13 სექტემბერს ღამით, სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე საომარი მოქმედებები დაიწყო. შემთხვევის ადგილზე მყოფი სომეხი ჟურნალისტების ცნობით, დილის 7 საათისთვის სროლა ისეთი ინტენსიური აღარ არის, როგორც ღამით, მაგრამ მაინც გრძელდება.
სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს ცნობით, აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა გამოიყენეს არტილერია და დრონები, მათ დაბომბეს სომხეთის ქალაქები ჯერმუკი, გორისი, ვარდენისი, კაპანი და საზღვრის მახლობლად მდებარე კიდევ რამდენიმე სოფელი, მათ შორის სოტკი.
აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრომ საზღვარზე ვითარების გამწვავება დაადასტურა, თუმცა სომხეთში შეჭრის შესახებ ინფორმაციას კატეგორიულად უარყოფს. აზერბაიჯანულმა მახრემ სომეხი სამხედროები აზერბაიჯანის პოზიციების დანაღმვაში დაადანაშაულა.
ორივე მხარის წარმომადგენლებმა განაცხადეს, რომ სომეხ სამხედროებს შორის იყო მსხვერპლი, თუმცა ამის შესახებ დაზუსტებული ინფორმაცია ჯერჯერობით არ ვრცელდება.
სოციალურ ქსელებში ვრცელდება ინფორმაცია, რომ საზღვრის გარკვეულ მონაკვეთებზე პოზიციური ბრძოლები მიმდინარეობს, მაგრამ, ამ ეტაპზე, არც ეს ინფორმაცია დადასტურებულა.
რაც ჯერჯერობით ცნობილია
● ღამით შეკრებილმა სომხეთის უშიშროების საბჭომ გადაწყვიტა ოფიციალურად მიმართოს რუსეთს, კოლექტიურ უსაფრთხოებას (ОДКБ) და გაეროს უშიშროების საბჭოს აზერბაიჯანის საზღვარზე საომარ მოქმედებებთან დაკავშირებით. შეხვედრას პრეზიდენტი ვაჰაგნ ხაჩატურიანი და ეროვნული ასამბლეის თავმჯდომარე ალენ სიმონიანი ესწრებოდნენ.
კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულება (ОДКБ, რომელსაც რუსეთი თავმჯდომარეობს) ითვალისწინებს ურთიერთდახმარებას წევრ ქვეყანაზე თავდასხმის შემთხვევაში. სომხეთი ОДКБ–ს წევრია, აზერბაიჯანი – არა.
● სომხეთის პრემიერმინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა საგანგებო სატელეფონო საუბრები გამართა აშშ-ის სახელმწიფო მდივანთან ენტონი ბლინკენთან და საფრანგეთის პრეზიდენტთან, ემანუელ მაკრონთან.
● ბლინკენმა განცხადება გაავრცელა და მოუწოდა აზერბაიჯანსა და სომხეთს დაუყოვნებლივ შეწყვიტონ საომარი მოქმედებები სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე: „აშშ ღრმად არის შეშფოთებული სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე სიტუაციის გამწვავებით, მათ შორის სომხეთის დასახლებულ პუნქტებსა და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურაზე თავდასხმების გამო. როგორც დიდი ხნის წინ აღვნიშნეთ, კონფლიქტის სამხედრო გადაწყვეტის გზა მიუღებელია. ჩვენ მოვუწოდებთ ყველას, დაუყოვნებლივ შეწყვიტონ საომარი მოქმედებები“.
● სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი არარატ მირზოიანი ღამით აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის მოადგილეს ევროპისა და ევრაზიის საკითხებში, კარენ დონფრიდს ესაუბრა.
● სომხეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა არარატ მირზოიანმა სატელეფონო საუბარი გამართა რუს კოლეგასთან, სერგეი ლავროვთანაც.
● სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს თავდაცვისა და საერთაშორისო თანამშრომლობის დეპარტამენტის უფროსი ლევონ აივაზინი და გენერალური შტაბის წარმომადგენლები სომხეთში უცხოური საელჩოების სამხედრო ატაშეებს შეხვდნენ.
