Շանհայից Երևան է հասել առաջին բեռնատարը․ ի՞նչ օգուտներ կբերի նոր ճանապարհը
«Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի օգուտները
«Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի շրջանակներում Չինաստանից Հայաստան է հասել առաջին բեռնատարը։ Շանհայից Երևան երթուղին ձգվել է 20 օր։ Բեռներն անցել են Ղազախստանի, Ուզբեկստանի, Թուրքմենստանի և Իրանի տարածքներով։ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը նոր երթուղու գործարկումը ողջունելի է համարում։
«Խաղաղության խաչմերուկը» տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման Հայաստանի կառավարության առաջարկն է։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի փոխանցմամբ՝ դրա առանցքային իմաստը Հայաստանի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի, Իրանի միջև կոմունիկացիաների՝ ճանապարհների, երկաթուղիների զարգացումն է։
Լինելով առանձին, անկախ նախագիծ՝ «Խաղաղության խաչմերուկը» համահունչ է TRACECA տրանսպորտային միջանցքի գաղափարի հետ, որի նպատակն է միացնել Եվրոպան, Հարավային Կովկասը և Ասիան։ Այն նաև հաագործակցության եզրեր է ստեղծում չինական «Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ» նախաձեռնության հետ, որն ուղղված է պատմական Մետաքսի ճանապարհի տարածքում գտնվող երկրների ենթակառուցվածքների և տնտեսական ինտեգրման զարգացմանը։
Տնտեսագետ Արմեն Քթոյանը JAMnews-ի հետ զրույցում նշել է, որ եթե հաջողվի երթուղին գործակել ամբողջ ծավալով, Հայաստանի տնտեսությունը տարեկան տասնյակ միլիոնավոր դոլարների օգուտ կստանա միայն Չինաստանի հետ առևտրաշրջանառության մասով։ Կապուղու գործարկումն, ըստ նրա, թույլ կտա օգտագործել նաև Միջին Ասիայի երկրների պոտենցիալը։
«Երկար ժամանակ խոսում ենք, օրինակ՝ վառելիքի ներկրման այլընտրանքային աղբյուրների մասին։ Ղազախական ընկերություններն ունեն հնարավորություններ և ցանկություն մուտք գործել մեր շուկա։ Լոգիստիկ խնդրի լուծումը թույլ կտա դա իրագործելի դարձնել»,- նկատել է Քթոյանը։
Ի՞նչ է հայտնի բեռնափոխադրման մասին, փորձագիտական կարծիք
Շանհայից Երևան ճանապարհը երկար է, բայց տնտեսապես շահավետ
Հունիսի 3-ին Հայաստանի տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների (ՏԿԵ) նախարարությունը հաղորդեց, որ մայիսի 31-ին Չինաստանից ՀՀ է հասել առաջին բեռնատարը։ Բեռը Չինաստանի Շանհայ քաղաքից է, նախ տեղափոխվել է Ղազախստանի հետ սահմանին գտնվող չինական Խորգոս քաղաք։
«Խորգոսում բեռը վերաբեռնվել է ղազախական մեքենայի մեջ։ Կատարվել են բոլոր մաքսային ձևակերպումները, որից հետո բեռնատարը դուրս է եկել երթուղի։ Բեռնատարը մինչև Երևան է եկել ցամաքային տարբերակով՝ անցնելով Ղազախստանի, Ուզբեկստանի, Թուրքմենստանի և Իրանի տարածքներով։ Բեռը նշված բոլոր երկրների տարածքներում անցել է համապատասխան մաքսային և անցումային կետերը։ Խնդիրներ եղել են, բայց դրանք լուծվել են»,- լրագրողներին պատմել է փոխադրումն իրականացրած Gold Way ընկերության տնօրեն Արմեն Սահակյանը։
«Հիշյալ ուղղությամբ պրակտիկ քայլերը, կառուցողական ջանքերը ՀՀ կառավարության համար խրախուսելի են: Կարևորում ենք դրանց շարունակականության ապահովումը»,- նշել են ՏԿԵ նախարարությունից։
Փորձագիտական կարծիք
Տնտեսագետ Արմեն Քթոյանի խոսքով՝ պետք է հաշվի առնել այն, որ կորոնավիրուսի համավարակից հետո առկա է նախկին կոմունիկացիաների, լոգիստիկ ուղիների վերականգնման կամ դրանց այլընտրանքների որոնման խնդիր։
«Այս տեսանկյունից կապուղու գործարկման մեկնարկը որոշակի օգուտների նախանշան կարող է լինել, եթե հաջողվի գործարկել ամբողջ ծավալով»,- JAMnews-ի հետ զրույցում ասել է Քթոյանը։
Կարևոր է համարում այն, որ հնարավոր է եղել թեկուզ փոքր մասշտաբով, բայց մեկնարկել նախագիծ, որն «ամենատարբեր շահերի բախման կիզակետում է»։
Տնտեսագետի խոսքով՝ տարածաշրջանային կոնֆլիկտները, Պարսից ծոցում առկա որոշ անվտանգային խնդիրները բարդացնում էին բեռնափոխադրումները, ավելացնում դրանց տևողությունը։ Բացի այդ, նույն համավարակից հետո փոխադրման ժամկետներն էականորեն խախտվել էին։ Ասում է՝ եղել են չինական շուկայի հետ աշխատող հայ բիզնեսմեններ, որոնց բեռների առաքումը ձգվել է մինչև մի քանի ամիս։
Ըստ Քթոյանի՝ Չինաստանը ՀՀ կարևոր առևտրային գործընկերն է, երկրների միջև տարեկան ապրանքաշրջանառությունը գերազանցում է 2 մլրդ դոլարը։ Կարծում է՝ ժամկետների կրճատումը ծախսերի զգալի տնտեսման կարող է հանգեցնել․
«Նույնիսկ եթե այդ շրջանառության ծավալում ապահովվի ծախսերի 5 տոկոս տնտեսում, դա տարեկան տասնյակ միլիոնավոր դոլարների օգուտ է»։
Կարծում է՝ դրա համար անհրաժեշտ է ունենալ ավելի հստակ գծված, աշխատող շղթա, գործարկել անվտանգություն և կայունություն երաշխավորող մեխանիզմներ։ Չի բացառում, որ այդ ճանապարհին լինեն նաև քաղաքական խոչընդոտներ, որոնք ևս պայմանավորված կլինեն տնտեսական շարժառիթներով։
Թե որ երկրները կարող են խոչընդոտել նախագծի իրագործմանը՝ Քթոյանը չի մատնանշել։ Ասել է միայն, որ կա նման երկրների լայն շրջանակ։
«Այդ շղթայից [Չինաստան, Ղազախստան, Ուզբեկստան, Թուրքմենստան, Իրան, Հայաստան] դուրս կամայական հարևան երկիր կարող է համարել, որ իր շահերը որոշակի առումով հաշվի չեն առնվում։ Եվ կարող է փորձել այլընտրանք ներկայացնել կամ այլ երկրի հետ գործակցությամբ խափանել նախագծերը»,- պարզաբանել է նա։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
«Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի օգուտները
