სომხეთი "ზემო ლარსის" ალტერნატივად შავი ზღვის სავაჭრო გზას გამოიყენებს
ტვირთების გადაზიდვა ბორნით – “ზემო ლარსის” ალტერნატივა
სომხეთის მთავრობა გეგმავს, 15 ივნისიდან ტვირთების გადაზიდვა ბორნით, შავი ზღვის გავლით დაიწყოს. ეს იქნება ალტერნატივა “ზემო ლარსის” ერთადერთი სახმელეთო გზისა, რომელიც ქვეყანას რუსეთთან აკავშირებს. ეს გზა უამინდობის ან მეწყრის გამო ხშირად იკეტება. ზემო ლარსის მცირე გამტარუნარიანობის გამო სომხური ტვირთები დიდხანს დგას რიგში.
მთავრობამ გადაწყვიტა, საწყის ეტაპზე სახელმწიფო ხაზინიდან სრულად აანაზღაუროს იმ სომხური კომპანიების ხარჯები, რომლებიც თავიანთ ტვირთს მარშრუტით: ფოთის პორტი – პორტი “კავკასია” – ფოთის პორტი, ბორნით გადაიტანენ. თუმცა, სრული სუბსიდირება სამუდამოდ არ გაგრძელდება. სომხეთის პრემიერი იმედოვნებს, რომ „ეკონომიკური სქემა თავისთავად ამუშავდება“, მთავრობა მხოლოდ ინფრასტრუქტურას ქმნის.
ზემო ლარსის გამტარუნარიანობა, რომელიც სომხეთს რუსეთთან აკავშირებს – 170 სატვირთო და 200 მსუბუქი მანქანაა დღე-ღამეში ორივე მიმართულებით. თუმცა გადაზიდვების რეალური რაოდენობა რამდენჯერმე მეტია, ზაფხულში კი იმდენად იზრდება, რომ გამუდმებულ რიგებს იწვევს.
“ზემო ლარსის” გამშვები პუნქტის პრობლემები და საბორნე გადაზიდვების დეტალები – რას მისცემს ეს სომხეთის ეკონომიკას.
- ლარსი. ვიწრო გზა საქართველოდან რუსეთისკენ
- როგორ დაზარალდება სომხეთის ეკონომიკა უკრაინის ომის გამო
- “სომხეთს შეუძლია სინგაპურის წარმატება გაიმეოროს” – რუსეთიდან გადასული ბიზნესმენები
“ზემო ლარსის” პრობლემები სომხეთის ეკონომიკაზე უარყოფითად მოქმედებს
გზა, რომელიც “ზემო ლარსის” გამშვები პუნქტის გავლით გადის, სომხეთის ეკონომიკისთვის გადამწყვეტია. ტვირთის გადაზიდვა სომხეთიდან რუსეთში და უკან, სწორედ ამ გზით ხორციელდება. რუსეთი კი სომხეთის უმსხვილესი საგარეო სავაჭრო პარტნიორია. ამ დროს, სომხური კომპანიების მანქანები გამუდმებით საგუშაგოზე დგანან, ზაფხულში – დაბალი გამტარუნარიანობის გამო, დანარჩენ დროს – ამინდის გაუარესების, მეწყრის, ან ზვავის გამო.
ოფიციალური მონაცემებით, ლარსში ყოველდღიურად 10-15 სომხური სატვირთო მანქანა გადის. თითოეული მათგანის ტვირთი საშუალოდ 25 ათას დოლარად არის შეფასებული.
წელს, აპრილის დასაწყისამდე, რეგულარულად ვრცელდებოდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ გამშვებ პუნქტთან ათობით მანქანა იყო გაჩერებული. მათი 15-20 პროცენტი სომხეთიდან იყო.
ეს მდგომარეობა, ექსპერტების აზრით, სომხეთის ეკონომიკაზე უარყოფითად აისახება. ამიტომ, ეს არ არის პირველი წელი, როდესაც ალტერნატივის აუცილებლობა განიხილება.