● „ჩვენ შეშფოთებულნი ვართ ცნობებით, რომ აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა მძიმედ დაბომბეს სომხურ დასახლებები – გორისი, ჯერმუქი, ვარდენი და სოტკი. მოვუწოდებთ ორივე მხარეს, დაუყოვნებლივ შეწყვიტონ ცეცხლი და იპოვონ კონფლიქტის მშვიდობიანი გადაწყვეტის გზები“, – აცხადებს საერთაშორისო უფლებადამცველი ორგანიზაცია Freedom House.
● რადიო აზატატიუნი (“რადიო თავისუფლების” სომხური გამოცემა) იტყობინება, რომ სომხეთში, გიუმრიში, რუსეთის სამხედრო ბაზაზე იყო განგაში.
“აზერბაიჯანის მასშტაბური პროვოკაცია” – სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო
„13 სექტემბერს აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების ნაწილებმა საარტილერიო, ნაღმმტყორცნებიდან და უპილოტო საფრენი აპარატებიდან ცეცხლი გაუხსნეს სომხურ პოზიციებს ერთდროულად სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვრის რამდენიმე მიმართულებით.
დაბომბვა მოხდა სოტკში, ვარდენისში, გორისში, კაპანში, იშახანასარში მდებარე პოზიციებზე. თავდასხმები ხდება სამოქალაქო ინფრასტრუქტურაზეც.
სომხეთის შეიარაღებული ძალების ქვედანაყოფები მათზე დაკისრებულ ამოცანებს პირნათლად ასრულებენ.
აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს განმარტებები, რომ თითქოს სომხურმა მხარემ დაიწყო დაბომბვა, აბსოლუტური სიცრუეა. მეტიც, აზერბაიჯანის სამხედრო-პოლიტიკურმა ხელმძღვანელობამ მოამზადა საინფორმაციო ნიადაგი ამ პროვოკაციისთვის, რასაც მოწმობს ყოველდღიური დეზინფორმაცია სავარაუდო სომხური დაბომბვების შესახებ.
ჩვენ კარგად ვიცნობთ ამ ხელწერას 2020 წლის 44-დღიანი ომის შემდეგ. როგორც ყველა სხვა შემთხვევაში, ეს პროვოკაციაც აზერბაიჯანის სამხედრო-პოლიტიკურმა ხელმძღვანელებმა დაგეგმეს.
სომხეთის მხარეს არიან დაღუპულები და დაჭრილები. მიმდინარეობს მონაცემების განახლება.“
“აზერბაიჯანი არ შეჭრილა სომხეთში” – აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტრო
„სომხურ მედიასა და სოციალურ ქსელებში გავრცელებული ცნობები აზერბაიჯანის სომხეთის ტერიტორიაზე შეჭრის შესახებ სხვა არაფერია, თუ არა სისულელე.
რეგიონში აგრესორი და ოკუპანტი სახელმწიფო სომხეთის რესპუბლიკაა. აზერბაიჯანში, ყარაბაღის ეკონომიკურ ზონაში, სომხეთის შეიარაღებული ძალებისა და აღჭურვილობის ყოფნა დღემდე გრძელდება.
აზერბაიჯანის არმია, სომხეთის პროვოკაციაზე საპასუხოდ, ახორციელებს ადგილობრივ კონტრზომებს და ანეიტრალებს საცეცხლე პუნქტებს.
სომხეთის მხრიდან მომდინარე სამხედრო ავანტიურისა და რევანშიზმის პოლიტიკა, ბოლო ერთი თვის განმავლობაში აზერბაიჯანის არმიის პოზიციების ინტენსიური დაბომბვა – ქალბაჯარის, ლაჩინის, დაშქესანისა და გედაბეკის მიმართულებებში – მის მიერ დღეს გამოწვეული ფართომასშტაბიანი პროვოკაციებია.
ამიტომ პასუხისმგებლობა სომხეთის სამხედრო-პოლიტიკურ ხელმძღვანელობას ეკისრება.“
სამხედრო მოქმედებები სომხეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე
