სოხუმის პასუხი ტოივო კლაარს: „დიახ, ჩვენ დახურულები ვართ მათთვის, ვინც ოკუპირებულად გვთვლის“
აფხაზეთის რეაქცია კლაარის სიტყვებზე
სამხრეთ კავკასიაში ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენლის, ტოივო კლაარის წერილს, რომელიც მან მიმდინარე კვირას JAMnews-ში გამოაქვეყნა, აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო უკიდურესად მკაცრი და არცთუ დიპლომატიური ტონით გამოეხმაურა.
რაც შეეხება აფხაზეთის სამოქალაქო საზოგადოებას, ის საგარეო უწყების ამ კრიტიკას არ დაეთანხმა. საზოგადოებრივი ორგანიზაციის წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, რომ „აფხაზეთის ხელისუფლება ამგვარი დამოკიდებულებით, ფაქტობრივად, შეუერთდა ქართულს, რათა ხელი შეუშალოს აფხაზეთის სახელმწიფო ინსტიტუტების გაძლიერებას“.
თუმცა, სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები ევროკავშირსაც აკრიტიკებენ. „ამ სიტუაციის მსხვერპლად, პირველ რიგში სწორედ ევროპელებმა გვაქციეს, როდესაც გადაწყვიტეს არ ეღიარებინათ აფხაზეთში გაცემული რუსული პასპორტები. ორმაგი სტანდარტები, სამწუხაროდ, ყველგან არის“, – წერს პოლიტოლოგი ლიანა ყვარჩელია.
ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელი, ჟენევის დისკუსიების ერთ-ერთი შუამავალი სამხრეთ კავკასიაში კონფლიქტების მოგვარების, მათ შორის ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის საკითხში, ტოივო კლაარი აფხაზეთში ვიზიტს 2024 წლის იანვრის ბოლოს გეგმავდა. თუმცა, აფხაზეთის ხელისუფლებამ მას შესვლაზე უარი უთხრა.
26 იანვარს, ტოივო კლაარმა გამოაქვეყნა კომენტარი ამ საკითხთან დაკავშირებით. მან განაცხადა, რომ „აფხაზეთის ღიაობა არ უნდა გახდეს „რუსეთის მიერ უკრაინაში წარმოებული ომის მსხვერპლი“, რადგან „ეს არ ეხმიანება აფხაზეთის მოსახლეობის ინტერესებს და მხოლოდ ამწვავებს არსებულ პრობლემებს“.
აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს რეაქცია:
“ბატონმა კლაარმა უნდა გააცნობიეროს, რომ „საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის“ პოლიტიკის ხელშემწყობი სტრუქტურების დაფინანსებაზე ღიად საუბრით, ის აშკარად ცდილობს მათ ლეგირტიმაციას აფხაზეთის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე.
ევროპელმა, ამერიკელმა და ქართველმა ფუნქციონერებმა უნდა გააცნობიერონ: ჩვენი კარი სამუდამოდ დაკეტილია მათთვის, ვისაც ჩვენ „ოკუპირებულ ტერიტორიად“ მივაჩნივართ“, – განაცხადა აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსპიკერმა მილანა ცვიჟბამ სპეციალურ განცხადებაში.
კლაარის წერილზე ვრცელი პასუხის დროს აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესმდივანი თავს არ იზღუდავდა მწვავე შეფასებებისგან და კლაარის გარდა, სხვებსაც “გადასწვდა”.
მან გააკრიტიკა როგორც „კოლექტიური დასავლეთი“, ისე საერთაშორისო ორგანიზაციები და ადგილობრივი აფხაზური არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებიც, მისი თქმით, მონაწილეობენ აფხაზეთის ტერიტორიაზე „აღიარების გარეშე ჩართულობის“ ქართული პოლიტიკის განხორციელებაში.
