როგორი უნდა იყოს მომავლის ქალაქი - ურბანული ფორუმი ბათუმში
ურბანული ფორუმი ბათუმში
როგორ შეიძლება სიღარიბესთან, მიგრაციასა და კლიმატის ცვლილებასთან ბრძოლა, როგორ შეიძლება კრიზისი იქცეს გარდაქმნის საფუძვლად და როგორი შეიძლება იყოს მომავლის ქალაქი – ამ თემებზე მსჯელობდნენ ბათუმში საერთაშორისო ფორუმზე, რომელსაც 200-ზე მეტი მონაწილე ჰყავდა.
ფორუმს, სახელწოდებით “მომავლის ქალაქები”, ესწრებოდნენ აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნების: საქართველოს, აზერბაიჯანის, უკრაინისა და მოლდოვის ქალაქების მერები, ასევე, მერები და მუნიციპალიტეტის წარმომადგენლები მონტენეგროდან, კვიპროსიდან და აღმოსავლეთის ევროპისა და ბალკანეთის სხვა ქვეყნებიდან.
ფორუმში ასევე მონაწილოებდნენ წარმომადგენლები არაერთი საერთაშორისო ორგანიზაციიდან, მათ შორის, ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკიდან.
ორდღიან ფორუმზე განიხილავდნენ მაგალითებს, აღმოსავლეთ პარტნიორობის სხვადასხვა ქვეყნებიდან, როგორ შეძლო ზოგიერთმა ქალაქმა მწვანე ქალაქად გარდაქმნა. ან, მაგალითად, როგორ შეიცვალა ურბანული გარემო კერძო და საჯარო სექტორის თანამშრომლობით, საზოგადოების ჩართულობით. როგორ გაჩნდა მეტი სამუშაო ადგილი და ა.შ.
ფორუმი რამდენიმე სესიად გაიმართა. იყო პანელური დისკუსიებიც.
პირველი სესიის თემა იყო, როგორ შეიძლება კრიზისის გამოყენება მწვანე, ურბანული განვითარების მოდელზე გადასასვლელად. განიხილეს მოლდოვას ქალაქ ჩადირ ლუნგასა და უკრაინის ქალაქ მიკოლაევის მაგალითები.
ქალაქებსა თუ მუნიციპალიტეტებში არსებული პრობლემების მოსაგვარებლად საზოგადოებასთან თანამშრომლობის წარმატებულ მაგალითად, ბილბაოს მაგალითი მოიყვანეს.
ბილბაო არის ბასკეთის ქვეყნის უდიდესი ქალაქი ჩრდილოეთ ესპანეთში. 2004 წლის მონაცემებით, ამ ქალაქში 350 ათასი ადამიანი ცხოვრობს, ბასკეთის მოსახლეობის ნახევარი. ბილბაო დიდი ბილბაოს ზონის ეკონომიკურად და ინდუსტრიულად ყველაზე აქტიური ნაწილია.
საპორტო ქალაქი, სადაც სხვა გამოწვევებთან ერთად დასაქმების მაჩვენებელი ოც პროცენტს შეადგენდა, დღეს, ურბანული ტრანსფორმაციის შედეგად, გაცილებით უფრო განვითარებული ქალაქია.
Agirre Lehendakari Center-ის წარმომადგენელმა ბილბაოზე საუბრისას აღნიშნა, რომ მუნიციპალიტეტმა ქალაქის წარმატებული ურბანული ტრანსფორმაცია საზოგადოებასთან თანამშრომლობით, მათი იდეების გაზიარებით შეძლო.
“არ არსებობს ერთიანი გადაწყვეტილება, რომელიც ყველას მოერგება. როცა კონკრეტული მუნიციპალიტეტის გამოწვევებზე ვსაუბრობთ, ცხადია, მისი ეკოსისტემა უნდა გავითვალისწინოთ. და რაც მთავარია, გადაწყვეტილებას, რომელსაც მივიღებთ, უნდა იზიარებდნენ ადგილობრივები”, – ამბობს UNDP-ს რეგიონული ცენტრის ცოდნისა და ინოვაციების გუნდის ხელმძღვანელი ლეილა სადიკუ.
ევროკავშირისა (EU) და გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) ერთობლივ პროგრამაში „მერები ეკონომიკური ზრდისთვის“ (M4EG) სომხეთის, აზერბაიჯანის, საქართველოს, მოლდოვასა და უკრაინის 400-მდე ადგილობრივი თვითმმართველობაა ჩართული.
პროგრამის მიზანი მერებისა და მუნიციპალიტეტების მხარდაჭერაა, რათა მათ ხელი შეუწყონ ქალაქების, მუნიციპალიტეტების ეკონომიკურ განვითარებასა და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას. საქართველოში, ამ პროგრამის ფარგლებში, მიზნობრივ დახმარებას რვა მუნიციპალიტეტი იღებს.
2022 წელს, ბათუმმა გაიმარჯვა ამ პროგრამის ფარგლებში გამოცხადებულ კონკურსში „მუნიციპალური ტრანსფორმაციის პორტფელი“ და 225,000 ევრო მიიღო.
