თუ სტოლტენბერგი წავა, შესაძლოა ნატოს სათავეში ქალი მოვიდეს. თანაც აღმოსავლეთ ევროპიდან

ნატოს მომავალი გენერალური მდივანი

თუ იენს სტოლტენბერგი გადადგება, ქალი შეიძლება ხელმძღვანელობდეს ორგანიზაციას – და სავარაუდოა, რომ ის იქნება აღმოსავლეთ ევროპიდან ან ბალტიისპირეთის ქვეყნიდან.

უკრაინაში ომის გამო, იენს სტოლტენბერგმა გათვალისწინებულ ვადაზე ერთი წლით მეტ ხანს იმუშავა ნატოს გენერალური მდივანის თანამდებობაზე.

მისი უფლებამოსილება 2022 წლის 30 სექტემბერს ამოიწურა. თუმცა, გადაწყდა, რომ სტოლტენგერგი მუშაობას 2023 წლის შემოდგომამდე გააგრძელებდა, რადგან გაგანია ომის დროს ხელმძღვანელის შეცვლა მიზანშეწონილად არ მიიჩნიეს.

თუმცა, შემოდგომაზე გაგრძელებული ვადაც იწურება და უკვე მიმდინარეობს მსჯელობა მოახლოებულ არჩევნებზე.

ამერიკული გამოცემა Politico თავის წყაროზე, გავლენიან ევროპელ მაღალჩინოსანზე დაყრდნობით, კანდიდატების შანსებს აფასებს და მათ სამ ჯგუფად ჰყოფს.

მესამე ადგილზე ლიტვის პრემიერ მინისტრი ინგრიდა სიმონიტე, სლოვაკეთის პრეზიდენტი ზუზანა ჩაპუტოვა და ევროკომისიის პრეზიდენტი, გერმანიის მოქალაქე ურსულა ფონ დერ ლაიენი არიან.

მეორეზე – ნიდერლანდების და ესტონეთის პრემიერ-მინისტრები მარკ რუტე და კაია კალასი არიან. ამავე პოზიციაზეა ბრიტანეთის თავდაცვის მინისტრი ბენ უოლესი.

თუმცა, ყველაზე სავარაუდო კანდიდატი, წყაროს მიხედვით, თავად სტოლტენბერგია.

წყარო ჰყვება, რომ თავად სტოლტენბერგი კი მზად არის წასასვლელად, თუმცა შეიძლება არ გაუშვან და დაჟინებით სთხოვონ, რომ კიდევ ერთი წელი იმუშაოს.

Politico-ს მოჰყავს სხვა ევროპელი ოფიციალური პირების მოსაზრებებიც, რომლებიც ამბობენ, რომ სტოლტენბერგის წასვლის შემთხვევაში, დროა, ეს პოსტი ქალს გადაეცეს. ასევე, ისინი ამბობენ, რომ შემდეგი კანდიდატი აღმოსავლეთ ევროპიდან ან ბალტიისპირეთის ქვეყნებიდან უნდა იყოს. მათი რიგებიდან, ვისაც რუსეთთან მუშაობის გამოცდილება აქვს, კარგად ესმის რუსების მენტალიტეტი და ვისთვისაც რუსეთიდან მომავალი საშიშროების მოულოდნელობა არ ყოფილა.

სტოლტენბერგი ნატოს 2014 წლიდან ხელმძღვანელობს და მესამედ ვადით უდგას სათავეში ამ ორგანიზაციას. თანაც გასათვალისწინებელია, ამბობენ ევროპელი ჩინოვნიკები, რომ ნიდერლანდებისა და დიდი ბრიტანეთის წარმომადგენლები ამ საუკუნეში უკვე იკავებდნენ ამ პოსტს და ახლა აღმოსავლეთ ევროპელი ქალის ჯერია.

კანდიდატების ციტატები უკრაინის ომზე:

სლოვაკეთის პრეზიდენტი ზუზანა ჩაპუტოვა: „თავიდანვე, ჰუმანიტარული დახმარების გარდა, ჩვენ სამხედრო დახმარებასაც ვუწევდით უკრაინას. მოცულობის თვალსაზრისით, ეს არის ყველაზე დიდი დახმარება სლოვაკეთის რესპუბლიკის ისტორიაში. ჩვენ გვაქვს მკაფიო პოზიცია, რომ მხოლოდ მედიკამენტები და სანიტარული ხელსახოცები ვერ შეაჩერებენ რუსეთის აგრესიას”.

