Ստրասբուրգի Մարդու իրավունքների դատարանը (ՄԻԵԴ) Ռուսաստանին պարտավորեցրել է 130 հազար եվրո վճարել Վրաստանի քաղաքացի Գիգա Օտխոզորիայի սպանության գործով։
Դատարան բողոք էր ներկայացվել կապված 2016 թվականի մայիսի 19-ին վրաց-աբխազական հակամարտության գոտում 30-ամյա Գիգա Օտխոզորիայի սպանության հետ։ Օտխոզորիայի ընտանիքի անդամները կարծում էին, որ Գիգայի առնչությամբ խախտվել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի երկրորդ հոդվածը, որը ենթադրում է կյանքի իրավունք։
Ստրասբուրգի դատարանը սահմանել է, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը ոչ միայն խախտել է Կոնվենցիայի երկրորդ հոդվածը, այլև չի կատարել 38-րդ հոդվածով նախատեսված իր պարտավորությունները, քանի որ դատարանին չի տրամադրել քրեական գործի համապատասխան նյութերը։
30-ամյա Գիգա Օտխոզորիան սպանվել է 2016 թվականի մայիսի 19-ին Խուրչա գյուղի մոտ՝ Վրաստանի կողմից վերահսկվող տարածքում, որ շատ մոտ է բաժանարար գծին։ Աբխազ սահմանապահ Ռաշիդ Կաղջիօղլուն վեց փամփուշտ է արձակել նրա ուղղությամբ։
Սպանության պահը ֆիքսել է տեսահսկման սարքը։ Այդ կադրերում երևում է, որ Գիգա Օտխոզորիան և Ռաշիդ Կաղջիօղլին վիճում են մի ապրանքի շուրջ, որն Օտխոզորիան փորձում է անցկացնել բաժանարար գծով: Վիճաբանությունից հետո Կաղջիօղլին դուրս է եկել անցակետից, շարժվել դեպի Խուրչի գյուղ և մի քանի անգամ կրակել անզեն Օտխոզորիայի վրա։
Վրացական դատարանը հեռակա կարգով 12 տարվա ազատազրկման է դատապարտել Ռաշիդ Կաղջիօղլուին։
Այս գործով հետաքննություն է սկսել նաև Աբխազիայի զինվորական դատախազությունը։ Աբխազական դատարանը մեղադրյալի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է կիրառել տնային կալանքը։ Սակայն 2017 թվականի ապրիլին Կաղջիօղլիի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է, գործը՝ փակվել։ Զինվորական դատախազ Ադգյուն Ագրբայի խոսքով՝ գործով հանցագործության հետքեր չկան, քանի որ վրացական կողմը Սուխումիին չի տրամադրել գործը քննելու համար անհրաժեշտ նյութեր։
Այս պահին Ռաշիդ Կաղջիօղլին հետախուզվում է Ինտերպոլի կողմից։ Աբխազիայի դե ֆակտո իշխանությունները հրաժարվում են նրան հանձնել Վրաստանի իշխանություններին։
2018 թվականի հունվարին Վրաստանի երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիան Օտխոզորիայի ընտանիքի անդամների անունից դիմել է Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան։ Գործը ստացել է «Գիգա Օտխոզորիան ընդդեմ Ռուսաստանի» անվանումը։
Փաստաբանի մեկնաբանությունը
«Թեև այս որոշումը դժվար թե իրականացվի Ռուսաստանի կողմից, միևնույն է՝ այն շատ կարևոր է։
Պարզ, առանց իրավական մանրամասների բացատրեմ, աբխազ, այսպես կոչված, սահմանապահը անցել է մեր վերահսկողության տակ գտնվող տարածք և սպանել մեր քաղաքացուն, և Եվրոպական դատարանն այդ փաստի համար պատասխանատվությունը դրել է Ռուսաստանի Դաշնության վրա։
Մինչ բանավեճեր են ընթանում այն մասին, թե արդյոք Վրաստանը պետք է չմիջնորդավորված խոսի աբխազների հետ, թե ոչ, հիշեք, որ նույնիսկ Եվրոպական դատարանը ճանաչել է Ռուսաստանին որպես նրանց [աբխազական] յուրաքանչյուրգործողության համար պատասխանատու կողմ:
Ռուսաստանը լիովին վերահսկում է նրանց գործողությունները, և դա նույնիսկ տարածվել է մեր վերահսկողության տակ գտնվող տարածքի վրա»,— ասում է Օտխոզորիայի ընտանիքի փաստաբան Գիորգի Տաբատաձեն։