ბათუმის მერმა, არჩილ ჩიქოვანმა, ფორუმზე განმარტა, რომ მათ ამ პროგრამის ფარგლებში, სტარტაპების განვითარების ვალდებულება აიღეს:
„პროგრამის განხორციელების საწყის ეტაპზე გამოიკვეთა, რომ სტარტაპების მიმართულებით ინფორმაციის ნაკლებობა იყო. 2021 წელს, როცა ბათუმში სტარტაპების მსოფლიო თასი ჩატარდა, 200 მონაწილიდან მხოლოდ ათი იყო ქართველი. წელს ჩატარებულ ფესტივალს კი უკვე ასზე მეტი ქართველი მონაწილე ჰყავდა. ჩვენი მიზანია ბათუმში შევქმნათ სივრცე, სადაც შესაძლებელი იქნება იდეების, შეხედულებების გაზიარება”.
ბათუმის მსგავსად, ამავე კონკურსის გამარჯვებულია ქუთაისიც. ქუთაისი ცდილობს ეკოსმარტ ქალაქად გადაიქცეს.
ქუთაისის მერმა იოსებ ხახალეიშვილმა ფორუმზე თქვა, რომ ისინი მუშაობენ ქალაქის ეკოლოგიურ პრობლემებთან გასამკლავებლად. ახსენა ნარჩენების მართვის, ენერგოეფექტურობისა და ურბანული მობილობის გეგმები.
„ძალიან საინტერესოა გამოცდილებების გაზიარება. შეიძლება, ეს გამოცდილება ყველასთვის ადაპტირებადი არ იყოს, მაგრამ, უნდა ვიცოდეთ, ვინ რა გამოსავალს მიაგნო და ვინ რას აკეთებს. ახალი ტექნოლოგიების წყალობით ყველაფერი ძალიან სწრაფად ვითარდება. ჩვენი ინიციატივა „მერები ეკონომიკური ზრდისთვის“, ხელს უწყობს იმას, რომ არ მოვწყდეთ გლობალურ ტენდენციებს. მნიშვნელოვანია, ჩვენმა მერებმა იცოდნენ წარმატებული მაგალითების შესახებ”, – ამბობს ინიციატივის “მერები ეკონომიკური ზრდისთვის პროექტის მენეჯერი საქართველოში თინათინ ტყეშელაშვილი.
ფორუმის ბოლო დღე დაფინანსების საკითხებს დაეთმო.
„თუ ჩვენი მიზანია ქალაქები ახლებურად განვითარდეს, მაშინ, უნდა შევქმნათ ისეთი პირობები, რომ მათ ჰქონდეთ დაფინანსების წყაროებზე ხელმისაწვდომობა. აქ ძალიან ბევრი საკითხი შეიძლება განვიხილოთ. მაგალითად, კერძო-საჯარო პარტნიორობა, საგრანტო დახმარება, დაფინანსების ნებისმიერი წყარო”, – ამბობს UNDP-ს რეგიონული ცენტრის ცოდნისა და ინოვაციების გუნდის ხელმძღვანელი ლეილა სადიკუ.
ურბანული ფორუმი „მომავლის ქალაქები“ საქართველოში წელს პირველად ჩატარდა. ფორუმის ორგანიზატორები იყვნენ: ევროკომისიის გენერალური დირექტორატი სამეზობლო პოლიტიკისა და გაფართოებაზე მოლაპარაკებების საკითხებში (DG NEAR), გაეროს განვითარების პროგრამა (UNDP) და პარტნიორი ორგანიზაციები.
„ევროკავშირისთვის ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი ღონისძიება, რადგან ევროკავშირი უნდა იყოს წარმოდგენილი არამარტო დიდი ქალაქებში არამედ მუნიციპალიტეტებში, პატარა ქალაქებში, სოფლებსა და დასახლებებში. ვიმსჯელეთ იმ გამოწვევებზე, რომელსაც უმკლავდება ეს ქალაქები თუ სოფლები. ასევე იმაზე, თუ როგორ შეიძლება ევროკავშირმა ხელი შეუწყობს ადამიანების ცხოვრების გაუმჯობესებას“ – ამბობს ნიკოლას სენდროვიჩი, თანამშრომლობის მიმართულების ხელმძღვანელი, ევროკავშირის წარმომადგენლობა საქართველოში.
ჟერალდ ჯერალდ აუდაზმა, აღმოსავლეთ პარტნიორობის ქვეყნებში ეკონომიკური განვითარების, კავშირებისა და მწვანე გადასვლის გუნდის ხელმძღვანელმა (ევროკომისიის გენერალური დირექტორატი DG NEAR), ხაზი გაუსვა თანამშრომლობის მნიშვნელობას ევროკავშირს, გაეროს განვითარების პროგრამას, ადგილობრივ ხელისუფლებასა და ევროპულ და საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებს შორის.
მან აღნიშნა, რომ ასეთი თანამშრომლობა ხელს შეუწყობს საჯარო და კერძო რესურსების მობილიზებასა და რეგიონისთვის ევროკავშირის ეკონომიკური და საინვესტიციო გეგმით გათვალისწინებული შესაძლებლობების გამოყენებას.
ურბანული ფორუმი ბათუმში