სამხრეთ კავკასიაში ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენლის საქმიანობის შეფასებაში ცვიჟბა განსაკუთრებით რადიკალური იყო. აქ მისი განცხადებიდან რამდენიმე ციტატას მოვიყვანთ:
„როგორც თავად ბ-ნი კლაარი აცხადებს, ის არაერთხელ ეწვია აფხაზეთის რესპუბლიკას, მაგრამ მთელი ამ ხნის განმავლობაში, როგორც ჩანს, ვერ მოახერხა ჩვენი ისტორიის გაცნობიერება”.
„ბატონმა კლაარმა საკუთარ თავს მისცა უფლება ეთქვა, დასავლურ სტრუქტურებთან ურთიერთობის შეზღუდვა „გაამწვავებს აფხაზეთის პრობლემებს“. ბატონო კლაარ, ეს უფრო მუქარა მათ მიმართ, ვინც თქვენგან დაფინანსებას იღებს და, როგორც ჩანს, ვერ ამართლებს მოლოდინებს“;
„მე გავბედავ ვივარაუდო, რომ ბატონმა კლაარმა მიიღო დიდი საყვედური თავისი უფროსებისგან, რადგან „აღიარების გარეშე ჩართულობის: პოლიტიკისა და „საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის“ პროცესის არაეფექტური განხორციელებისთვის. სუვერენული აფხაზეთის მოსახლეობის მანიპულირების მიზნით დაფინანსების შეზღუდვა მხოლოდ კარგი სიახლე უნდა იყოს ბატონი კლაარისთვის“;
”მისი ფინანსური მხარდაჭერის გასამართლებლად, ბატონმა კლაარმა გამოავლინა ფინანსური ურთიერთობა ადგილობრივ აფხაზურ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, რომლებსაც მან უწოდა ”ადგილობრივი განმახორციელებელი პარტნიორები”. რეალურად ასეთი ორგანიზაციები უცხოური აგენტების ფუნქციებს ასრულებენ.
- აფხაზეთში აპირებენ უცხოური აგენტების შესახებ კანონის გამკაცრებას. რაში სჭირდება ეს ბჟანიას? მოსაზრება
- სოხუმი ადგილობრივ არასამთავრობო ორგანიზაციებს „დივერსიულ“ საქმიანობაში და საქართველოს ინტერესების გატარებაში ადანაშაულებს
საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესმდივანმა მილანა ცვიჟბამ თავისი გამოსვლის ბოლოს აღნიშნა, რომ სოხუმი ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელის მიმართ მხოლოდ საგარეო საქმეთა სამინისტროს ამ კომენტარით არ შემოიფარგლება.
”ბატონი კლაარი უახლოეს მომავალში კიდევ უფრო იმედგაცრუებული იქნება. არ გამოვრიცხავ, რომ აფხაზეთის რესპუბლიკის ეროვნული ინტერესების ხელყოფის მცდელობასთან დაკავშირებით, ხვალ ამ თემაზე ოფიციალური კომენტარი ექნება აფხაზეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრს, ინალ არძინბასაც”.
თუმცა, მეორე დღეს ინალ არძინბას დაანონსებული გამოსვლა არ შედგა. ამის ნაცვლად, საიდ ოტირბამ, აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილემ, კომენტარი გააკეთა ტოივო კლაარის განცხადებაზე:
„აღსანიშნავია ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენლის, ბატონი ტოივო კლაარის გუშინდელი განცხადება. ის ღიად წერს, რომ „აღიარების გარეშე ჩართულობის პოლიტიკის განხორციელებაში ევროკავშირს, ძირითადად, ადგილზე მომუშავე ორგანიზაციები ეხმარებიან, როგორიცაა გაეროს სააგენტოები, საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციები და ადგილობრივი სამოქალაქო საზოგადოებრივი ორგანიზაციები“.
