რატომ გარბის ზელენსკის გუნდი და საით მიდის უკრაინა
პრეზიდენტ ზელენსკის მომავალი
ხელისუფლებაში ყოფნის ორწელიწად-ნახევრის განმავლობაში, უკრაინის რეფორმატორი პრეზიდენტის, ვლადიმირ ზელენსკის გუნდი დატოვა ფაქტობრივად ყველა ცნობილმა ფიგურამ, რომლებიც მასთან ერთად მოვიდნენ ქვეყნის სათავეში. ბევრი ისეთიც წავიდა, რომლებმაც ის პირველები შეცვალეს.
რატომ მოხდა ეს და რჩება თუ არა ზელენსკის შესაძლებლობა, საკუთარ გუნდში მიიზიდოს ისინი, ვინც ჯერ კიდევ ოცნებობს ქვეყნის შეცვლაზე – უკრაინული გამოცემა hromadske-ს მიმოხილვა.
2019 წლის დასაწყისში, ვლადიმირ ზელენსკიმ განაცხადა, რომ საკუთარ კანდიდატურას უკრაინის პრეზიდენტის პოსტზე წარადგენდა და მოუწოდა უკრაინელებს, შეერთებოდნენ მის გუნდს. ერთ-ერთ ვიდეომიმართვაში ის ამბობდა:
„მე მოვდივარ.
გამომყევით,
ეს ერთად
გავაკეთოთ“
ამ მოწოდებას მაშინ ასობით ათასი უკრაინელი გამოეხმაურა. „ზელენსკის გუნდმა“ თითქმის 600 ათასი განაცხადი მიიღო. მათ შორის იყო რამდენიმე ექსპერტი და რეფორმატორი, რომლებმაც შემდგომ ჩამოაყალიბეს გუნდის ბირთვი გადამწყვეტი არჩევნების წინ.
და აი, გავიდა სულ რაღაც 2.5 წელიწადი და შეიცვალა ყველა მაშინდელი და შემდგომი თანამდებობის პირიც კი ხელისუფლების საკვანძო პოსტებზე. სტაბილურობას მხოლოდ დეპუტატთა კორპუსი თუ ავლენს.
თუმცა, სწორედ „ხალხის მსახური“ დეპუტატების შემადგენლობა მიაჩნიათ ექსპერტებს 2019 წლის ყველაზე მთავარ საკადრო შეცდომად.
ახლა მორიგი როტაცია მოხდა მთავრობაში, მაგრამ პრეზიდენტის გუნდი ამჯერად უკვე რეალურ საკადრო პრობლემას შეეჯახა. აღმოჩნდა, რომ მინისტრობის კანდიდატების მოძებნა არც ისე იოლია.
ესენი იყვნენ ადამიანები, რომლებიც ზელენსკის უდიდესი პოპულარობის ტალღაზე მოვიდნენ. ისინი თავიდანვე არ იყვნენ განწყობილნი გრძელვადიანი სამუშაოსთვის.
ასე განმარტავს ფრაქცია „ხალხის მსახურის“ (მმართველი პარტია) თავმჯდომარის მოადგილე ევგენია კრავჩუკი საკადრო ბრუნვას.
მაგრამ, ბევრის აზრით, საკადრო პრობლემას ზელენსკის ხელისუფლება პირველ რიგში იმიტომ შეეჯახა, რომ არ ჩამოაყალიბა პროფესიონალ მენეჯერთა ჯგუფი არჩევნებისთვის მზადების ეტაპზე.
„რეფორმატორები“ საკმაოდ სწრაფად გაუშვეს, 2020 წლის გაზაფხულზე. მიზეზი პირადი გაუგებრობებიც იყო.
ეს ის ადამიანი არ არის, რომელსაც შეუძლია გაანალიზება, მოსმენა, უფლებამოსილების დელეგირება. ეს გახლავთ ასეთი კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის მდივანი ტელეშოუ „კვარტალი 95“-ის ფარგლებში.
