განხეთქილება მოსკოვსა და კონსტანტინოპოლს შორის: საქართველოს, ბელარუსის და მოლდოვის ეკლესიების პასუხი
რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის სინოდმა გადაწყვიტა, რომ კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოსთან ყველენაირი კავშირი გაწყვიტოს — ამის შესახებ 2018 წლის 15 ოქტომბერს მინსკში ჩატარებული სინოდის სხდომის შემდეგ ოფიციალურად განაცხადეს.
ასეთი რეგაირება მოახდინა რუსეთის ეკლესიამ კონსტანტინოპოლის მიერ უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიისთვის ავტოკეფალიიის (დამოუკიდებლობის) მინიჭების გადაწყვეტილებაზე.
რას ამბობენ ამის შესახებ ბელარუსის, საქართველოსა და მოლდოვის მართლმადიდებელი ეკლესიების წარმომადგენლები?
___________________
საქართველოს ეკლესია: „ჩვენ მიუკერძოებლად შევისწავლით ორივე პოზიციას“
საპატრიარქოს ოფიციალური პოზიცია
„ძალიან სამწუხაროა ის, რაც ხდება ეკლესიაში ორი მძლავრი ეკლესიის – კონსტანტინოპოლისა და რუსეთის საპატრიარქოს შორის,” – განაცხადა საპატრიარქოს ტელევიზიის ეთერში საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქის მდივანმა მიქაელ ბოტკოველმა.
მან განხეთქილებას “ძალიან რეზონანსული მოვლენა” უწოდა, რომელიც “მართლმადიდებელ სამყაროში დიდ დისონანსს შეიტანს”.
ბოტკოველი მიიჩნევს, რომ მოსკოვის საპატრიარქომ არგუმენტებით გაამყარა თავისი გადაწყვეტილება:
“ჩვენ მოვისმინეთ მსოფლიო საპატრიარქოს განჩინება უკრაინის ეკლესიასთან დაკავშირებით და ვნახეთ რეაქცია მოსკოვის საპატრიარქოსი, რომლებმაც ჯერ განაცხადეს, შემდეგ კი არგუმენტებით გაამყარეს, თუ რატომ არ ეთანხმებიან მსოფლიო საპატრიარქოს განჩინებას უკრაინასთან მიმართებით”.
რაც შეეხება კონკრეტულად საქართველოს საპატრიარქოს დამოკიდებულებას, ამ თემაზე ქართული ეკლესიას კვლავ თავს იკავებს ცალსახა და მკაფიო პოზიციისგან:
“ჩვენ გულდასმით უნდა შევისწავლოთ არგუმენტები, რომლებიც აქვს მოსკოვის საპატრიარქოს და ალბათ იქნება არგუმენტები კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს მხრიდანაც, თუ რის საფუძველზე მოახდინეს ცვლილება. ამიტომ სხვა კომენტარებისგან თავს შევიკავებთ“, – თქვა მიქაელ ბოტკოველმა საპატრიარქოს ტელევიზიის ეთერში.
მეუფე ზენონი: “შოვინისტური, იმპერიალისტური რუსული ინტერესის გარდა, მათთვის არავინ და არაფერი არსებობს”
ფაქტია, რომ უკრაინის საკითხთან დაკავშირებით ქართველ სასულიერო პირებს შორის აზრთა სხვადასხვაობაა.
დმანისისა და აგარაკ-ტაშირის, დიდი ბრიტანეთისა და ირლანდიის მთავარეპისკოპოსი მეუფე ზენონი თავის ფეისბუკ-გვერდზე ვრცელი წერილით ეხმაურება უკრაინის თემას.
“რატომ უნდა იყოს კიევის ეკლესიის ავტოკეფალურობა ტრაგედიის მიზეზი კეთილსინდისიერი და სამართლიანობისკენ მოწოდებული ღვთისმსახურისთვის, ეკლესიის ადმინისტრაციისთვის, მორწმუნე ერისთვის?” – კითხულობს ის.
მისი თქმით, უკრაინის საკითხი გაცილებით დიდი დატვირთვის მქონეა, “ვიდრე ეს ახლომხედველთ წარმოუდგენია”.
“უნდა გამოიკვეთოს, ვის ვემსახურებით უფლის სამართალს თუ ამ ქვეყნიერების მთავარს. ძალმომრეობას თუ უფლის სისხლით მოტანილ თავისუფლებას!” – წერს მეუფე.
მისი თქმით, სრულიად ბუნებრივია, რომ “ქვეყანას სურს თავისი თავის ბატონ- პატრონი იყოს”.
