրված ԽՍՀՄ Գլխավոր շտաբի ամենավերջին քարտեզների վրա, որոնք պետք է նաև հիմք հանդիսանան ուժերի հետքաշման, խաղաղության պայմանագիրը վերջնական տեսքի բերելու և հումանիտար բոլոր խնդիրների լուծման համար։
• Տարածաշրջանային կապերի բացումն, ըստ փաստաթուղթը ստորագրած քաղաքական գործիչների, պետք է տեղի ունենա երկրների ինքնիշխանության և իրավազորության լիակատար հարգման, ինչպես նաև հավասարության և փոխադարձության սկզբունքների հիման վրա։

«Բաքուն ԼՂ-ի հարցը կդարձնի ՌԴ և Արևմուտքի հետ սակարկությունների առարկա»․ կարծիք

Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը՝ ԼՂՀ լուծարման, արցախահայության ապագայի, տարածաշրջանային հնարավոր զարգացումների մասին

Փորձագիտական կարծիք

Քաղաքագետ Գուրգեն Սիմոնյանի խոսքով՝ 2020 թ․-ի 44-օրյա պատերազմում կրած պարտությունից հետո Հայաստանի համար «նպաստավոր դիրքեր» լինել չեն կարող։ Ասում է՝ կան «հարաբերական հարմար իրողություններ, սակայն Ադրբեջանը շատ ավելին է պահանջում»։

«Հայաստանը փորձում է ամրագրել ՀԽՍՀ տարածքները, որը փաստացի իր տիրապետման տակ են եղել Խորհրդային միության տարիներին։ Սա վիճարկվում է Ադրբեջանի կողմից»,— անդրադառնալով սահմանազատման գործընթացին ու քննարկվող քարտեզին՝ ասել է նա։

Կարծում է՝ Ադրբեջանի՝ հանդիպումը բոյկոտելուց հետո Հայաստանի պատվիրակության Գրանադա մեկնելը ցույց է տալիս, որ ՀՀ-ն առավելագույնս կառուցողական դիրքորոշում ունի, պատրաստակամ է խաղաղության օրակարգով ընթանալ առաջ։

Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ կարող ենք փաստել՝ Ադրբեջանի նպատակը երբեք էլ միայն ԼՂ-ի հարց լուծելը չի եղել, Բաքուն վարում է «Հայաստանի ինքնիշխանության կազմաքանդման քաղաքականություն», ինչն էլ անտեղի և անհնարին է դարձնում այս բոլոր պայմանավորվածությունները։

«Պետք է հասկանալ, որ խաղաղության համար երկու կողմ է անհրաժեշտ, մինչդեռ պատերազմի համար բավարար է մեկը։ Եթե նրանք բոյկոտելու են այս օրակարգը, ամեն ինչ գնալու է ավելի սրացման»,— նկատել է նա։

Անդրադառնալով Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ արված արձանագրումներին՝ նշել է, որ հայտարարության մեջ տեղ են գտել «զանգվածային տեղահանում» և «փախստականներ» եզրույթները․

«Սա նշանակում է, որ նրանք հայրենազրկման, պատրիոցիդի են ենթարկվել, ինչը ցեղասպանական տարրեր պարունակող երևույթ է։ Հետագայում Ադրբեջանը կարող է մեղադրվել ցեղասպանություն իրագործելու համար և այստեղ Կոսովոյի տարբերակը կարող է աշխատել»։

Սիմոնյանի խոսքով՝ ստեղծված իրավիճակում անիրատեսական է թվում, սակայն իրենց տներ արցախցիների վերադարձը կարող է հնարավոր դառնալ։

«Եթ հնարավոր լինի ՄԱԿ-ի հովանու ներքո խաղաղապահ առաքելություն ուղղորդել Արցախ և Բերձորի կապուղին [Լաչինի միջանցքը] անարգել դարձնել՝ ապամիլիտարիզացված գոտիներ հռչակելով սահմանամերձ գոտիները, ապա հնարավոր է, որ վերադառնան»,— պարզաբանել է նա։

JAMnews-ը քաղաքագետի հետ զրույցում հետաքրքրվել է նաև, թե ինչ կարելի է ակնկալել «ԵՄ-Հայաստան հարաբերությունների ամրապնդումից» և «ԵՄ-ԱՄՆ համատեղ միջոցառման նախապատրաստումից», ինչի մասին Փաշինյանի հետ հանդիպումից հետո հայտարարել է Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա Ֆոն դեր Լայենը։

«Կարող ենք ակնկալել ռազմավարական շրջադարձ։ Պետք է հասկանանք, որ ՀՀ-ն այլևս այլընտրանք չունի։ Պետք է խզել բոլոր թշնամական կողմերի հետ ռազմաքաղաքական և տնտեսական կապերը, փորձել կառուցակարգել նոր իրողություններ՝ պայմանավորված մեր ազգային անվտանգությամբ»,- ընդգծել է քաղաքագետը։

Ըստ նրա՝ Հռոմի ստատուտի վավերացմամբ Հայաստանը կամային, ինքնիշխան պետությանը հարիր, իր ազգային շահերից ելնող վարք դրսևորեց, ինչը «շատ ավելի լուրջ քայլ էր, քան ՀԱՊԿ-ից դուրս գալը»։

«Խոսքն իրավաքաղաքական շրջադարձի մասին է։ Հիմա ՀԱՊԿ-ից և ԵԱՏՄ-ից դուրս գալը ընդամենը դրանից ածանցյալ կարևոր քայլեր են, որ պետք է արվեն»,- ամփոփել է քաղաքագետը։

«Պասիվ մնալ կնշանակի հանցակից լինել»․ ՄԱԿ ԱԽ նիստը՝ ԼՂ-ի վերջին դեպքերի շուրջ

Հայաստանի արտգործնախարարի ելույթը, ՄԱԿ ԱԽ անդամների արձանագրումները, ԵՄ կոչը Ադրբեջանին, փորձագիտական կարծիք

Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram

Կարծիք Գրանադայի քառակողմ հանդիպման մասին