ეს არის 2019-2020 წლებში გენერალური პროკურორის მოადგილის, ვიქტორ ჩუმაკის კომენტარი, რომელსაც მხედველობაში აქვს ზელენსკის სამსახიობო წარსული, რომელიც პრეზიდენტად არჩევამდე ამ ტელეშოუს მთავარი გმირი იყო.
თუმცა, ბევრ ექსპერტს მაინც მიაჩნია, რომ გუნდის სრული შემადგენლობის შეცვლის მიზეზი იყო ზელენსკის შეხედულების რადიკალური ცვლილება მისი ფორმირების პრინციპებზე. ახალ სახეებზე თავდაპირველი აქცენტი, შეიცვალა გამოცდილების მქონე სპეციალისტების, ეფექტური მენეჯერების მოძიების სურვილით.
- სამხედრო დახმარება და რეფორმები. რაზე შეთანხმდნენ უკრაინისა და აშშ-ის პრეზიდენტები
- ელჩების გაძევება, გიულენი და სტამბოლის არხი: თურქეთი ზესახელმწიფოობაზე აცხადებს პრეტენზიას?
- Pandora Papers: მდიდრებსა და ცნობილებზე, რომლებიც იპარავდნენ და არღვევდნენ კანონს. მოკლე შეჯამება
პრორუსული მთავრობის წევრები და დეპუტატები
როდესაც 2019 წელს „ზე-გუნდი“ ჩამოყალიბდა, ახალმოსულთა იდეოლოგიურ შეხედულებებს განსაკუთრებულ ყურადღებას არ აქცევდნენ. ამის ერთ-ერთი მიზეზი იყო ის, რომ თვითონ ზელენსკისაც არ ჰქონდა მკაფიოდ ანტირუსული პოზიციები.
ამასთან, გუნდში თავიდანვე არსებობდა დაპირისპირება პროდასავლურად განწყობილ გუნდსა და მათ შორის, რომლებსაც პრორუსული შეხედულებები ჰქონდა. საბოლოოდ, პირველებმა გაიმარჯვეს.
გუნდის ნაწილის დაკარგვა სწორედ ამ იდეოლოგიური კრისტალიზაციის შედეგი გახდა. თუმცა, „ზე-გუნდის“ პრორუსულად განწყობილი ადამიანებისგან სრულად გაწმენდა ჯერ კიდევ არ მომხდარა.
პარლამენტსა და მთავრობაშიც რჩებიან ადამიანები, რომლებსაც პრორუსულ შეხედულებებში ადანაშაულებენ. ექსპერტებს მიაჩნიათ, რომ მათ შორისაა პრეზიდენტის ოფისის ხელმძღვანელის ორი მოადგილე – ანდრეი სმირნოვი და ოლეგ ტატაროვი. კერძოდ, ტატაროვს ადანაშაულებენ ისეთი ინიციატივების დანერგვაში, რომელთა დანახვაც უკრაინისგან დასავლეთს არ სურს.
ასევე პრორუსად მიიჩნეოდა ახლა უკვე პარლამენტის ყოფილი სპიკერი დმიტრი რაზუმკოვი, რომელმაც ზელენსკის გუნდი ერთ-ერთმა უკანასკნელმა დატოვა, სავარაუდოდ, იდეოლოგიური უთანხმოების გამო. 2014 წელს ის პრეზიდენტის პოსტზე კენჭს პრორუსული დღის წესრიგით იყრიდა.
საერთოდ, „ზე-გუნდის“ საპარლამენტო ნაწილს უკრაინაში ზელენსკის მთავარ საკადრო ჩავარდნას უწოდებენ.
„მომავალი დეპუტატების სია არჩევნებამდე ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში, ნაჩქარევად შედგა. ის სრულიად საპირისპირო შეხედულებების, სურვილებისა და ქმედებების მქონე ადამიანებისგან დაკომპლექტდა. იქ აღმოჩნდნენ ადამიანები, რომლებიც დაკავშირებული არიან გარკვეულ გავლენის ჯგუფებთან (ოლიგარქიულ): კოლომოისკის ჯგუფი, პავლიუკის ჯგუფი. იყვნენ საეჭვო პრორუსული შეხედულებების მქონე ადამიანებიც“, – ამბობს პოლიტოლოგი ვლადიმირ ფესენკო.
