შორტები და ჩახუტება საზოგადოებრივ ადგილებში: რამდენად მისაღებია ეს ჩრდილოეთ და სამხრეთ ოსეთში? JAMnews-ის გამოკითხვა
ოსური წესები
ჩრდილოეთ ოსეთში სკანდალი აგორდა იმ ტურისტის გამო, რომელმაც სავაჭრო ცენტრში შორტებით შესვლა გადაწყვიტა. გოგონას გამოჩენამ ადგილობრივი მცხოვრებლების აღშფოთება გამოიწვია, რომლებმაც უცნობი უსირცხვილობაში დაადანაშაულეს და მაღაზიიდან ჯოხით გააძევეს. ამ ინციდენტის ამსახველი ვიდეო სოციალურ ქსელებში ვირუსულად გავრცელდა და მწვავე დისკუსიებს მოჰყვა იმის შესახებ, თუ ვინ ცდებოდა: შორტებში ჩაცმული ტურისტი თუ ტრადიციის ადგილობრივი მცველები.
ტურისტული სეზონის დაწყებასთან ერთად ჩრდილოეთ ოსეთში რუსეთის მრავალი სხვა რეგიონიდან და მეზობელი ქვეყნებიდან ჩავიდა ხალხი, მათი ჩაცმულობა კი ადგილობრივ მოსახლეობას და ე.წ. საზოგადო მოღვაწეებს ხშირად აღაშფოთებს. მამაკაცის შიშველი ტანი, მოკლე კალთები, შორტები – ეს ყველაფერი დროდადრო სკანდალის მიზეზი ხდება. მსგავსი რამ ხდება სამხრეთ ოსეთშიც.
JAMnews-მა ვლადიკავკაზისა და ცხინვალის მოსახლეობაში გამოკითხვა ჩაატარა, რათა გაეგო მათი აზრი ამ საკითხთან დაკავშირებით. მაგრამ ჩვენი კითხვები ეხებოდა არა ტურისტებისთვის, არამედ თავად ოსებისთვის დადგენილ დაუწერელ წესებს.
- ოცნება ანტი-ლგბტ კანონპროექტს აინიციირებს – რას მოიცავს პაკეტი
- როგორ ეხმარებიან ერევანში ძალადობის მსხვერპლ ქალებს? პირადი ისტორიები
- მიზანშეწონილია თუ არა ოსებისთვის ჩაცმა ისე, როგორც მათ სურთ, მიუხედავად იმისა, თუ რამდენად გამჭვირვალეა ტანსაცმლის ხარისხი? სად არის “წითელი ხაზი“, რომლის შემდეგაც ტანსაცმელი მიუღებელი ხდება?
სვეტლანა, საჯარო მოხელე, 38 წლის:
“მიმაჩნია, რომ ჩვენი ხალხი უნდა მიჰყვეს თანამედროვე მოდას, მაგრამ არ დაივიწყოს ვინ არიან და სად ცხოვრობენ. ოსეთი არის ტრადიციებით მდიდარი კულტურა, რომელიც ჩვენმა წინაპრებმა გადმოგვცეს. ჩვენი წინაპრების მიერ ნაანდერძად დატოვებულის დავიწყება დანაშაულია.
ჩემი აზრით, ოსეთში ქალმა უნდა ჩაიცვას მოკრძალებულად, მაგრამ თანამედროვედ – სხვებთან შედარებით ძველმოდურად არ უნდა გამოვიყურებოდეთ, მაგრამ ლატექსის მინი ქვედაკაბაც ნამეტანია.
ოსეთში კაცები ყოველთვის გამოირჩეოდნენ თავიანთი ძალითა და ბრძოლის უნარით, მათ არასდროს სცმიათ მოკლე შარვალი. მე ნამდვილად არ მესმის, როგორ შეიძლება კაცმა ჩაიცვას შორტები სპორტული დარბაზის გარეთ – სამხრეთ ოსეთში ეს სხვების უპატივცემულობად ითვლება. არსებობს სუნთქვადი ქსოვილისგან დამზადებული ტანსაცმელი, რომელიც კომფორტულია სიცხეშიც კი“.
ასლანი, საზოგადო მოღვაწე, 60 წლის:
“გამოხატვის თავისუფლება, ტანსაცმლის არჩევის ჩათვლით, ჩვენი იდენტობის მნიშვნელოვანი ნაწილია. თუმცა, უნდა გვახსოვდეს, რომ გარკვეული ეთიკური სტანდარტები და სოციალური კონვენციები უნდა იყოს დაცული. აუცილებელია საზოგადოების მორალური და ეთიკური სტანდარტების გათვალისწინება, კონტექსტისა და ადგილის გათვალისწინება, სადაც ადამიანი ცხოვრობს.
წითელი ხაზი უნდა გაივლოს იმ შემთხვევებში, როდესაც გარკვეული სახის ტანსაცმელი არღვევს წესიერების ეროვნულ სტანდარტებს ან საფრთხეს უქმნის თავად ინდივიდს. მაგალითად, ტოპების ან ძალიან მოკლე კაბების ჩაცმამ შეიძლება არასასურველი ყურადღება მიიპყროს და უსიამოვნო სიტუაცები შექმნას.
ასევე აკრძალულია ტანსაცმელი, რომელმაც შეიძლება შეურაცხყოს სხვა ადამიანების უფლებები. მაგალითად, ტანსაცმელი რასისტული ან სექსისტური სიმბოლოებით. და ტანსაცმელი, რომელიც მალავს პიროვნებას და შეიძლება გამოყენებულ იქნას დანაშაულის ჩასადენად“.
