«Զգայուն տեկտոնական»․ Փաշինյանը՝ աշխարհաքաղաքական ներկայիս իրավիճակի մասին
Հայաստանի վարչապետի կարծիքով՝ պատժամիջոցներն ակնհայտ ազդեցություն կունենան եվրասիական տարածաշրջանում տնտեսական մթնոլորտի վրա։ ԵԱՏՄ անդամ երկրների ղեկավարների հետ հանդիպման ժամանակ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է, որ աշխարհաքաղաքական «զգայուն տեկտոնական գործընթացներ» են ընթանում, իսկ պատժամիջոցների բացասական ազդեցությունը նվազեցնելու համար պետք է ընդունել «օպերատիվ որոշումներ»։
Փետրվարի 24-25-ը Փաշինյանը Ղազախստանում էր՝ մասնակցելու Նուր-Սուլթանում անցկացվելիք Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի նիստին:
ՀՀ վարչապետի՝ Ղազախստան կատարած այցի և ԵԱՏՄ միջկառավարական խորհրդի նիստի մանրամասները։
«Կարևոր է պահպանել հավաքած տեմպը»․ Խորհրդի նիստը
Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի՝ ընդլայնված կազմով նիստին մասնակցել են Ռուսաստանի, Բելառուսի, Հայաստանի, Ղազախստանի ու Ղրղզստանի վարչապետները, Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կոլեգիայի նախագահը։ Դիտորդ պետության կարգավիճակով հանդիպմանը ներկա է եղել նաև Ուզբեկստանի վարչապետը։
Քննարկվել են ԵԱՏՄ շրջանակում առանձին նախաձեռնություններին Ուզբեկստանի մասնակցությանը, ԵԱՏՄ երկրների մակրոտնտեսական իրավիճակին և տնտեսությունների զարգացմանն ուղղված առաջարկություններին, միության շրջանակում ապրանքների հետագծելիությանը, արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցությանը վերաբերող հարցեր:
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը դրական է գնահատել 2021 թ.-ին ԵԱՏՄ երկրների միջև փոխադարձ առևտրի ոլորտում արձանագրված արդյունքները։
«Առևտրաշրջանառությունը 2021 թ.-ին նախորդ տարվա համեմատ աճել է 20,6%-ով և կազմել 2,7 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Հայաստանից ԵԱՏՄ երկրներ արտահանման մատակարարումների ծավալը նույն ժամանակահատվածում աճել է 25,2%-ով»։
Փաշինյանը նշել է, որ 18,5%-ով աճել են նաև միության երկրներից Հայաստան ներմուծման ցուցանիշները ու հույս հայտնել, որ 2022 թ․-ին համագործակցությունը կլինի «ոչ պակաս արդյունավետ»․
«Այս փուլում չափազանց կարևոր է պահպանել հավաքած տեմպը և շարունակել տնտեսական մարտահրավերներին համատեղ արձագանքելու մեխանիզմների մշակումը»։
Վարչապետն ընդգծել է, որ Հայաստանն ունի ներուժ ու կարող է ընդլայնել արդյունաբերական համագործակցությունը միկրոէլեկտրոնիկայի, ինչպես նաև քաղավիացիայի ոլորտներում։
«Պակաս կարևոր ոլորտ չէ նաև էլեկտրոնային առևտրի զարգացումը, որը ոչ միայն արագ թափ է հավաքում, փոխելով համաշխարհային շուկայի սպառողական վարքագիծը, այլ նաև ընդլայնում է նրա անդրսահմանային հնարավորությունները»,- շեշտել է Նիկոլ Փաշինյանը՝ կարևորելով միության շրջանակում գործող էլեկտրոնային առևտրի հարկման մեխանիզմի կատարելագործումը։
«ՀԱՊԿ մեխանիզմները վերջապես աշխատեցին»․ առանձնազրույց Ղազախստանի նախագահի հետ
Հայաստանի վարչապետն ու Ղազախստանի նախագահը քննարկել են հայ-ղազախական հարաբերությունների օրակարգային հարցեր, ինչպես նաև անդրադարձել ինտեգրացիոն գործընթացներին առնչվող թեմաների:
Նախագահ Տոկաևը նշել է, որ երկու երկրների հարաբերությունները զարգանում են կայուն կերպով և հիշեցրել, որ այս տարի Երևանն ու Նուր-Սուլթանը նշում են դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման 30-ամյակը։
«Բարձրագույն և բարձր մակարդակներում մեր միջև հաստատվել է բաց քաղաքական երկխոսություն, զարգանում են խորհրդարանական, մշակութային-հումանիտար կապերը»,- ընդգծել է Ղազախստանի նախագահը։
Վարչապետ Փաշինյանն ուրախությամբ փաստել է, որ Ղազախստանում «բնականոն կյանքը լիարժեք վերականգնվել է», ևս մեկ անգամ ընդգծելով՝ ՀԱՊԿ ճգնաժամային մեխանիզմները վերջապես աշխատեցին։
«Ցավոք, Հայաստանը եղել է մի իրավիճակում, երբ մենք կարծում էինք, որ մեխանիզմը պետք է գործի, սակայն, ցավոք, դա տեղի չունեցավ: Դրանից հետո մենք դարձանք ՀԱՊԿ-ում նախագահող երկիր և հայտարարեցինք, որ դա մեր առաջնահերթություններից մեկն է»,- շեշտել է Նիկոլ Փաշինյանը։
«Զգայուն տեկտոնական գործընթացներում ենք գտնվում»․ ԵԱՏՄ անդամ երկրների ղեկավարների հանդիպումը
Ղազախստանի նախագահն ընդունել է նաև ԵԱՏՄ երկրների պատվիրակությունների ղեկավարներին։ Այս հանդիպման ընթացքում Հայաստանի վարչապետը նշել է, որ նիստը համընկել է «աշխարհաքաղաքական իրավիճակի կտրուկ սրման» հետ․
«Ակնհայտ է, որ մենք գտնվում ենք զգայուն ժամանակահատվածում, աշխարհաքաղաքական զգայուն տեկտոնական գործընթացներում, և այս համատեքստում, իհարկե, Եվրասիական տնտեսական միությունը կարևոր ֆորմատ է, որպեսզի զարգացնենք մեր երկրների տնտեսությունները»։
Փաշինյանը կարծիք է հայտնել, որ կա օպերատիվ որոշումներ ընդունելու անհրաժեշտություն, քանի որ պետք է նվազեցնել կամ շրջանցել այն բացասական ազդեցությունները, որոնք լինելու են պատժամիջոցների գործադրման արդյունքում։ Իսկ այն, որ դրանք ազդեցություն ունենալու են եվրասիական տարածաշրջանում տնտեսական մթնոլորտի վրա, ըստ Հայաստանի ղեկավարի, ակնհայտ է։
Վարչապետ Փաշինյանը դրական է գնահատել 2021 թ․-ի արդյունքները Եվրասիական տնտեսական միության համար՝ նշելով, որ առևտրաշրջանառությունն աճել է։
«Կան դիտորդ պետություններ, որոնց հետ բավականին արդյունավետ համագործակցում ենք: Առկա է նաև որոշակի հետաքրքրություն այլ երկրների կողմից` սերտացնելու կապերը Եվրասիական տնտեսական միության հետ: Կարծում եմ՝ սա ընդհանուր առմամբ դրական գործընթաց է»,- նշել է ՀՀ վարչապետը։
Նիկոլ Փաշինյանը հույս է հայտնել, որ միության անդամ երկրներին կհաջողվի իրականացնել այնպիսի քաղաքականություն, որը կամրապնդի ԵԱՏՄ-ն՝ որպես տնտեսական հարթակ։
Հայաստանի վարչապետն աշխատանքային այցով Ղազախստան էր ժամանել փետրվարի 24-ին։ Նուր-Սուլթանի միջազգային օդանավակայանում Նիկոլ Փաշինյանին դիմավորել էր Ղազախստանի փոխվարչապետ, առևտրի և ինտեգրման նախարար Բախիտ Սուլթանովը: Նույն օրը վարչապետ Փաշինյանը մասնակցել էր Եվրասիական միջկառավարական խորհրդի՝ նեղ կազմով նիստին:
Արդյունաբերություն, մաքսային գործընթացներ, տեղեկատվական համակարգեր, էլեկտրոնային առևտրի կազմակերպում, տրանսպորտային հաղորդակցություն․ օրակարգում ընդգրկված են եղել տարբեր ոլորտներում ինտեգրացիոն մեխանիզմների զարգացմանը վերաբերող մի շարք հարցեր:
