«Լավատեսության շոշափելի հիմքեր կան»․ ՀՀ վարչապետը՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մասին
Պուտին-Փաշինյան բանակցությունների արդյունքները
Կառավարության՝ ապրիլի 22-ի նիստի ընթացքում Հայաստանի վարչապետը ներկայացրել է Պուտինի հետ իր բանակցությունների արդյունքները։ Նիկոլ Փաշինյանն իր՝ Ռուսաստան կատարած այցն արդյունավետ է որակել՝ հավելելով, որ հանդիպումների ընթացքում քննարկվել են «երկկողմ օրակարգի ամենաառանցքային հարցերը», որոնք տեղ են գտել նաև ստորագրված համատեղ հայտարարությունում։
Գործադիրի ղեկավարն իր ելույթում կարևորել է հատկապես ԼՂ-ի հիմնախնդրի կարգավորումը, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքը, ռուսական խաղաղապահ զորախմբի գործունեության արդյունավետության բարձրացումը։
ՀՀ վարչապետի ելույթի կարևոր թեզերը, փորձագիտական կարծիք մոսկովյան բանակցությունների վերաբերյալ
«Սեղանի վրա ոչ մի նախագիծ կամ սևագիր չկա»
Փաշինյանի փոխանցմամբ՝ 2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ից հետո բանակցային սեղանին ԼՂ-ի հիմնախնդրի կարգավորմանը վերաբերող փաստաթուղթ չի եղել և չկա․
«Պատասխանատու կերպով ասում եմ, որ այս ընթացքում և այս պահին չի եղել և չկա ԼՂ կարգավորման ոչ մի նախագիծ կամ սևագիր, որը սեղանի վրա լինի կամ շրջանառության մեջ դրված լինի»։
ՀՀ վարչապետը բացառել է, որ որևէ փաստաթուղթ ստորագրվի առանց հանրային լայն քննարկման։
«Սա երկաթյա երաշխիք է, որ Արցախի ճակատագիրը չի կարող որոշվել ժողովրդի թիկունքում»,- ընդգծել է Փաշինյանը։
Անդրադառնալով նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության հետ տարվող զուգահեռներին՝ վարչապետը նշել է, որ «համեմատությունը տարօրինակ է»․
«Պատերազմի պայմաններում ժամերի, երբեմն րոպեների ընթացքում պիտի որոշում կայացվեր հազարավոր արցախցիների, 25 հազար զինվորի կյանքը և Արցախը հայաթափումից փրկելու համար, համեմատությունները պարզապես տեղին չեն։
Մեր ողջ քաղաքականությունն ու քայլերը դրան են ուղղված, որ ստիպված չլինենք նմանատիպ պայմաններում որոշում կայացնել»։
Խոսելով հայ-ադրբեջանական բանակցությունների մասին՝ գործադիրի ղեկավարը շեշտել է, որ «բանակցությունների առարկա հանդիսացող բոլոր թղթերի բովանդակությանը հանրությունը ծանոթ է»՝ հղում անելով Ադրբեջանի կողմից փոխանցված առաջարկներին և ՀՀ արձագանքին։
«Մինսկի խմբի լուծարման մասին գնահատականները հիմնավորված չեն»
Որպես Պուտինի հետ բանակցությունների արդյունք՝ Փաշինյանը մատնանշել է նաև ԼՂ-ի հիմնախնդրի կարգավորման համատեքստում «ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահության միջազգային մանդատի կարևորության ընդգծումը՝ դրանից բխող քաղաքական հետևանքներով»։
Հայաստանի վարչապետի գնահատմամբ՝ Մինսկի խմբի համանախագահության լուծարման մասին գնահատականները հիմնավորված չեն։
Փաշինյանի խոսքով՝ այդ մասին են վկայում նաև ԵԱՀԿ ՄԽ ռուսաստանցի, ֆրանսիացի և ամերիկացի համանախագահողների այցերը Հայաստան։ Ասում է՝ համանախագահող երկրները հավատարիմ են մնում իրենց մանդատին, թեև «Ուկրաինայում ծավալվող իրադարձությունները դժարություններ են ստեղծել նրանց համատեղ աշխատանքի համար»․
«Այն, որ նույնիսկ այս պայմաններում համանախագահները գործում են, այցելություններ են իրականացնում տարածաշրջան և քաղաքական մակարդակով արձանագրում են իրենց հանձնառությունը առաջակցել ԼՂ կարգավորմանը, լավատեսության շոշափելի հիմքեր է տալիս»։
