«Պղտոր ջրում ձուկ է որսո՞ւմ»․ ՀՀ-ում ԵՄ դեսպանի հայտարարությունը
Անդրեա Վիկտորինը՝ զորքերի հետքաշման մասին
«Հույս ունենք, որ երկու կողմերն էլ [Հայաստանն ու Ադրբեջանը] հետ կքաշեն իրենց զորքերը [սահմանից] և կանցնեն սահմանազատման և սահմանագծման։ Մեկ-երկու կետ կա, որտեղ հայկական զորքերն են սահմանային տարածքներում: Եվ շատ հստակ սահմանազատում ու սահմանագծում պետք է լինի»,- նախօրեին հայտարարել է Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավարը։ Անդրեա Վիկտորինն ասել է, որ դա է եղել «Բրյուսելում օգտագործված ձևակերպումը»։
Զորքերի հետքաշման մասին դեսպանի աղմկահարույց հայտարարությանը Հայաստանի արտաքին գերատեսչությունը չի արձագանքել։ Փոխարտգործնախարար Պարույր Հովհաննիսյանը նշել է, որ իր համար էլ պարզ չէ՝ ինչի մասին է խոսքը ու ընդգծել՝ «ընդունված ձևաչափ է՝ միշտ դիմել երկու կողմերին»։
Մինչդեռ զորքերի հայելային եղանակով հետ քաշելու մասին 2021 թվականի մայիսից խոսում է Հայաստանի վարչապետը։ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես եկավ այս առաջարկով, երբ ադրբեջանական ԶՈւ-ն առաջին անգամ ներխուժեց երկրի ինքնիշխան տարածք՝ Սյունիքի և Գեղարքունիքի մարզերի ուղղությամբ։ Նա առաջարկում էր նաև ապառազմականացված գոտում միջազգային դիտորդներ տեղակայել։
Իշխանական և ընդդիմադիր պատգամավորների արձագանքը ԵՄ դեսպանի հայտարարությանը, նաև փորձագիտական կարծիք
«Չպետք է իր քիթը մտցնի այնտեղ, որտեղ մտցնում է»
Խորհրդարանի ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն այսպես է արձագանքել Հայաստանում ԵՄ դեսպանի հայտարարությանը։ Նրա դիտարկմամբ՝ Անդրեա Վիկտորինն անում է հայտարարություններ, որոնց չի տիրապետում կամ «նպատակային ձևով» փորձում է խեղաթյուրել․
«Այս իրավիճակում, երբ ակնհայտորեն Ադրբեջանը ագրեսիայի է դիմել՝ սկսած 44-օրյա պատերազմից, օկուպացրել է Հայաստանի և Արցախի տարածքները, իր ագրեսիայով հանգեցրել է հազարավոր զոհերի, զարգացումներն ու միջազգային հանրության տեսակետները պետք է այլ տրամաբանության մեջ լինեին»։
Լրագրողների հետ զրույցում թեմային անդրադարձել է նաև իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր, ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը։
«Ես գիտեմ, որ հայկական զորքերը գտնվում են այնտեղ, որտեղ պետք է այս պահին գտնվեն»,- հայտարարել է նա։
Քոչարյանը հիշեցրել է՝ ադրբեջանական զորքերն են խախտել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը։ Հարցին՝ ինչի՞ մասին էր խոսում դեսպան Վիկտորինը, դժվարացել է պատասխանել։
Փորձագիտական կարծիք
Քաղաքագետ Գուրգեն Սիմոնյանի գնահատմամբ՝ Վիկտորինի հայտարարությունն անտրամաբանական էր։ Ասում է՝ Ադրբեջանի տարածքում Հայաստանի զինված ուժեր չկան։ Չի բացառում, որ ԵՄ դեսպանը նկատի ունի Արցախը։