ზალინა, მასწავლებელი, 58 წლის:
“ტანსაცმელი უნდა იყოს კომფორტული, მაგრამ არა პროვოკაციული და უნდა დაფაროს როგორც ქალის, ისე მამაკაცის სხეულის გარკვეული ნაწილები. არის სპორტული, ყოველდღიური და შაბათ-კვირის ტანსაცმელი. ეს არის სტანდარტი, რომელიც უნდა დაიცვან. რატომ უნდა იარო ქალაქში შორტებით? შეგიძლია აირჩიო სხვა, უფრო კომფორტული სამოსი, თავისუფალი კაბა ან თხელი, გრილი შარვალი“.
ალანი, სტუდენტი, 17 წლის:
“ვფიქრობ, როგორც კაცმა, ისე ქალმა უნდა ჩაიცვას ისეთი სამოსი, რომელიც არ არღვევს წესიერების საზღვრებს და შეესაბამება იმ ქვეყნის მენტალიტეტს, რომელშიც ადამიანი ცხოვრობს. პირადად მე არ ჩავიცმევდი შორტებს“.
ალიხანი, მეწარმე, 52 წლის
“რუსეთის ფედერაცია, რომელშიც შედის ჩრდილოეთ ოსეთი, არის სეკულარული სახელმწიფო. ეს ნიშნავს, რომ არც ერთი რელიგიური ტრადიცია არ შეიძლება გახდეს მოქალაქეებისთვის რაიმე შეზღუდვის, მათ შორის გარეგნობისა და ჩაცმის წესების დამკანონებელი
ამიტომ, ყველა ადამიანს აქვს უფლება ჩაიცვას და გამოიყურებოდეს ისე, როგორც თვლის საჭიროდ. წითელი ხაზი დასაშვებია მხოლოდ ორგანიზაციებში და დაწესებულებებში დრესკოდის სახით.”
რამდენად მისაღებია ოსებისთვის თავისუფლად ქცევა საზოგადოებრივ ადგილებში: ჩახუტება, კოცნა, ჭამა გზაში თუ საზოგადოებრივ ტრანსპორტში? შეუძლიათ თუ არა ახალგაზრდებს არ დაეთანხმონ უფროსებს და ღიად ეკამათონ მათ, მათ შორის საზოგადოებრივ ადგილებში?
სვეტლანა:
“ოსეთში შეყვარებულ წყვილს კოცნა მხოლოდ საძინებელში შეუძლია. თუმცა, მე ვფიქრობ, რომ ნებისმიერ ადგილას შეგიძლია ჩაეხუტო საყვარელ ადამიანს და ეკამათო იმას, ვინც ამას დაგიშლის.
ასლანი:
“კულტურული ნორმები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ოსების ქცევაში საზოგადოებრივ ადგილებში. მიმაჩნია, რომ ჩახუტება, კოცნა, ჭამა ქუჩაში და ტრანსპორტით მგზავრობისას, მიუღებელია.
თუმცა, თანამედროვე საზოგადოებაში ხდება ამ სოციალური ნორმების ცვლილება. ახალგაზრდა ოსებს შეუძლიათ ღიად და საჯარო ადგილებში გამოთქვან თავიანთი აზრი და ეკამათონ უფროსი თაობის წარმომადგენლებს. ეს მიუთითებს დემოკრატიული პრინციპების განვითარებასა და კომუნიკაციის ახალი კულტურის გაჩენაზე.
მაგრამ მნიშვნელოვანია გვახსოვდეს ტრადიციული ოსური ღირებულებების პატივისცემა, სადაც უფროსების პატივისცემა კულტურის ერთ-ერთი მთავარი მახასიათებელია. ახალგაზრდებმა უნდა იპოვონ ბალანსი საკუთარი აზრის გამოხატვასა და უფროსების აზრის პატივისცემას შორის, განსაკუთრებით საჯაროდ“.
ზალინა:
“რა თქმა უნდა, უმჯობესია ჭამა სახლში ან კაფეში. მაგრამ ჩვენს აჩქარებულ ეპოქაში, როცა დრო ყოველთვის არ გყოფნის. ასე რომ, დიდი ცოდვა არ არის ქუჩაში ან ტრანსპორტში ჭამა.
მაგრამ ოსებს შორის ღია ურთიერთობები არ არის მისაღები – ურთიერთობებში მოკრძალება არის ჭეშმარიტების საზომი.
უმცროსს შეუძლია უფროსთან სწორად, შეურაცხყოფის გარეშე გამოხატოს თავისი აზრი“.
ალანი:
“ვფიქრობ, ახალგაზრდებს შეუძლიათ ჩახუტება, მაგრამ საზღვრების ფარგლებში. და, რა თქმა უნდა, ახალგაზრდა თაობას შეუძლია თავისი აზრი გამოთქვას უფროსებთან, მაგრამ არ უნდა ეკამათონ მათ, განსაკუთრებით საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში“.
ალიხანი:
“საზოგადოებრივ ადგილებში მოქალაქეები ვალდებულნი არიან მოიქცნენ ზოგადად მიღებული მორალური ღირებულებების შესაბამისად. სწორედ ეს არის განათლების ელემენტი და განათლების დონის გამოვლინება.”
სტატია მომზადებულია ცხინვალის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო