სომხეთში გაიზარდა ჟურნალისტებზე ფიზიკური ძალადობის შემთხვევები

სომხეთში გაიზარდა ჟურნალისტებზე ფიზიკური ძალადობის შემთხვევები

2022 წლის აპრილიდან ივნისამდე სომხეთში 11 ჟურნალისტს ფიზიკურად გაუსწორდნენ. ამავე თვეებში დაფიქსირდა ინფორმაციის მიღების უფლების დარღვევის 24 შემთხვევა. ამის შესახებ სიტყვის თავისუფლების დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარემ, აშოტ მელიქიანმა “სიტყვის თავისუფლებისა და ჟურნალისტების უფლებების დარღვევის” შესახებ ორგანიზაციის ახალი ანგარიშის წარდგენისას განაცხადა. ამასთან, მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ არცერთ ამ დარღვევაზე არავინ დაუსჯიათ.

ოპოზიციის ქუჩის ჩხუბი და ძალადობა ჟურნალისტებზე

იანვრიდან მარტამდე ჟურნალისტებზე ფიზიკური ძალადობის მხოლოდ ერთი შემთხვევა დაფიქსირდა, გასული წლის აპრილ-ივნისში კი ასეთი რვა შემთხვევა გამოვლინდა, განაცხადა აშოტ მელიქიანმა.

სიტყვის თავისუფლების დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარე ჟურნალისტებსა და მედიაზე თავდასხმებს ქვეყანაში დაძაბული სოციალურ-პოლიტიკური ვითარებით ხსნის. ის შემთხვევით არ მიიჩნევს, რომ 2022 წლის მეორე კვარტალში მკვეთრად გაიზარდა ჟურნალისტების მიმართ ფიზიკური ძალადობის შემთხვევები. სწორედ ამ თვეებში გამოვიდნენ ქუჩებში ოპოზიცია და მისი მხარდამჭერები პრემიერ ფაშინიანის გადადგომის მოთხოვნით:

„2022 წლის აპრილიდან ივნისის ჩათვლით პერიოდი საკმაოდ დატვირთული იყო. რადიკალურმა ოპოზიციამ დაუმორჩილებლობის აქციები დაიწყო – ამ პერიოდში ჟურნალისტების მიმართ დაფიქსირებული ძალადობის 11 შემთხვევიდან 10 მოხდა. კიდევ ერთი შემთხვევა დაფიქსირდა ქვეყნის პარლამენტში“.

მელიქიანის თქმით, აქციის მონაწილეებსა და პოლიციას შორის შეტაკების შედეგად დაშავდნენ როგორც ჟურნალისტები, ისე – ოპერატორები. მაგრამ იყო შემთხვევებიც, როდესაც „მიზანმიმართული ქმედებები“ განხორციელდა ცალკეული მედიის წარმომადგენლების მიმართ.

მან ასევე წარმოადგინა მონაცემები მედიაზე და მათ თანამშრომლებზე არაფიზიკური ზეწოლის შემთხვევების შესახებ. მიმდინარე წლის იანვრიდან მარტამდე ასეთი 12 შემთხვევა დაფიქსირდა, აპრილიდან მაისამდე – 11, ხოლო გასული წლის იმავე პერიოდში ჟურნალისტებზე ზეწოლის 44 შემთხვევა დაფიქსირდა.

როცა ფიზიკური ძალადობის შემთხვევები იზრდება, სხვა სახის ზეწოლა მცირდება – ხაზგასმით აღნიშნა ექსპერტმა.

„კანონი ირღვევა, მაგრამ მედია სასამართლოს გაურბის“

კომიტეტის ცნობით, მიმდინარე წლის აპრილიდან ივნისის ჩათვლით ინფორმაციის მიღების უფლების 24 დარღვევა დაფიქსირდა, თუმცა განცხადება სასამართლოში მხოლოდ ერთ შემთხვევაში შევიდა.

აშოტ მელიქიანი ამას იმით ხსნის, რომ მედია სასამართლოში წასვლას დროის კარგვად თვლის.

ასევე, 2022 წლის იანვრიდან მარტამდე ინფორმაციის მიღების უფლების 45 დარღვევა დაფიქსირდა. ექსპერტი ამ მაჩვენებლის კლებას დადებითად აფასებს, თუმცა ხაზს უსვამს, რომ ვითარება კვლავ საგანგაშოა, ვინაიდან ჟურნალისტებს ჯერ კიდევ უჭირთ სახელმწიფო უწყებებიდან ინფორმაციის მიღება.

სიტუაცია მართლაც ძალიან პრობლემურია. არის შემთხვევები, როცა პასუხი აგვიანებს, ხდება ისეც, რომ უსაფუძვლოდ ან უცნაური დასაბუთებით უარს ამბობენ ინფორმაციის გაცემაზე. რომ აღარაფერი ვთქვათ ბუნდოვან პასუხებზე, რომლებიც არ შეესაბამება საკითხების არსს.

აშოტ მელიქიანმა „ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ“ კანონში ივნისის დასაწყისში შეტანილი ცვლილება გაიხსენა. ამ ცვლილების მიხედვით, სახელმწიფო ორგანოები, რომლებიც უსაფუძვლოდ უარს იტყვიან გამოქვეყნებას დაქვემდებარებული ინფორმაციის გაცემაზე, დაეკისრებათ ადმინისტრაციული სახდელი. საუბარია 30-დან 70 ათას დრამზე [დაახლოებით 75-170 აშშ დოლარი], წინა 10-50 ათასი დრამის ნაცვლად [დაახლოებით 25-120 აშშ დოლარი].

ექსპერტს მიაჩნია, რომ თუ რამდენიმე სამართალდამრღვევი იქნება პასუხისგებაში მიცემული, ეს გამაფრთხილებელი ეფექტი იქნება სხვებისთვისაც.