ბორნის ხარჯების სუბსიდირება ტვირთების კონკურენტუნარიანობისთვის
გასული წლის ბოლოს ეკონომიკის სამინისტრო გამოვიდა საკანონმდებლო ინიციატივით, სრულად აუნაზღაუროს სომხურ კომპანიებს ბორნით ტვირთის გადაზიდვის ხარჯები.
„იმის გათვალისწინებით, რომ ბორნის გამოყენება, რომელიც სახმელეთო მარშრუტის ალტერნატივად განიხილება, უფრო ძვირია და შესაძლოა სომხური პროდუქციის კონკურენტუნარიანობაზე იმოქმედოს, ამ ხარჯების სახელმწიფოს მიერ ანაზღაურება ლოჯისტიკურ დაბრკოლებებს მნიშვნელოვნად შეამცირებს და ტვირთის გადაზიდვის ეფექტურობას გაზრდის”, – ნათქვამია ინიციატივის დასაბუთებაში.
მთავრობა მივიდა დასკვნამდე, რომ „ბორნით ტრანსპორტირების ხარჯების სუბსიდირება სომხეთის ეკონომიკისთვის ახალი იმპულსი იქნება და “ზემო ლარსს” კონკურენციას გაუწევს“. ეს პრობლემა ბორნის დაქირავებით გადაიჭრება. მინისტრთა კაბინეტმა უკვე შეარჩია კომპანია, რომელიც საბორნე გადაზიდვებს განახორციელებს. ეს არის შეზღუდული პასუხისმგებლობის კომპანია C&M International.
იურიდიული პირების სახელმწიფო რეესტრში არსებული ინფორმაციით, შპს „C&M International“ სულ რაღაც ერთი თვის წინ, 1 აპრილს დარეგისტრირდა. კომპანიის მფლობელების შესახებ ინფორმაცია დახურულია.
წინასწარი შეფასებით, ბორნით ტრანსპორტირება საგადასახადო შემოსავალს სავარაუდოდ, წელიწადში 2,7 მილიონი დოლარით გაზრდის.
ბორანი 40 სარკინიგზო ვაგონისა და 50 სატვირთო მანქანის ტევადობის ტვირთის გადაზიდვას შეძლებს, განაცხადა ეკონომიკის მინისტრმა ვაჰან კერობიანმა. საბორნე მომსახურება – ფოთი – პორტი “კავკასია ” კვირაში ორჯერ შესრულდება.
მინისტრის თქმით, ეს ნაბიჯები კონკურენტუნარიანობის ასამაღლებლად განიხილება, კერძოდ, ექსპორტირებული სამრეწველო პროდუქციისთვის.
“უკრაინის ომმა პრობლემები კიდევ უფრო გაამწვავა”
პრობლემები, რაც სომხეთს მრავალი წელია აქვს “ზემო ლარსის” საგუშაგოს მცირე გამტარუნარიანობის გამო, უკრაინაში ომის გამო გამწვავდა, განაცხადა პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა.
„საკმაოდ ბევრი ტვირთის ტრანსპორტირება დაიწყო არა საზღვაო, არამედ სახმელეთო გზით. ამ გადაზიდვების მთელი, ან დიდი ნაწილი, “ზემო ლარსზე” გადის. შედეგად, “ზემო ლარსის” გადატვირთულობა, ვერც ვიტყვი რამდენით, ორჯერ, სამჯერ თუ ოთხჯერ გაიზარდა. იმდენად, რომ საგრძნობლად გაუარესდა ის პრობლემები, რის შესახებაც ადრეც ყველამ ვიცოდით.
ახლა ხილისა და ბოსტნეულის ექსპორტის სეზონის დაწყებას ვუახლოვდებით. ჩვენ გვჭირდება ინფრასტრუქტურის განვითარება. არ ვიცი რამდენად რეალურია ეს, მაგრამ, საჰაერო ინფრასტრუქტურის გამოყენებაზეც კი ვფიქრობთ”.
პრემიერ-მინისტრმა ასევე განაცხადა, რომ მარტის ბოლოდან სომხეთიდან ექსპორტის მნიშვნელოვანი ზრდა შეინიშნება.
ტვირთების გადაზიდვა ბორნით – “ზემო ლარსის” ალტერნატივა
