ზელენსკიმ ალიევს დაურეკა. რას ნიშნავს ეს? კომენტარი ბაქოდან
ზელენსკიმ ალიევს დაურეკა
უკრაინის პრეზიდენტმა აზერბაიჯანელ კოლეგას დაურეკა და მადლობა გადაუხადა ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერისთვის. მხარეებმა ასევე განიხილეს საერთაშორისო პლატფორმებზე თანამშრომლობის საკითხი. აზერაიჯანელი პოლიტიკური დამკვირვებლის აზრით, ყურადღების მიქცევა ასევე ღირს ისრაელიდან კიევში მაღალჩინოსნის ვიზიტზე.
„დამოუკიდებლობის პირველი დღიდან აზერბაიჯანი საერთაშორისო ასპარეზზე ორ ქვეყანას შორის ტერიტორიული მთლიანობის პრინციპის ხელშეუხებლობის მომხრეა“, – ამბოს ჰაჯი ნამაზოვი.
„სატელეფონო საუბრისას უკრაინის პრეზიდენტმა მადლობა გადაუხადა პრეზიდენტ ილჰამ ალიევს თავისი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობისა და სუვერენიტეტის მხარდაჭერისთვის და უკრაინისთვის ჰუმანიტარული დახმარებისთვის.
საუბრისას სახელმწიფოს მეთაურებმა ასევე განიხილეს საერთაშორისო პლატფორმებზე თანამშრომლობის საკითხი“, – ნათქვამია აზერბაიჯანის პრეზიდენტის პრესსამსახურის განცხადებაში.
მნიშვნელოვანი ვიზიტის წინ
ისრაელის საგარეო საქმეთა მინისტრი ელი კოენი 16 თებერვალს დილით კიევში ჩავიდა ზელენსკისთან შესახვედრად. ეს არის ისრაელის მაღალჩინოსნის პირველი ვიზიტი უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ.
აზერბაიჯანელი პოლიტიკური დამკვირვებლის, გაჯი ნამაზოვის თქმით, სატელეფონო საუბარსა და ამ ვიზიტს შორის შეიძლება იყოს პირდაპირი კავშირი:
„მინდა თქვენი ყურადღება გავამახვილო იმ ფაქტზე, რომ ზელენსკის და ალიევის საუბრის შემდეგ ისრაელის საგარეო საქმეთა მინისტრი ელი კოენი ჩავიდა კიევში. შეიძლება ეს შემთხვევით მოხდა, მაგრამ ვფიქრობ, ამ მოვლენებს შორის კავშირი ყველაზე პირდაპირია.
ყველამ იცის, რომ თურქეთი-ისრაელი-აზერბაიჯანის კავშირი რეგიონში ერთ-ერთი ყველაზე ახალი და ყველაზე ძლიერია ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში. შესაბამისად, ორ პრეზიდენტს შეეძლო ამ ვიზიტის ზოგიერთი გადაწყვეტილებაზე გავლენის მოხდენა.
მაგრამ მაშინაც კი, თუ ეს მოვლენები არანაირად არ არის დაკავშირებული ერთმანეთთან, ეს სატელეფონო საუბარი მნიშვნელოვანია რამდენიმე მიზეზის გამო.
ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერა
„დამოუკიდებლობის პირველივე დღიდან აზერბაიჯანი საერთაშორისო ასპარეზზე დგას ქვეყნების ტერიტორიული მთლიანობის პრინციპის მტკიცე მხარდამჭერად.
ამრიგად, აზერბაიჯანი ყოველთვის მხარს უჭერდა საქართველოს, უკრაინის და მოლდოვის ტერიტორიულ მთლიანობას – ქვეყნებს, რომლებიც არ არიან მთლად მეგობრულად განწყობილი კრემლის პოლიტიკის მიმართ. მაგრამ ამავე დროს, ბაქო მხარს უჭერს სერბეთის ტერიტორიულ მთლიანობას და დღემდე არ ცნობს კოსოვოს დამოუკიდებლობას, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა დასავლურმა ქვეყანამ ეს გააკეთა.
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ: ამ კუთხით აზერბაიჯანს არ შეიძლება დაბრალდეს ზოგიერთი სხვა საერთაშორისო ძალების მხარდაჭერა. ეს პრინციპი დაცულია ყველა შემთხვევაში. აქ ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია თავად აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი, რომელსაც ასევე მხარს უჭერს მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყანა“, – განაცხადა ნამაზოვმა.
