აქცია საქართველოს პარლამენტთან: აზერბაიჯანელები სომეხი მებრძოლის ძეგლის დემონტაჟს მოითხოვენ
დღეს საქართველოს პარლამენტის შენობასთან საპროტესტო აქცია გამართეს აზერბაიჯანელმა ახალგაზრდებმა.
ისინი ახალქალაქში მთიანი ყარაბაღის ომში დაღუპული ადგილობრივი სომეხი მეომრის, მიხეილ ავაგიანის ძეგლი გახსნას აპროტესტებდნენ.
ყარაბაღის ომში დაღუპული სომეხი მეომრის, მიხეილ ავაგიანის ძეგლი მის მშობლიურ სოფელში – ბუღაშენში 24 იანვარს დადგეს. ავაგიანი ყარაბაღში სომხეთის მხარეს იბრძოდა და ცნობილი იყო ზედმეტსახელით „კობრა“. ის 1994 წელს ბრძოლისას მიღებული ჭრილობებით გარდაიცვალა. მისი ძეგლი იმ სკოლის ეზოში გაიხსნა, სადაც ავაგიანი სწავლობდა. ძეგლის გახსნა განსაკუთრებით ხმაურიანი გამოდგა, რადგან ღონისძიებაში არა მხოლოდ ადგილობრივი მოსახლეობა, არამედ ოფიციალური პირები – ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლები, საქართველოს პარლამენტის წევრები და ასევე სომხეთის ელჩი საქართველოში მონაწილეობდნენ.
ავალიანის ძეგლის დადგმას პროტესტი მოჰყვა ბაქოშიც და ასევე თბილისშიც. ქართველი ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ ყარაბაღში მებრძოლი სომეხისთვის საქართველოში ძეგლის დადგმა აზერბაიჯანულ-ქართულ ურთიერთობებს გააფუჭებს.
• ყარაბაღის ომში მონაწილე სომეხ ოფიცერს ჯავახეთში ძეგლი დაუდგეს. ბაქო განმარტებებს ითხოვს
პარლამენტის წინ აქციაზე სხვადასხვა მონაცემებით 300-დან 400-მდე ადამიანი შეგროვდა. მათ საქართველოს და აზერბაიჯანის დროშები ეჭირათ და ტრანსფარანტები წარწერით:
“ავაგიანის ბიუსტი დივერსიაა”;
“ძეგლს მხოლოდ გმირები იმსახურებენ”;
“ავაგიანი სეპარატისტია”.
აქციის მონაწილეები, ახალქალაქში ავაგიანის ძეგლის დადგმას პროვოკაციასა და საბოტაჟს უწოდებენ, რომლის მიზანი საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების გაფუჭებაა.
JAMnews-ი აქციის ორგანიზატორს, ილიას უნივერსიტეტის სოციალურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სტუდენტს, სევინჯ ჰუმბეთოვას ესაუბრა. მისი თქმით, საქართველოს პარლამენტთან აქციის ჩატარების იდეა პირადად მას ეკუთვნის და მას მხარი დაუჭირეს სხვა აზერბაიჯანელმა სტუდენტებმა.
ჰუმბეთოვას თქმით, აქციის მონაწილეებს ერთადერთი მოთხოვნა აქვთ – ავაგიანის ძეგლის დემონტაჟი.
“საქართველოში აზერბაიჯანელი სეპარატისტის ძეგლი შეურაცხყოფს აზერბაიჯანელ ქართველებს. ჩვენ ძალიან შეურაცხყოფილები ვართ. ის ყარაბაღში აზერბაიჯანელებს ხოცავდა და არ გვინდა ჩვენს ქვეყანაში, საქართველოში მისი ძეგლი იყოს. თანაც ავაგიანი აფხაზეთში იბრძოდა ქართველების წინააღმდეგ,” – უთხრა ჰუმბეთოვამ JAMnews-ს.
აზერბაიჯანელ სტუდენტებთან ერთად აქციაზე უფროსი თაობის ადამიანებიც იყვნენ მარნეულიდან, ბოლნისიდან, გარდაბნიდან.
• აზერბაიჯანული ნაღმები საქართველოში
• როგორ აირჩიეს ნინოწმინდაში პრეზიდენტად სააკაშვილი
აქციის მონაწილეები ამბობენ, რომ თბილისში საკუთარი ხარჯებით ჩამოვიდნენ. იგივეს იმეორებს ჰუმბეთოვაც:
“არავინ დაგვხმარებია, ხალხი საკუთარი მანქანებით ჩამოვიდა. დროშები და ტრანსფარანტებით ჩვენი ხარჯებით შევიძინეთ,” – ამბობს ის.