Արցախի անվտանգության և ռուս խաղաղապահների մասին
Կառավարության ղեկավարն արձանագրել է, որ կարգավորման ֆոնին կարևոր է ԼՂ-ի անվտանգության ապահովումը, որի «առանցքային բաղկացուցիչ է Լաչինի միջանցքի անխափան և անարգել գործունեությունը»։
Փաշինյանն անուրանալի է որակել ԼՂ-ում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ զորախմբի ներդրումն այս գործում՝ միաժամանակ շեշտելով, որ «մի շարք դրվագներում կա նրանց գործունեության արդյունավետությունը բարձրացնելու անհրաժեշտություն»։
«Հույս ունենք, որ ԼՂ-ում ՌԴ խաղաղապահ զորախումբը կապահովի ադրբեջանական ստորաբաժանումների լիարժեք դուրսբերումը»,- ասել է ՀՀ վարչապետը՝ հիշեցնելով զորախմբի պատասխանատվության գոտի՝ Փառուխի տարածք Ադրբեջանի ԶՈՒ ներխուժման մասին։
Տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման մասին
Փաշինյանի խոսքով՝ Ռուսաստանում ունեցած հանդիպումների ընթացքում «առանձնակի ուշադրության են արժանացրել» տարածաշրջանային անվտանգությանն ու կայունությանը վերաբերող հարցերը։
Հայաստանի վարչապետի համոզմամբ՝ այս հարցում ՀՀ և ՌԴ մոտեցումները նույնական են․
«Կարևոր պայմանավորվածություններ ձեռք բերեցինք տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման սկզբունքների հարցում»,- ընդգծել է Փաշինյանը։
Ելույթի ընթացքում ՀՀ վարչապետը վերահաստատել է Հայաստանի պատրաստակամությունը՝ օր առաջ մեկնարկելու Արևելքը Արևմուտքին կապող երկաթուղագծի և ավտոճանապարհների շինարարությունը, ինչպես նաև հույս հայտնել, որ փոխվարչապետների համակարգմամբ գործող եռակողմ աշխատանքային խումբն առաջիկայում «կմշակի և կհամաձայնեցնի» գործընթացի մեկնարկի համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը։
Փորձագիտական կարծիք
Անդրադառնալով հարցին, թե որքանով է Փաշինյանի մոսկովյան այցն արդարացրել հայկական կողմի սպասելիքները՝ քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը նշում է, որ «պատկերը հարաբերական է», իսկ Փաշինյան-Պուտին հայտարարությունը որակում է «բալանսավորված»․
«Օգտակար եմ համարում և այն, որ չեղավ համատեղ ասուլիս, որտեղ կարող էին հնչել սադրիչ հարցեր, կամ ՌԴ նախագահը կարող էր անել բաց կոշտ հայտարարություններ Ուկրաինայի, Արևմուտքի հասցեին, և բոլորովին ցանկալի չէր, որ դա հնչեր Հայաստանի վարչապետի հետ համատեղ հարթակում»,- շեշտում է Բադալյանը։
Քաղաքական մեկնաբանի դիտարկմամբ՝ առանցքայինը հայտարարությանը հաջորդող աշխատանքներն են։
Ասում է՝ ռուսական կողմը ձգտելու է ստանալ իր համար առավելագույնը, հայկական կողմն էլ փորձելու է պահպանել հարաբերական բալանսն ու հասնել իր առավելագույնին: Թե որքանով կհաջողվի՝ կախված է հայկական կողմի աշխատանքի արդյունավետությունից «Պուտինից ներքև» մակարդակներում․
«Այստեղ հայկական կողմի համար իրավիճակը բավականին խրթին է ավելի քան տասնամյակ, մի շարք պատճառներով, ընդ որում թե ներռուսական, թե ներհայկական: Բայց, ինչքան էլ տարօրինակ չհնչի, այն, որ Ռուսաստանն այսօր «նեղն» է, որոշակիորեն կարող է լինել հայկական կողմի համար այդ իմաստով օգտակար գործոն»։
Անդրադառնալով Փաշինյանի մոսկովյան այցի դեմ սկսված ադրբեջանական արշավին՝ Բադալյանը նկատում է՝ սա կարող է լինել անուղղակի նշան, որ այցը «չի արդարացրել Ադրբեջանի սպասելիքները կամ հույսերը»։