«Այն հանգամանքը, որ ԼՂ-ի Պաշտանության բանակը կանգնած է որոշակի դիրքերում, նշանակում է, որ տեղի ազգաբնակչությունն իր ֆիզիկական անվտանգությունն է հոգում։ Եթե նրանք կանգնած չլինեն այնտեղ, որտեղ կանգնած են, ցեղասպանություն տեղի կունենա»,- JAMnews-ի հետ զրույցում ասել է նա։
Սիմոնյանի խոսքով՝ նմանատիպ դիվանագիտական բարձր դիրքում գտնվող անհատներն այդպիսի «անպատասխանատու հայտարարություններ» հնչեցնելու իրավունք չունեն։ Կարծում է՝ կարիք կա, որ Անդրեա Վիկտորինը բացատրի՝ ինչ ի նկատի ուներ «այդ աբսուրդային արտահայտությամբ»։ Պատճառներն, ըստ նրա, կարող են տարբեր լինել․
«Գուցե պատճառը Հայաստանի վերջին սիրաշահումներն էին Մոսկվային, որ գնացին, տխրահռչակ զորահանդեսի մասնակցեցին։ Կամ գուցե ուղղակի անտեղյակությունից է։ Հնարավաոր է՝ տարիներ շարունակ կողմերին նման կոչեր հնչեցնելու իներցիայով հիմա էլ այդպիսի բան է ասում, թեպետ հանուն արդարության պետք է հնչեցներ հասցեական հայտարարություն»։
Քաղաքագետի գնահատմամբ՝ եթե Վիկտորինը «ինչ-որ անկլավների» հարց է փորձում օրակարգ բերել, ապա դա «պղտոր ջրում ձուկ որսալու քաղաքականություն» է։
Կարծում է՝ եթե ԵՄ դեսպանը պարզապես սխալվել է, պետք է ներողություն խնդրի հայ հանրությունից։ Վիկտորինի հայտարարությունը հավաքական Արևմուտքի դիրքորոշում չի համարում։
«Արևմուտքը ժողովրդավարական տիրույթ է, այնտեղ բազմամակարդակ դիրքրոշումներ կան, և միասնական կենտրոնով հստակ դիրքորոշում արտահայտելը դժվար է լինում»,- ամփոփել է փորձագետը։
Քաղաքական մեկնաբան Նաիրա Հայրումյանն ասում է, որ Բրյուսելն ու Վաշինգտոնն արդեն երկար ժամանակ է, ինչ լոբբինգ են անում զորքերը դուրս բերելու գաղափարը՝ Փաշինյանի առաջարկից հետո.
«Ինչ է նշանակում «զորքը հետ քաշել», ամեն մեկն, ըստ երևույթին, յուրովի է հասկանում։ Բայց ամենամեծ խոչընդոտը ռուսական զորքերի առկայությունն է` թե՛ Ղարաբաղում, թե՛ Լաչինի միջանցքում, թե՛ Հայաստանի սահմաններին, այդ թվում՝ Ադրբեջանի հետ։
Արդյո՞ք զորքերի հետ քաշելը նշանակում է նաև ռուսական զորախմբի դուրսբերում Արցախից և Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև Հայաստանի սահմանների պաշտպանության պայմանագրի վերանայում։
Եթե Հայաստանն ու Ադրբեջանը դուրս բերեն իրենց զորքերը, ապա բուֆերային գոտին պետք է պահպանվի միջազգային ուժերի կողմից։ Արդյո՞ք Բրյուսելի և Վաշինգտոնի հայտարարությունը զորքերի դուրսբերման անհրաժեշտության մասին «քաղաքավարի առաջարկ» է Ռուսաստանին՝ լքել տարածաշրջանը և թողնել այն միջազգային ուժերին։ Վերջին շրջանում նման գաղափարը, ըստ ամենայնի, առաջ է մղվում, բայց հստակության բացակայությունը միայն սրում է իրավիճակը՝ Հայաստանին մղելով ավելի խորը փոս՝ երբ նահանջի պայմանավորվածություն կա, բայց ծավալը հասկանալի չէ»։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Անդրեա Վիկտորինը՝ զորքերի հետքաշման մասին