რუსეთთან ალიანსი არ არის შემაფერხებელი
პოლიტოლოგმა გაიხსენა, რომ ზელენსკისა და ალიევს უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დაწყებამდე ვიზიტები ჰქონდათ ბაქოსა და კიევში. ზელენსკი ბაქოს დიდი ხნით ადრე ეწვია, ხოლო ალიევი კიევში ომის დაწყებამდე ერთი თვით ადრე ჩავიდა.
„ზოგს შეიძლება მოეჩვენოს, რომ ალიევსა და პუტინს შორის უკრაინაში ომის დაწყებამდე ორი დღით ადრე კრემლში გაფორმებული სამომოკავშირეო შეთანხმება, აფერხებს აზერბაიჯანს მეზობელ სახელმწიფოში მოსკოვის ქმედებებთან დაკავშირებით, მაგრამ ეს ასე არის.
ბაქოს მოსკოვთან ურთიერთობაში ბევრი საფრთხე აქვს. და ე.წ. მოკავშირეთა ურთიერთობა აქ სხვა არაფერია, თუ არა შირმა.
დიახ, აზერბაიჯანი და რუსეთი კარგად ურთიერთობენ ეკონომიკურად, მაგრამ აქაც კი ბაქომ დაბლოკა რუსული ფულის შემოდინება ქვეყანაში მას შემდეგ, რაც დასავლეთმა კრემლის წინააღმდეგ უპრეცედენტო სანქციები დააწესა.“
ბაქო ნეიტრალური რჩება
ნამაზოვმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ „პოლიტიკური მხარის არჩევა აზერბაიჯანსა და რუსეთს შორის ძალიან პრობლემურია“.
„პირველ რიგში, აზერბაიჯანი სულაც არ არის კმაყოფილი რუსული სამშვიდობო კონტინგენტის ყოფნით ყარაბაღში, მის საერთაშორისოდ აღიარებულ ტერიტორიაზე. ბაქო არ მალავს თავის სურვილს, რომ სამშვიდობოები რეგიონიდან 2025 წელს განდევნოს. მოხდება თუ არა ეს, ჩვენ მხოლოდ 2025 წლის აპრილში გავიგებთ, რადგან 2020 წლის 10 ნოემბრით დათარიღებული სამმხრივი შეთანხმების პირობების თანახმად, მხარეებმა უნდა გააფრთხილონ ერთმანეთი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ ხელშეკრულების ვადის გასვლამდე 6 თვით ადრე. თუ ეს არ მოხდა, ხელშეკრულება ავტომატურად გაგრძელდება კიდევ 5 წლით.
აქ საინტერესოა ის, რომ 2025 წელს აზერბაიჯანში საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნები უნდა ჩატარდეს. რუსეთის ჯარების გაყვანა ქვეყნის ტერიტორიიდან მნიშვნელოვანი არგუმენტი იქნებოდა დღევანდელი ხელისუფლების სასარგებლოდ, მაგრამ აზერბაიჯანის რეალობის გათვალისწინებით, ვფიქრობ, რომ ეს ფაქტორი განსაკუთრებულ როლს არ ითამაშებს.
ამ მხრივ აზერბაიჯანის ურთიერთობა უკრაინასთან მეგობრული ხასიათისაა და რუსეთთან “დალაგებული” ურთიერთობა ამას ხელს არ უშლის – ბაქომ რამდენჯერმე გაგზავნა ჰუმანიტარული დახმარება კიევში. ასევე, უკრაინიდან ლტოლვილებს შეუძლიათ აზერბაიჯანში ცხოვრება ყოველგვარი შეზღუდვების გარეშე. აზერბაიჯანის საზოგადოება უკრაინელების მიმართ ლოიალურია და მხარს უჭერს რუსული ჯარების განდევნას უკრაინის ტერიოტრიიდან.
ერთადერთი პრობლემა, სადაც აზერბაიჯანისა და უკრაინის ინტერესები არასათანადოდ იკვეთება, არის პერიოდულად ჩატარებული კენჭისყრები საერთაშორისო პლატფორმებზე, სადაც ბაქო იცავს ნეიტრალიტეტს და კარგად იცის, რომ მისი ხმა არსებითად არაფერს ცვლის.“