15 մլն դրամ՝ ծառայությունից խուսափելու դիմաց․ քննարկում ԱԺ-ում
Գումար՝ զինծառայությունից խուսափելու դիմաց
Զինվորական ծառայությունից խուսափած անձինք կարող են Հայաստանի պետբյուջե վճարել 15 միլիոն դրամ և ազատվել քրեական պատասխանատվությունից։ Խորհրդարանի իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նախաձեռնությունն է, որն այսօր առաջին ընթերցմամբ հաստատվեց։ 63 պատգամավոր կողմ քվեարկեց , դեմ ոչ մի ձայն չկար։ Ընդդիմադիրները ձեռնպահ քվեարկեցին, նրանք սա համարում են «սողանցք՝ չծառայելու համար»։
Իշխող թիմի փոխանցմամբ՝ փոփոխությունը վերաբերում է պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափած և 27 տարին լրացած անձանց։ Գործող օրենսդրության համաձայն՝ նրանք այլևս ծառայության անցնելու իրավունք չունեն և հայրենիք վերադառնալու դեպքում պետք է ենթարկվեն քրեական պատասխանատվության՝ ազատազրկման։
«Մեր նպատակն է՝ այս անձանց հնարավորություն տալ օգտակար լինելու իրենց պետությանը ծառայությամբ և/կամ գումար վճարելու միջոցով՝ դատապարտվելու և պետության համար բեռ դառնալու փոխարեն»,- ասում է նախագծի հեղինակ Հայկ Սարգսյանը։
Օրենսդրական փաթեթի մանրամասները, իշխող թիմի և ընդդիմադիրների կարծիքները
Ի՞նչ է նախատեսում օրենսդրական փաթեթը
«Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություն կատարելու մասին» և «ՀՀ քրեական օրենսգրքում լրացում կատարելու մասին» օրենսդրական փաթեթը ներկայացրել է ԱԺ պատգամավոր, իշխող թիմի անդամ Հայկ Սարգսյանը։
Առաջարկվում է 27-37 տարեկան քաղաքացիներին տալ հետևյալ հնարավորություններից որևէ մեկը՝
- զինծառայություն անցնել 24 ամիս ժամկետով,
- զինծառայություն անցնել 12 ամիս ժամկետով և պետբյուջե վճարել 2,5 միլիոն դրամ,
- զինծառայություն անցնել 6 ամիս ժամկետով և պետբյուջե վճարել 5 միլիոն դրամ,
- զինծառայություն անցնել 1 ամիս ժամկետով և պետբյուջե վճարել 10 միլիոն դրամ,
- զինծառայության փոխարեն ՀՀ պետական բյուջե վճարել 15 միլիոն դրամ։
Առաջարկվող փոփոխությունների արդյունքում՝ նշված բոլոր դեպքերում զինծառայությունից խուսափած անձինք ազատվում են քրեական պատասխանատվությունից։
Գործող օրենսդրության համաձայն՝ 18-27 տարեկան արական սեռի քաղաքացիները ենթակա են պարտադիր զինվորական ծառայության 2 տարի ժամկետով, խուսափելու համար քրեական օրենսդրությամբ սահմանված է պատիժ` ազատազրկում:
Հերթական զորակոչից խուսափած անձանց նկատմամբ քրեական հետապնդում է հարուցվում։ Այն դադարում է միայն այն դեպքում, եթե քաղաքացին կամավոր ներկայանում և ծառայության է անցնում մինչև 27 տարին լրանալը։ Վաղեմության հիմքով հետապնդումը դադարեցվում է 37 տարին լրանալուց հետո։
Փոփոխություն է առաջարկվում նաև 27 տարին լրանալուց հետո ՀՀ քաղաքացիություն ստացած անձանց համար, որոնք մինչ այս ծառայության ենթակա չէին։ Նախագծով առաջարկվում է նախատեսել 1 տարվա զինծառայություն կամ դրա փոխարեն 2,5 միլիոն դրամի վճարում։
Չծառայելու համար հետախուզման մեջ է 27 տարին լրացած 5000 քաղաքացի
Նախագծերի փաթեթը ներկայացնելիս այդ մասին հայտարարել է պատգամավոր Հայկ Սարգսյանը։ Հիշեցրել է՝ նույնիսկ ցանկության դեպքում, ըստ օրենքի, ծառայել չեն կարող։
Նրա փոխանցմամբ՝ մինչև 2019 թ․-ը գործում էր «Սահմանված կարգի խախտմամբ պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացիների մասին» օրենքը, որի համաձայն՝ յուրաքանչյուր բացակայած զորակոչի համար վճարում էին 200 հազար դրամ։ Օրենքից շուրջ 10 հազար քաղաքացի է օգտվել։