მეუფე ზენონი მიიჩნევს, რომ ამ თემაზე სასულიერო პირების – იერარქიის წარმომადგენლებისა თუ რიგითების მხრიდან, ხშირად ისმის “სამარცხვინო საუბრები”.
“შთაბეჭდილება იქმნება, თითქმის აღარაფერია მათთვის წმიდა. ცხადია, რომ ბოროტების იმპერიის ნაშთი არსებობს ჩვენს მეზობლად. შოვინისტური, იმპერიალისტური რუსული ინტერესის გარდა, მათთვის არავინ და არაფერი არსებობს. მეტი წინდახედულება და მრავალმხრივი მობილიზება ესაჭიროება საქართველოს, ასეთი პოტენციური მტრის გვერდით,” – წერს მეუფე ზენონი.
უახლოეს მომავალში ის არ ელოდება არავითარ პოზიტიურ ცვლილებას საქართველოსა და რუსეთის ურთიერთობებში, რადგან მისი თქმით, რუსეთში კვლავ ცოცხლობს “პროპაგანდისტულ-იდეოლოგიური და მემკვიდრეობით მიღებული “დამპყრობლობის სული”.
“განა აფხაზეთი, სამაჩაბლო, 2008 წლის ომი, ასიათასობით ლტოლვილი, მათ უსამართლობაზე, უღვთოობაზე და დეჰუმანურობაზე არ ღაღადებს?! რატომ არ იღებს ხმას მოსკოვის საპატრიარქო, საქართველოს ეკლესიის კანონიკური ტერიტორიიდან (ოკუპირებული აფხაზეთი , სამაჩაბლო ), მცხეთის საყდრის იურისდიქციის ფაქტიური გამოძევების წინააღმდეგ? მაგრამ ვის წინააღმდეგ უნდა აღიმაღლოს ხმა, როდესაც თავად სჩადის ამ უკანონობას. რატომ არასოდეს წარმოთქვამს მოსკოვის საყდარი, მცხეთის საყდრის პირველი იერარქის სრულ ტიტულს, როგორც ბიჭვინთისა და ცხუმ- აფხაზეთის მიტროპოლიტისა. განა ეს მათ გონებაში ფარულად არსებულ გადაწყვეტილებაზე არ მიუთითებს, რათა წარსტაცოს აფხაზეთის ეპარქია მის კანონიერ მაკურთხეველს?” – კითხულობს მეუფე ზენონი.
მისი თქმით, რუსეთმა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე სადამსჯელო ბაზები განათავსა და რუსული ეკლესიების მშენებლობას მიჰყო ხელი.
ბელარუსის ეკლესია:“ჩვენ ავიღეთ და რუსეთის მართლმადიდებელ ეკლესიას დავუჭირეთ მხარი”
„უწმინდესი პატრიარქი კირილი და რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის სინოდის წევრები ბელარუსის მართლმადიდებელი ეკლესიის სინოდის წევრებს შეხვდნენ, მათ ერთმანეთთან პოზიციების შეთანხმების საშუალება ჰქონდათ. ამისთვის არავითარი საგანგებო რიტუალი არ არის გათვალისწინებული, ბელარუსის მართლმადიდებელმა ეკლესიამ აიღო და რუსეთის მართლმადიდებელ ეკლესიას (კონსტანტინოპოლთან ურთერთობის გაწყვეტის თაობაზე) დაუჭირა მხარი. ბელარუსის მართლმადიდებელი ეკლესია – ეს არის 15 დეკანოზი, მთელი სინოდი, რომელიც ჯერ კიდევ 11 სექტემბერს გამოვიდა უკრაინის სიტუაციაში რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის მხარდამჭერი განცხადებით”.— უთხრა ევრორადიოს ბელარუსის მართლმადიდებელი ეკლესიის სინოდის საინფორმაციო განყოფილების თავმჯდომარემ დეკანოზმა სეგეი ლეპინმა.
მოლდოვის ეკლესია: ველოდებით რუმინეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის პოზიციას
„მოცემულ მომენტში, ვიდრე რუმინეთის მართლმადიდებელ ეკლესიაში არ არსებობს გამოკვეთილი პოზიცია, და არც წმინდა სინოდს გამოუხატავს კონსენსუსი, ჩვენ აზრის გამოთქმა არ შეგვიძლია. ველოდებით რუმინეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის წმინდა სინოდის მორიგ შეკრებას, და როგორიც უნდა იყოს მისი პოზიცია, ჩვენ მას დავეთანხმებით“,- განუცხადა გაზეთ ZdG-ს სასულიერო პირმა, ბესარაბიის მიტროპოლიის კაბინეტის მდივანმა, ანდრეი ბუკლიშმა.