პირადი მონაცემების დაცვა საქართველოში
„პირადი მონაცემების დაცვა“ _ საქართველოში ამ სიტყვათშეთანხმებას მაგიური ძალა აქვს, თუმცა არა იმიტომ, რომ აქ პერსონალურ მონაცემებს დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ. ეს უფრო იმის გამო ხდება, რომ პირადი ინფორმაციის გასაჯაროვება თანამედროვე საქართველოში ხშირად კამათის (მ.შ. პოლიტიკური დებატების) დროს არგუმენტად გამოიყენება ხოლმე. ამიტომ ახალი კანონმდებლობა და მოქალაქეების პირადი მონაცემების დაცვისათვის ახალი სპეციალური სტრუქტურის შექმნა დიდწილად პოლიტიკურ საკითხს წარმოადგენს.
‘ქვეყანა და საზოგადოება თავისუფალი მაშინაა, როდესაც საჯარო დაწესებულებები ბოლომდე ღიაა, ხოლო პირადი ცხოვრება და მისი გასაჯაროება _ თავად ადამიანებზე დამოკიდებული, – განაცხადა პარლამენტის თავმჯომარემ პირადი ინფორმაციის დაცვის დღეს, რომელიც თბილისში აღნიშნეს.
უსუფაშვილის თქმით, მნიშვნელოვანია, რომ ეს მონაცემები არ იყოს ხელმისაწვდომი არაუფლებამოსილი პირებისთვის, ეს არის თავისუფლების, დემოკრატიის, ნორმალური,სტაბილური სახელმწიფოს წინაპირობა’.
ბოლო დროს პირადი მონაცემების დაცვას მართლაც ექცევა ყურადღება. ეს თემა ყოველთვის წინა პლანზეა. აქტიური განხილვების მიუხედავად, საქართველოს მოქალაქეები თითქმის ვერ აცნობიერებენ იმას, რომ პირადი ინფორმაციის საიდუმლოდ შენახვა მნიშვნელოვანია. ბევრი ადამიანი გულუბრყვილოდ აზიარებს არამხლოდ ელექტრონული ფოსტის მისამართსა და ტელეფონის ნომერს, არამეს საქართველოს მოქალაქის პირადობის დამადასტურებელ მოწმობასაც; და თუკი ტელეფონის ნომრისა და ელექტრონული ფოსტის მისამართის გასაჯაროვების შემთხვევაში, მოქალაქე უბრალოდ უამრავ სპამს მიიღებს, პირადი ნომრის გასაჯაროვებას ბევრად უფრო სერიოზული ზიანის მოტანა შეუძლია. საქართველოში უკვე იყო შემთხვევები, როდესაც გარეშე პირის პირადი ნომრის საფუძველზე, თაღლითებმა კრედიტი მიიღეს.
საქართველოში პერსონალური მონაცემების დაცვის საკითხებს „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონი არეგულირებს, რომელიც განსაზღვრავს მონაცემთა დამუშავების საკითხებს, ადგენს კერძო და საჯარო ორგანიზაციების ვალდებულებებს და მოქალაქეთა უფლებებს.
საქართველოში პირადი მონაცემების დაცვის შესახებ კანონის დარღვევა ისჯება ჯარიმით 500-დან 10 000 ლარამდე.ასეთი ჯარიმა შეიძლება „პირდაპირი მარკეტინგის“ ნებისმიერმა მოყვარულს შეიძლება დაემუქროს. ამ შემთხვევაში იგულისხმება ყველა ის ბანკი, აფთიაქი, სილამაზის სალონი და სხვა მსგავსი კომპანია, რომლებიც მოსახლეობას მოკლე ტექსტური შეტყობინებებითა და ელექტრონული წერილებით იკლებენ.
სხვათა შორის, ასეთი დარღვევების გამო, უკვე საკმაოდ ბევრი კერძო და სახელმწიფო სტრუქტურა დაჯარიმდა. შესაბამისი სია პერსონალური მონაცემების დაცვის ინსპექტორის აპარატის ვებგვერდზე დაახლოებით 2 გვერდს იკავებს.
კანონში ცალსახადაა განსაზღვრული, რომ მომხმარებელს საშუალება უნდა ჰქონდეს, მარტივად ამოეწეროს რომელიმე სარეკლამო შეტყობინების მიმღებთა სიიდან. ნომინალურად ასეთი საშუალება ნამდვილად არსებობს, მაგრამ სარეკლამო შეტყობინებების იმ რაოდენობას თუ გავითვალისწინებთ, რომელიც ნებისმიერ მოქალაქეს მისდის ტელეფონის ნომერზე, ადვილად მისახვედრია, რომ ამ დაუსრულებელი ნაკადის შეწყვეტა თითქმის შეუძლებელია.
მოვლენის მასშტაბების უკეთ აღსაქმელად შეიძლება აღვნიშნოთ, რომ იმ ტელეფონის ნომერზე, რომელსაც აქტიურად იყენებთ, დღეში 5-7 სარეკლამო შეტყობინება შეიძლება მიიღოთ. ხშირად (მაგალითად, ახალი წლის დღესასწაულების წინ, ან დიდი ფასდაკლებების დროს) ასეთი შეტყობინებების რაოდენობა ორმაგდება და ზოგჯერ სამმაგდება კიდეც.
პერსონალურ მონაცემთა დაცვას ზედამხედველობის დამოუკიდებელი ინსტიტუტი – პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექტორი ახორციელებს. ინსპექტორის აპარატი გვირჩევს, მივმართოთ ამ ორგანიზაციას ყველა იმ შემთხვევაში, როდესაც მომხმარებელი ეჭვობს, რომ მავანი მის პირად მონაცემებს უკანონოდ დაეუფლა, ან მესამე პირს გადასცა. პირად მონაცემთა დაცვის ინსპექტორის აპარატთან დაკავშირება ქვემოთ მოყვანილი ვებგვერდის საშუალებითაც შეიძლება : http://personaldata.ge/
პირადი მონაცემების დაცვის ინსპექტორი კიდევ რამდენიმე რჩევას იძლევა. აი, ისინიც:
1. როცა სოციალურ ქსელში მონაცემების აზიარებთ ან ასაჯაროებთ იცოდეთ იმ პირთა წრე, ვისაც უზიარებთ თქვენს მონაცემებს. ამიტომ, სოციალურ ქსელებში გამოიყენეთ ისეთი პარამეტრები, რომლებითაც მაქსიმალურად დაიცავთ მონაცემების სხვებისთვის ხელმისაწვდომობას;
2. ასევე მნიშვნელოვანია, მონაცემთა კონკრეტული ორგანიზაციებისთვის გადაცემის დროს დაინტერესდეთ, რაში სჭირდება ორგანიზაციას თქვენი მონაცემები, ვის ექნება მასზე წვდომა და რისთვის იქნება აღნიშნული მონაცემები გამოყენებული; ასევე, იყოთ ინფორმირებულები რომელ ორგანიზაციებში ინახება თქვენი მონაცემები და ვის აქვს მათზე წვდომა;
3. დაიცავით დოკუმენტების უსაფრთხოება _ ნუ დატოვებთ პირადობის მოწმობას, პასპორტსა და სხვა დოკუმენტებს უყურადღებოდ;
4. მნიშვნელოვანია მონაცემთა დამმუშავებლებმა იცოდნენ მათი ვალდებულებების შესახებ, ხოლო მოქალაქეები ინფორმირებულები იყვნენ მათი უფლებების შესახებ.
გამოქვეყნებულია: 11.03.2016