შედეგად, ახალი რადის მუშაობის პირველივე დღეებიდან, ერთი უმრავლესობის ნაცვლად, გამოჩნდა დიდი ფრაქცია სხვადასხვა ჯგუფებითა და გავლენის მომცრო ჯგუფებით. და საერთო ინტერესების გულისთვის ერთობლივი საქმიანობის ნაცვლად, ცენტრიდანული პროცესები დაიწყო.
„მხოლოდ ბოლო ნახევარი წლის განმავლობაში მოახერხეს პრეზიდენტის ოფისმა და ფრაქციის ხელმძღვანელობამ გარკვეული წესრიგისა და დისციპლინის ჩამოყალიბება ფრაქციაში. 2020 წელს იქ დაბნეულობა იყო. ახლა კი საკითხების უმრავლესობისთვის კრიტიკულად საჭირო ხმების რაოდენობა გროვდება“, – ამბობს ფესენკო.
- სახელმწიფო ღალატის საქმე. შეტევა პრორუს პოლიტიკოსებზე უკრაინაში
- „ევროპაში“ პურის საყიდლად. უკრაინული სოფლის ცხოვრება ფრონტის ხაზზე
რა მოხდება შემდეგ?
პოლიტოლოგებს მიაჩნიათ, რომ მმართველი პარტიის ფრაქცია პარლამენტში დაშლას დაიწყებს, დეპუტატები იქიდან გავლენ.
ამაზე გავლენას ორი ფაქტორი მოახდენს.
პირველი – საპარლამენტო არჩევნების მოახლოება (2023 წლის ოქტომბერი). ბევრი დაიწყებს წინასწარ ახალი შესაძლებლობების ძიებას.
მეორე – თავად ზელენსკის რეიტინგი. „თუკი რეიტინგი კვლავ დაეცემა და კრიტიკულად დაბალი გახდება, გუნდი დაინგრევა. ამაზე მეტყველებს ჩვენი პოლიტიკური გამოცდილება“, – ამბობს ფესენკო.
და ამ ორ ფაქტორზე თამაშს ცდილობენ ზელენსკის ოპონენტები, როდესაც მუდმივად ვადამდელ არჩევნებს პროგნოზირებენ და პრეზიდენტის რეიტინგის საგრძნობ ვარდნაზე საუბრობენ.
რა არის არასწორი ზელენსკის კადრებთან დამოკიდებულებაში?
ხელისუფლებაში მოსვლისას ზელენსკი ამბობდა, რომ სისტემის დაშლა ახალი ადამიანების მოზიდვით სურდა. თუმცა, უკვე ხელისუფლებაში აღმოჩენის შემდეგ, ის სხვა სისტემას აშენებს.
მნიშვნელოვანია სამი კომპონენტი: პროფესიონალიზმი, სრული ლოიალურობა ხელისუფლებისადმი და შედეგების დემონსტრირების სურვილი.
თავის დროზე, სწორედ ცუდი საკადრო პოლიტიკა გახდა ზელენსკის წინამორბედების პრობლემების მიზეზი. „ზე-პრეზიდენტი“ ვალდებული იყო და შეეძლო, სახელმწიფო ხელისუფლების ფორმირების მიდგომები შეეცვალა.
თუმცა, ახალი მიდგომებითა და კადრებით პირველი წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ის ძველ პრაქტიკას დაუბრუნდა – პირადად მისი ერთგულების შეკრება და დაწინაურება.
მაგრამ, თუკი 2019 წლის დასაწყისში, ასობით ათასი იყო მზად დაეჯერებინა ზელენსკისთვის და „ზე-გუნდს“ შეერთებოდა, და შესაძლებელი იყო მათ შორის უკეთესების ამორჩევა, ახლა ამორჩევა დარჩენილებს შორის უწევს. და ყველა მათგანი ნამდვილად არ არის საუკეთესო.