ურსულა ფონ დერ ლეიენი, ევროკომისიის პრეზიდენტი: „პუტინი დამარცხდება და ევროპა გაიმარჯვებს… რუსი სამხედროები ჭურჭლის სარეცხი მანქანებიდან და მაცივრებიდან ჩიპებს იღებენ, რომ თავიანთი სამხედრო ტექნიკა შესაკეტებლად, რადგან ნახევარგამტარები აღარ არის. რუსული ინდუსტრია ნანგრევებშია …მინდა ნათლად განვაცხადო: სანქციები არსად მიდის. დადგა დრო გადაწყვეტილების და არა თვითდამშვიდების… მინდა დასავლეთ ბალკანეთის, უკრაინის, მოლდოვასა და საქართველოს მაცხოვრებლებმა იცოდნენ – თქვენ ჩვენი ოჯახის ნაწილი ხართ, თქვენ ხართ ჩვენი კავშირის მომავალი და ჩვენი კავშირი არ იქნება სრული თქვენ გარეშე”.

ნიდერლანდების პრემიერ მინისტრი მარკ რუტე: „ერთი წუთით წარმოიდგინეთ, რომ პუტინმა წარმატებას მიაღწია უკრაინაში, რომ მან მიიღო კიევი, რომ მიიღო მთელი ქვეყანა. ამით საქმე არ დასრულდება. სწორედ ამას გვასწავლის ისტორია“.

ესტონეთის პრემიერ-მინისტრი კაია კალასი: ”მე დავიბადე საბჭოთა ოკუპაციის დროს. მახსოვს საბჭოთა დრო. მე ვიყავი თაობა, რომელიც თავისუფლების გარეშე ცხოვრობდა.. „თებერვალში რუსეთის შემოჭრის შემდეგ ბევრი კითხულობდა, რატომ მოხდა ეს. რატომ აწარმოებს რუსეთი გენოციდურ ომს უკრაინის წინააღმდეგ? ჩემი პასუხი ასეთია: უბრალოდ გადახედეთ ისტორიას. საბჭოთა კავშირი დაეცა, მაგრამ იმპერიალიზმი არ გამქრალა. რუსეთში დაივიწყეს საბჭოთა წარსული და სიმართლე მის შესახებ. იმდროინდელი გაკვეთილები დავიწყებას მიეცა. დაუსჯელობამ გაიმარჯვა. სტალინიზმი დაბრუნდა. ძალის გამოყენება გაგრძელდა – ჯერ მოლდოვას, შემდეგ საქართველოს, ყირიმის და აღმოსავლეთ უკრაინის წინააღმდეგ. რუსეთის ფარგლებს გარეთ ძალიან ბევრმა უგულებელყო ეს მოვლენები. რუსეთის სრულმასშტაბიანი ომი უკრაინაში მოულოდნელი არ უნდა ყოფილიყო… რუსეთის ფედერაციასთან სამშვიდობო პირობებზე ნებისმიერი საუბარი ამჟამად საშიშია. რუსული ჯარები მთლიანად უნდა განიდევნოს უკრაინის ტერიტორიიდან.

ბრიტანეთის თავდაცვის მინისტრი ბენ უოლესი: „პუტინი, მისი გარემოცვა და გენერლები სარკისებური სიზუსტით იმეორებენ ფაშიზმისა და ტირანიის 77 წლის წინანდელ ისტორიას, იმეორებენ გასული საუკუნის ტოტალიტარული რეჟიმების შეცდომებს. უნდა აღინიშნოს რუსი გენერლების … აბსურდულობა, რომლებიც მონაწილეობდნენ პუტინის მიერ მათი წინაპრების დიდებული ისტორიის ქურდობაში. მათი წინაპრები იცავდნენ თავს არაადამიანური აგრესიისგან, დაამარცხეს ფაშიზმი და შეეწირნენ უმაღლეს მიზანს. ესენი კი ჩვეულებრივი ბანდიტიზმის სამსახურში არიან“.

ნატოს გენერალური მდივანი იენს სტოლტენბერგი: „ჩვენ სათანადოდ უნდა შევაფასოთ რუსეთი. რუსეთი ხანგრძლივ ომს გეგმავს…დიდი ალბათობით, ეს ომი მოლაპარაკების მაგიდასთან დასრულდება, როგორც ომების უმეტესობა. ამის მიღწევის უსწრაფესი გზაა [უკრაინის] სამხედრო მხარდაჭერის უზრუნველყოფა, რათა პრეზიდენტმა პუტინმა გააცნობიეროს, რომ ბრძოლის ველზე ვერ გაიმარჯვებს და უნდა დაჯდეს კეთილსინდისიერ მოლაპარაკებებზე”.