2021 թ․-ին էլ եղել է համաներման փորձ, որի արդյունքում քրեական պատասխանատվությունից ազատվել է 1360 քաղաքացի։
«Եթե այն ժամանակ համաներման փոխարեն ընդունվեին իմ կողմից առաջարկվող կարգավորումները, ապա կունենայինք հավելյալ 10 մլրդ դրամի մուտք պետբյուջե և 1000-ից ավելի զինծառայողներ մեր Զինված ուժերում»,- նկատել է նա։
Իշխող թիմի ներկայացուցիչը ճիշտ տարբերակ չի համարում ոչ համաներումը, ոչ էլ քաղաքացիներին 2-5 տարվա ազատազրկման դատապարտելը։ Ասում է՝ դրանից երկիրը չի շահի, հակառակը՝ մեծ գումարներ կծախսի այդ անձանց հայտնաբերելու, դատապարտելու և կալանքի մեջ պահելու վրա։
Սարգսյանն ակնկալում է, որ օրենքի ընդունման պարագայում բազմաթիվ քաղաքացիներ կվերադառնան հայրենիք, ԶՈՒ-ն կհամալրվի, պետբյուջե կմուտքագրվեն լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ։
«Սողա՞նցք է, թե՞ հնարավորություն»
Խորհրդարանական ընդդիմությունը ևս կարևորում է նախաձեռնությունը և նշում, որ կա խնդիր, պետք է լուծել։ Բերված լուծումը, սակայն, խնդրահարույց է համարում։
«Սկզբունքային խնդիրը հետևյալն է՝ առաջարկվում է սողանցք, որով կարելի է չծառայել, իսկ հետո հայրենիքի առջև ունեցած պարտքը փողով գնել»,- ասում է Թադևոս Ավետիսյանը։
Ընդդիմադիր «Հայաստան» խմբակցության պատգամավորի համոզմամբ՝ օրենսդրական փաթեթը հակասում է նաև երկրի սահմանադրական կարգին, քանի որ ՀՀ-ն սոցիալական պետություն է։
«Չի կարելի ասել, որ եթե անապահով ես, փող չունես, ապա դու պետք է կամ դատվես կամ ծառայությունդ կատարես, իսկ եթե ունես փող՝ խնդրեմ, վճարիր, անցիր առաջ»։
Ավետիսյանի կարծիքով՝ չի կարելի օրենքի մակարդակ հասցնել նման «հակասոցիալական մոտեցումը»։ Ասում է՝ դա նաև բարոյական և համամարդկային արժեքներին է դեմ։
Իշխող թիմը վստահեցնում է՝ ներկայացված օրինագիծը ոչ թե սողանցք է, այլ ծառայության հնարավորություն։ Պատգամավորները շեշտել են՝ չէր կարող լինել «բոլորին բավարարող» լուծում, անհրաժեշտ լրամշակումներ պատրաստ են անել մինչև երկրորդ ընթերցումն ու փաթեթի վերջնական հաստատումը։
Կառավարությունն առաջարկել է լրամշակել
ԱԺ ամբիոնից այդ մասին հայտնել է պաշտպանության փոխնախարար Արման Սարգսյանը։ Նրա փոխանցմամբ՝ կարիք կա ձեռնպահ մնալ 27 տարին լրանալուց հետո քաղաքացիություն ստացածների վերաբերյալ դրույթից, քանի որ դա կարող է քաղաքացիություն ստանալու գործընթացի խոչընդոտ հանդիսանալ։
Նախագծի հեղինակ Հայկ Սարգսյանը, սակայն, այս փոփոխությունը պատրաստ չէ ընդունել։ Պնդում է՝ կամ պետք է 12 ամիս ծառայեն, կամ վճարեն 2,5 մլն դրամ։
Պաշտպանության նախարարությունն առաջարկել է նաև հստակ սահմանել, որ փոփոխությունները տարածվելու են օրենքի ընդունման պահին 25 տարին լրացած անձանց վրա։ Գերատեսչության դիտարկմամբ՝ կարիք կա 15 մլն վճարելու պարտավորություն նախատեսել նաև 27 տարին լրացած և տարկետման հիմք ունեցող քաղաքացիների համար։
«Բացի այդ, Քրեական օրենսգրքում պետք է սահմանել, որ գումարի վճարմամբ քրեական պատասխանատվությունից ազատումը կարող է իրականացվել միայն տվյալ անձի ներկայանալու դեպքում»,- ընդգծել է փոխնախարար Սարգսյանը։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Գումար՝ զինծառայությունից խուսափելու դիմաց