აქციაზე, რომელიც პარლამენტის შენობის წინ მიმდინარეობდა, საქართველოს ხელისუფლების არც ერთი წარმომადგენელი არ გამოჩენილა. ერთადერთი დეპუტატი, რომელიც აქციის მონაწილეებთან მივიდა აზერ სულეიმანოვი იყო.
სულეიმანოვის თქმით, თუ საქართველოს ხელისუფლება ავაგიანის ძეგლს უმოკლეს ვადაში არ აიღებს, აქციები გაგრძელდება:
“საქართველოს ხელისუფლება უნდა დაფიქრდეს დაუჭერს თუ არა მხარს სეპარატისტებს. თუ ძეგლს არ აიღებენ, საპროტესტო აქციები გაგრძელდება,” – განაცხადა სულეიმანოვმა, რომელიც სრულ სოლიდარობას უცხადებს აქციის მონაწილეებს.
აქციაზე სიტყვით გამოვიდა გასულ წელს პანკისში ჩატარებული სპეცოპერაციის დროს მოკლული თემირლან მაჩალიკაშვილის მამა, მალხაზ მაჩალიკაშვილი.
მან პანკისის ხეობაში მცხოვრები ქისტების სახელით სოლიდარობა გამოუცხადა აქციის მონაწილეებს და განაცხადა, რომ ავაგიანის ძეგლის დადგმა “არც სომხებს, არც ქართველებს და არც აზერბაიჯანელებს არ აწყობთ”.
“ჩვენ ვიცით ვისაც აწყობს ეს. ეს შეიძლება რუსეთს აწყობდეს, მაგრამ საქართველოში მცხოვრები მუსლიმები – აზერბაიჯანელები და ჩეჩნები არ დავუშვებთ საქართველოში შუღლის გაღვივებას. ჩვენ ყოველთვის საქართველოს გვერდით ვდგავართ,” – განაცხადა მაჩალიკაშვილმა.
აქცია, რომელიც პარლამენტთან დღეს გაიმართა, 5 თებერვლისთვის იყო დაანონსებული, თუმცა თბილისის მერიამ აზერბაიჯანელ ახალგაზრდებს 5 თებერვალს აქციის პარლამენტთან გამართვის უფლება არ მისცა.
“მათ ბოდიში მოგვიხადეს და გვითხრეს, რომ იმ დღეს სარალიძეს და მაჩალიკაშვილს ჰქონდათ აქცია,” – ამბობს ჰუმბეთოვა, .
თუ რას აპირებენ აზერბაიჯანელი სტუდენტები იმ შემთხვევაში, თუ ავაგიანის ძეგლის დემონტაჟი არ მოხდება, ამაზე პასუხი ჰუმბეთოვას ჯერჯერობით არ აქვს:
“ჯერ არ ვიცით. ახალგაზრდები ერთად შევიკრიბებით და გადავწყვეტთ,” – ამბობს ის.
ბოლო წლების განმავლობაში ეს პირველი აქციაა, რომელიც საქართველოში მცხოვრებმა აზერბაიჯანელებმა თბილისში გამართეს.
მით უფრო, საპროტესტო აქციით არასოდეს გამოსულან აზერბაიჯანელი ახალგაზრდები.
“კი, შეიძლება სხვა პრობლემებიც გვაქვს, მაგრამ ასეთი შეურაცხყოფა ჩვენთვის ჯერ არ მოუყენებიათ, ამიტომაც გამოვედით პროტესტით. ჩვენ არ გავჩერდებით, სანამ ძეგლს არ აიღებენ,” – ამბობს აქციის მონაწილე აზერბაიჯანელი ახალგაზრდა, სახელად ჯეიჰუნი.
_______________
• აზერბაიჯანული თემი საქართველოში ყველაზე დიდ ეთნიკური უმცირესობაა. საქართველოში 223 ათასი ეთნიკური აზერბაიჯანელი ცხოვრობს, რაც ქვეყნის მოსახლეობის 6 პროცენტზე მეტია (2014 წლის მოსახლეობის აღწერა). მათი დიდი ნაწილი კომპაქტურად არის დასახლებული ქვეყნის აღმოსავლეთით – ქვემო ქართლის რეგიონში.
• საქართველოში მცხოვრები სიდიდით მეორე თემი სომხურია. სომეხი ეროვნების ადამიანები კომპაქტურად ცხოვრობენ საქართველოს სამხრეთ ნაწილში, სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში. საქართველოს მოსახლეობის 2014 წლის აღწერის მიხედვით, საქართველოში 168 ათასი სომეხი ცხოვრობს და მათი უმეტესობა – სწორედ ჯავახეთის რეგიონში.