სამველ ბაბაიანი: ბაქოსთან მთიანი ყარაბაღის ავტონომიის შესახებ მოლაპარაკება გვჭირდება

სამველ ბაბაიანის წინადადება ავტონომიის შესახებ

არაღიარებული ყარაბაღის უშიშროების საბჭოს ყოფილი მდივანი სამველ ბაბაიანი ხედავს შესაძლებლობას, რომ ყარაბაღელი სომხები დაბრუნდნენ საკუთარ სახლებში. ამისთვის, მისი თქმით, აუცილებელია აზერბაიჯანის ტერიტორიული მთლიანობის აღიარება, პასპორტების აღება და ქვეყნის შიგნით ავტონომიის საკითხის განხილვა.

ის მიიჩნევს, რომ ხელმძღვანელობამ და პოლიტიკურმა ძალებმა, რომლებსაც აქვთ კონტაქტები აზერბაიჯანთან, უნდა მოიწვიონ ბაქო ავტონომიის ფარგლებში გადაწყვეტილების განსახილველად.

„თუ ისინი დათანხმდებიან, სომხეთის ხელისუფლება იქნება ინფორმირებული და რეალური მოლაპარაკებები გაგრძელდება“, – თქვა მან რადიო „თავისუფლებასთან” ინტერვიუში.

ბაბაიანის თქმით, ამ დროისთვის აზერბაიჯანულ მხარესთან კომუნიკაციის „ადვილი პროცესი მიმდინარეობს“, რაც არაფორმალურ კონტაქტებს გულისხმობს. მაგრამ მან არ დააკონკრეტა, ჩართულია თუ არა მთიანი ყარაბაღის ხელმძღვანელობა ამ პროცესში.

არის თუ არა აზერბაიჯანი მზად ავტონომიის მინიჭებისთვის?

ბაბაიანი არ ეთანხმება მიდგომას, რომ ბაქო არ განიხილავს მთიანი ყარაბაღის ავტონომიის სტატუსის მინიჭების შესაძლებლობას. საუბარია აზერბაიჯანის პრეზიდენტის, ილჰამ ალიევის განცხადებაზე, რომ მთიანი ყარაბაღის სომხები ქვეყნის კონსტიტუციის ფარგლებში უნდა მოექცნენ.

„მათ კონსტიტუციაში ორი პუნქტია – ერთი არის უმცირესობების უფლებები და მეორე არის ავტონომიური რესპუბლიკა, რომლის მაგალითიც ნახიჩევანია. ჩვენ მათ უნდა ვუთხრათ, რომ ვიქნებით ავტონომიური რესპუბლიკის ფარგლებში“.

ის თვლის, რომ სომხურმა მხარემ უნდა დააყენოს ეს წინადადება, რათა მოლაპარაკებით მოგვარდეს როგორც ბაქოს, ისე საერთაშორისო თანამეგობრობას შორის, რათა „შურისძიების საკითხი აღარ დადგეს“.

“ჩვენ შევთავაზოთ, ვნახოთ რას იტყვიან”

როგორც ბაბაიანმა აღნიშნა, აზერბაიჯანული მხრიდან შემოვიდა წინადადებები და მოსალოდნელია სომხური მხარის პასუხები:

„დაე, მოსახდენი მოხდეს ახლა. აზერბაიჯანში ახლა არჩევნებია, დასრულების შემდეგ კი ამაზე ვისაუბრებთ, [ახლა] უფრო სიღრმეში არ ჩავალ“.

ის იმედოვნებს, რომ აზერბაიჯანის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ გარკვეული პროგრესი იქნება – იქნება კონტაქტები ოფიციალურ ბაქოსა და მთიანი ყარაბაღის სომხურ წარმომადგენლობას შორის. თუმცა, მან არ დააკონკრეტა, ვინ იქნება ამ კონტაქტების ინიციატორი. ბაბაიანმა მხოლოდ აღნიშნა, რომ ეს გადაწყვეტილება პოლიტიკურ ძალებთან და ყარაბაღის ხელმძღვანელობასთან განხილვის შემდეგ იქნება მიღებული.

„თუ მთიანი ყარაბაღის პრობლემას არ მოვაგვარებთ, შურისძიება იქნება“

სამველ ბაბაიანი არ ეთანხმება მოსაზრებას, რომ სომხების გასახლების შემდეგ მთიანი ყარაბაღის პრობლემა აღარ არსებობს და თითქოს ეს საკითხი დახურულია. ის ირწმუნება, რომ ცდილობს ყველაფერი გააკეთოს იმისთვის, რომ ხალხი ცივილიზებულად დაბრუნდეს სამშობლოში – მოლაპარაკებების გზით:

„მნიშვნელოვანია იმის გაგება, მიიღებს თუ არა ბაქო ავტონომიური სახელმწიფოს წინადადებას. თუ ასე არ მოხდა, ორ ქვეყანას შორის მტრობა გაგრძელდება და რეგიონით დაინტერესებული ძალები მათ შურისძიებისკენ მიიყვანენ – თუ ყარაბაღის საკითხს არ მოვაგვარებთ, იქნება შურისძიება.

დარწმუნებული ვარ, მშვიდობა მოდის არა დოკუმენტებით, არამედ მაშინ, როცა ადამიანებს ერთმანეთის ესმით.”

„არცახის დაშლის შესახებ დადგენილება ძალადაკარგულია“

ბაბაიანის თქმით, სამველ შაჰრამანიანის მიერ ხელმოწერილი ბრძანებულება მთიანი ყარაბაღის დაშლის შესახებ არ შევიდა ძალაში, რადგან ის არ გამოქვეყნებულა:

„ნახეთ ხელმოწერილი განკარგულება? არცახის კონსტიტუციაში ნათქვამია, რომ პრეზიდენტის ბრძანებულება ძალაში შედის გამოქვეყნების მომენტიდან. დოკუმენტი არ გამოქვეყნებულა, სულ ესაა. ანუ ჩვენ განვიხილავთ იმას, რაც არავის უნახავს და ​​რაც არ არსებობს“.