Պատմակա՞ն, թե՞ հերթական․ Երևանն ու Թբիլիսին հռչակագիր են ստորագրել
Հայ-վրացական հռչակագրի ստորագրում
Հայաստանն ու Վրաստանը օրերս ստորագրել են տնտեսական ռազմավարական գործընկերության հռչակագիր։ Երկրների ղեկավարները փաստաթղթի կնքմանը «պատմական որոշում» և «նվաճում» որակումներն են տվել։
Փորձագետները, սակայն, հակասական կարծիքներ ունեն։ Մի մասը կարծում է՝ Երևանն ու Թբիլիսին վերջապես «կենացների ու ճառերի մակարդակից» անցում կատարեցին լուրջ, գործնական երկխոսության։ Մյուսները պնդում են՝ ավելի շատ հարցեր կան, քան ոգևորություն։ Այդ հարցերից ամենակարևորը հետևյալն է՝ «ո՞րն է հայ-վրացական ռազմավարական գործընկերության բովանդակությունը»։
Ի՞նչ է հայտարարվել հռչակագրի մասին
Նիկոլ Փաշինյանը և Իրակլի Ղարիբաշվիլին Հայաստանի և Վրաստանի միջև ռազմավարական գործընկերության հաստատման մասին» հռչակագիրը ստորագրել են հունվարի 26-ին։ Վրաստանի (արդեն նախկին) վարչապետն ընդգծել է՝ երկու երկրները մինչ այս էլ ռազմավարական գործընկերներ էին, պարզապես հիմա են դա պաշտոնապես ձևակերպում:
«Սա շատ կարևոր պատմական որոշում է, որն էլ ավելի կնպաստի մեր հարաբերություններին, կհզորացնի բարեկամությունը, գործընկերությունը»,- հայտարարել էր Ղարիբաշվիլին։
ՀՀ վարչապետն էլ նկատել է, որ սա «հանգրվային իրադարձություն է», «ձեռքբերում», որը վերջին մի քանի տարիների համատեղ ջանքերի և աշխատանքի արդյունքն է և արտացոլում է երկու երկրների ընդհանրություններն ու նպատակասլացությունը։
«Այս նվաճումը ևս մեկ անգամ ընդգծում է մեր ջանքերը բազմապատկելու և ձեռք բերածով չսահմանափակվելու անհրաժեշտությունը»,- հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Մեկնաբանություններ
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանի խոսքով՝ ներկա պահին Հայաստան-Վրաստան ռազմավարական գործընկերության բովանդակության մասին որևէ բան իմանալ հնարավոր չէ, քանի որ այն, ըստ էության, չկա։ Նոր է պետք ձևավորել․
«Առայժմ հռչակագրային ռազմավարական գործընկերությունը, ըստ ամենայնի, գերազանցապես Ֆրանսիային արված երկուստեք «ռեվերանս» է՝ հաշվի առնելով այն, որ հայ-վրացական «կոոպերացիայով» գործուն շահագրգռություն այսօր ունի միայն Փարիզը»։
Կարծում է՝ այդ շահագրգռությունը քիչ չէ, բայց բավարար էլ չէ հայ-վրացական ռազմավարական գործընկերության բովանդակություն ձևավորելու համար:
«Հայաստանին ու Վրաստանին պարզապես պետք է համակարգված աշխատանք և անհամաձայնությունների հետ աշխատելու իմաստնություն: Եթե դա լինի, ապա առաջիկա տասնամյակում որևէ այլ պաթետիկ կամ հնչեղ պաստառի կարիք չի էլ լինի»,- գրել է Բադալյանն իր ֆեյսբուքյան էջում։
Վրաստանի Սամցխե-Ջավախքի «Մեդիա» վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Էդուարդ Այվազյանի խոսքով՝ Վրաստանում տեսնում են՝ Հայաստանն այլևս ռուսական ծիրում չէ, կամաց-կամաց դրանից դուրս է գալիս և փորձում ինտեգրվել ԵՄ-ին։ Ասում է՝ Թբիլիսիում հասկանում են՝ եթե կա մի երկիր, որի հետ կարող են շարժվել դեպի Եվրամիություն, դա ՀՀ-ն է․
«Իմ համոզմամբ՝ սա [հռչակագրի ստորագրումը] մեծապես կապ ունի նրա հետ, որ ՀՀ-ն հիմա ռազմավարական կարևոր շրջադարձի ճանապարհին է, խորացնում է հարաբերությունները ԵՄ հետ, իսկ Վրաստանին թեկնածու երկրի կարգավիճակ է տրվել»։
Factor TV-ի եթերում նկատել է՝ հռչակագրի ընդունումը պետք է դիտարկել ոչ թե որպես «հարաբերությունների գագաթնակետ», այլ իբրև հիմք, որի վրա հետագայում պետք է կառուցվեն հայ-վրացական ռազմավարական հարաբերությունները, ընդ որում՝ «ավելի լուրջ փաստաթղթերով»․
«Հիմա սկսում ենք տնտեսական գործակցության խորացումից, բայց այս հռչակագիրը հնարավորություն է տալու նոր փաստաթղթեր ստորագրել՝ ընդգրկելով նաև ռազմատեխնիկական, անվտանգային համագործակցության դաշտը»։
Անդրադառնալով հայ-վրացական երկկողմ հարաբերություններին՝ նկատել է՝ միշտ եղել են նաև այլ կողմեր՝ Ռուսաստանը, Թուրքիան և Ադրբեջանը։ Այվազյանի խոսքով՝ Հայաստանը մշտապես զգուշացել է, որ «ներկա» են նաև Թուրքիան և Ադրբեջանը, իսկ Վրաստանը կարծել է՝ ՌԴ-ն է «ներկա»։
«Հիմա լավ հնարավորություն է, որ ՀՀ-ն ու Վրաստանը հեռանան այդ կողմերից, կարողանան ինքնուրույն քաղաքականություն վարել»,- արձանագրել է նա։
Փորձագետի գնահատմամբ՝ փաստը, որ վերջերս Երևանը ֆրանսիական զենք ստացավ Վրաստանի միջոցով, հույս է տալիս, որ Թբիլիսիի հետ ճիշտ և ակտիվ աշխատանքի պարագայում հնարավոր է հասնել էլ ավելի լավ մակարդակի հարաբերությունների։
«Եթե ապագայում Հայաստանը ԵՄ-ից զենք-զինամթերք ստանա, Ադրբեջանն ու Թուրքիան փորձեն խոչընդոտել և մտահոգություն հայտնել, Վրաստանը կարող է ասել, որ ՀՀ հետ ռազմավարական գործընկերության նմանատիպ փաստաթուղթ ունի, և այդ տրամաբանության մեջ կարելի է ավարտել խնդիրները»,- ենթադրում է Այվազյանը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայ-վրացական հռչակագրի ստորագրում
