სომხეთ-აზერბაიჯანის ომის რისკი საგრძნობლად შემცირდა. მოსაზრება ერევნიდან

სომხეთ-აზერბაიჯანის ომის შესაძლებლობა

სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო არ გამორიცხავს, ​​რომ აზერბაიჯანი ემზადება „ძალის ფართომასშტაბიანი გამოყენებისთვის როგორც სომხეთის რესპუბლიკის სუვერენული ტერიტორიის, ასევე მთიანი ყარაბაღის წინააღმდეგ.“ უწყების განცხადებაში ნათქვამია, რომ “ყველა პარტნიორმა, რომელიც დაინტერესებულია რეგიონში სტაბილურობითა და მშვიდობით” უნდა გადადგას ნაბიჯები “აზერბაიჯანის მიერ საერთაშორისო სამართლის დარღვევების აღმოსაფხვრელად და ძალის გამოყენების გამოვლინების გამორიცხვის მიზნით”.

ერთი დღით ადრე პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა ასევე განაცხადა, რომ ბაქო ქმნის „მედია ფონს ფართომასშტაბიანი თავდასხმისთვის. მისი თქმით, „ახალი რეგიონული სამხედრო ესკალაციის საბაბად“ აზერბაიჯანი ასახელებს იმას, რომ „სავარაუდოდ სომხეთის რესპუბლიკას ჰყავს არმია მთიან ყარაბაღში.“

პოლიტოლოგ გურგენ სიმონიანის კომენტარი იმის შესახებ, თუ რამდენად სავარაუდოა ახალი ესკალაცია და არსებობს თუ არა ბაქოს განზრახვის შემაკავებელი გარემოებები.

“ბაქო ვერ აყალიბებს საფუძველს სამხედრო ინტერვენციისთვის”

სიმონიანის თქმით, ახალი ესკალაციის ალბათობა დიდი იყო 2020 წლის ნოემბრის შეთანხმების ხელმოწერისთანავე და ამის ალბათობა ახლაც არსებობს, თუმცა გეოპოლიტიკური ვითარება დღეს განსხვავდება სამი წლის წინ არსებული რეალობისგან. კერძოდ, პოლიტოლოგი აღნიშნავს:

• თურქეთს არ შეუძლია აზერბაიჯანისთვის ფართომასშტაბიანი მხარდაჭერა.
• რუსეთს არ შეუძლია მეორე ფრონტის გახსნა.
• სომხეთის შეიარაღებული ძალები დღეს შეუდარებლად უკეთეს მდგომარეობაშია, ვიდრე 2020 წლის ომის შემდეგ.
• ბაქომ ომის შემდეგ ზარალის სრულად ანაზღაურება ვერ მოახერხა. ასევე, რუსეთმა საკუთარი პრობლემების გამო ვერ შეძლო აზერბაიჯანისთვის იარაღის იმ მოცულობით მიწოდება, როგორც ამას ადრე აკეთებდა.
• ირანის თავდაცვა მზადყოფნის უმაღლეს დონეზეა მომზადებული მის საზღვართან.
• შეერთებული შტატები და ევროპა მწვავედ და მიზანმიმართულად რეაგირებენ ბაქოს ქმედებებზე.

„ყოველთვის არის საომარი მოქმედებების განახლების ალბათობა, რადგან არ არსებობს სამშვიდობო შეთანხმება და აზერბაიჯანმაც არ შეცვალა საკუთარი პოლიტიკა, მაგრამ ეს რისკები გაცილებით დაბალია, ვიდრე 2021 და 2022 წლებში“, – განაცხადა სიმონიანმა.

„მათ შეუძლიათ დაარტყან ყარაბაღს და შემდეგ სომხეთს“

ანალიტიკოსს მიაჩნია, რომ უფრო სავარაუდოა რაიმე სახის სამხედრო ოპერაცია მთიანი ყარაბაღის მიმართულებით.

“აქ უკვე შეუძლიათ გაათამაშონ სცენარი, რომ თითქოს სომხეთის ტერიტორიიდან იყო საპასუხო დარტყმა. ამგვარად შეიქმნიან საბაბს, რომ შეუტიონ სომხეთის სუვერენულ ტერიტორიას”, – ფიქრობს სიმონიანი.

მისი თქმით, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ აზერბაიჯანი ცივილიზებული სამყაროს წინააღმდეგ წავიდეს. პოლიტოლოგი ნატოს ყოფილი გენერალური მდივნის, რასმუსენის ერევანში ბოლო ვიზიტს იხსენებს. ის ჩავიდა იმ ტერიტორიაზე, საიდანაც იწყება აზერბაიჯანელების მიერ გადაკეტილი ლაჩინის დერეფანი, ისაუბრა სომხეთის მთავრობასთან მჭიდრო თანამშრომლობაზე და ევროკავშირის პოლიტიკურ მხარდაჭერაზე.

პოლიტოლოგი ამბობს, რომ სომხეთში აშშ-ის ახლადდანიშნული ელჩი ქრისტინ ქუინიც აზერბაიჯანის მოსაზღვრე სიუნიქის რეგიონში იმავე ადგილს ეწვია. ასეთი ვიზიტები და განცხადებები ნიშნავს იმას, რომ ევროპა და აშშ ახალ ესკალაციას არ დაუშვებენ.

„საომარი მოქმედებების დაწყების შემთხვევაში ბაქოს მძიმე დღეები ელის“

შეერთებულ შტატებს, ევროპას და ირანს შეუძლიათ ბაქოსთვის შემაკავებელი ფაქტორები იყვნენ, თვლის სიმონიანი. მისი თქმით, ისინი „შესაძლო ესკალაციას ურეაქციოდ არ დატოვებენ“:

„აზერბაიჯანს შეიძლება მიენიჭოს ტერორიზმის მხარდამჭერი სახელმწიფოს სტატუსი, ისევე როგორც რუსეთს მიენიჭა ეს სტატუსი. მათ შეუძლიათ გამოიყენონ ფართომასშტაბიანი ეკონომიკური სანქციები, მხარი დაუჭირონ სომხეთს სამხედრო ტექნიკით, მათ შორის ულტრათანამედროვე შეიარაღებით. ბევრი სხვა შედეგიც შეიძლება დადგეს, რომელთაგან თავის დაღწევა არც ისე მარტივი იქნება“.

სომხეთი რთულ მდგომარეობაშია, ხაზს უსვამს სიმონიანი, მაგრამ უნდა გვესმოდეს, რომ საომარი მოქმედებების შემთხვევაში, აზერბაიჯანელებს “იოლი გასეირნება ნამდვილად არ ელით”.