ჩნდება აქტუალური კითხვა: აფხაზეთის რომელი კონკრეტული იურიდიული პირები ეხმარებიან ევროკავშირს „აღიარების გარეშე ჩართულობის“ პოლიტიკის განხორციელებაში? კონკრეტულად ვის გულისხმობს მისტერ კლაარი? ეს არის კითხვა, რომელიც უკვე ოფიციალურად დაისვა დიპლომატიური არხებით. ამაზე პასუხს ველოდებით“.
კომენტარი
ჰუმანიტარული პროგრამების ცენტრის თანადირექტორი ლიანა ყვარჩელია:
„ბოლო დრომდე, ექსპერტთა დიალოგში მონაწილე სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს მუდმივი კომუნიკაცია ჰქონდათ აფხაზეთის ყველა საგარეო საქმეთა მინისტრთან, ასევე მუდმივად ხაზზე იყვნენ სერგეი მირონოვიჩთან (აფხაზეთის უშიშროების საბჭოს მდივანი სერგეი შამბა – შენიშვნა JAMnews), რომელიც ახლა უარყოფს არასამთავრობო ორგანიზაციებთან კავშირს. არადა, ის ყოველთვის იჩენდა ინტერესს ჩვენი ინიციატივების მიმართ, ბევრში თავადაც მონაწილეობდა და მხარს უჭერდა ჩვენს იდეებს.
თუმცა, ახალი მინისტრის მოსვლით დიპლომატიური მუშაობა პროპაგანდამ ჩაანაცვლა.
რაც შეეხება ტერმინს „აღიარების გარეშე ჩართულობა“, მე მეასედ ვიტყვი, რომ ეს არასწორი თარგმანია. საუბარია აფხაზეთთან საერთაშორისო თანამეგობრობის ევროპულ პოლიტიკაზე აღიარების გარეშე და არა ქართულ პოლიტიკაზე.
საქართველოს ხელისუფლებამ იჩქარა ამ ტერმინის გამოყენება და დაიწყო საუბარი „საქართველოში ჩართულობაზე“. ეს იმიტომ გაკეთდა, რომ ეშინოდათ, როგორც თავად ამბობდნენ, აფხაზეთის მცოცავი აღიარების. ამიტომ მათთვის მნიშვნელოვანი იყო ამ ტერმინის და ზოგადად ევროპული მიდგომის დისკრედიტაცია.
ქართველები ცდილობენ ჩვენ მოგვწყვიტონ საერთაშორისო თანამეგობრობას და დაბრკოლებებს უქმნიან უცხოელებს აფხაზეთში შესვლაზე. ახლა ჩვენი ხელისუფლებაც იგივეს აკეთებს. ქართველები წინააღმდეგნი არიან, რომ აქ საერთაშორისო ორგანიზაციებმა მხარი დაუჭირონ პროექტებს, რომლებიც აძლიერებენ აფხაზეთის სახელმწიფო ინსტიტუტებს. აფხაზეთის ხელისუფლებაც ამის წინააღმდეგია და ამას „ შიდა პოლიტიკაში ჩარევად“ აფასებს.
ანუ, როგორც საქართველოს, ისე აფხაზეთის ხელისუფლება აფხაზეთის სახელმწიფო ინსტიტუტების გაძლიერების წინააღმდეგია! საოცარი ერთსულოვნებაა! ქართველებს საერთოდ არ უნდათ, რომ სახელმწიფო ინსტიტუტები გვქონდეს. ჩვენს ხელისუფლებას კი არ სურს, ჩვენ მათ შევახსენოთ, რომ ეს ინსტიტუტები უნდა იყოს დაფუძნებული კანონის უზენაესობაზე და ადამიანის უფლებების პატივისცემაზე.
რაც შეეხება ტოივო კლაარის ინტერვიუს, მინდა შევახსენო, რომ სწორედ ევროპელები გახდნენ პირველები უკრაინაში შექმნილი ვითარების მსხვერპლნი, როდესაც გადაწყვიტეს არ ეღიარებინათ აფხაზეთში გაცემული რუსული პასპორტები. ორმაგი სტანდარტები, სამწუხაროდ, ყველგან არის!“
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
