მოსაზრება: რატომ შეიძლება აფხაზეთში ზოგისთვის რაღაცის გაკეთება, სხვებისთვის კი არა?

„ვინ ცხოვრობს კარგად აფხაზეთში?“ – ასეთ კითხვას სვამს სოხუმში JAMnews-ის კორესპონდენტი იმ ინციდენტთან დაკავშირებით, რომელიც აფხაზეთში პოლიტიკური კრიზისის მიზეზი გახდა.

მაშინ, დეპუტატს, რომელიც დღესასწაულის აღსანიშნავად ჰაერში პისტოლეტიდან ისროდა, ძალოვნებმა სცემეს შინაგან საქმეთა მინისტრის მონაწილეობით. ამას საპროტესტო აქციები და მინისტრის თანამდებობიდან ჩამოშორება მოჰყვა. 

გამარჯვების დღეს სოხუმის სანაპიროზე მომხდარმა ინციდენტმა, ჩემი აზრით, ჩვენი რეალობის ერთ-ერთი მარადიული კითხვა გააშიშვლა: რატომ შეიძლება მისთვის, ჩემთვის კი არა? 

როდესაც დეპუტატები პარლამენტში ინციდენტთან დაკავშირებით გენერალური პროკურორის ანგარიშს ისმენდნენ, განცხადების საპასუხოდ, რომ მათ კოლეგას ბრალი ხულიგნობისთვის წაუყენეს – დღესასწაულზე საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილას სროლის გამო – ერთ-ერთმა პარლამენტარმა ძალოვნებს შესთავაზა, რომ ამიერიდან ყველა აფხაზურ ქორწილში მივიდნენ. 

• პოლიტიკური კრიზისი აფხაზეთში: შინაგან საქმეთა მინისტრი დროებით ჩამოაშორეს თანამდებობას
• აფხაზეთში ომბუდსმენის აპარატის შენახვა აღარ სურთ
• „ჩვენ ყველაფრის კეთება შეგვიძლია“: შრომითი მიგრანტების ისტორიები აფხაზეთიდან

რაკი არ შეიძლება – მაშინ არავისთვის არ შეიძლებოდეს – როგორც ჩანს, ხალხის რჩეულს მხედველობაში ჰქონდა და მიანიშნებდა იმაზე, რომ მართლაც, ყველა აფხაზურ ქორწილს, ტრადიციის თანახმად, თან ახლავს ჰაერში სროლა იმ დროს, როდესაც პატარძალი მეუღლის სახლის ზღურბლს გადააბიჯებს. და უნდა აღვნიშნოთ, რომ ფართო საზოგადოებისთვის მართლაც არ არის ცნობილი შემთხვევები, როდესაც ვინმე დააკავეს საზოგადოებრივი წესრიგის ასეთი დარღვევისთვის. 

მე თვითონ, სიმართლე გითხრათ, დეპუტატის საქციელი არ მიმაჩნია რაღაც ისეთ არასათანადო ქცევად, რომ მისთვის დეპუტატის სტატუსის ან ხელახლა კენჭისყრის უფლების ჩამორთმევა მოვითხოვო. მაგრამ, ამის მიუხედავად, გადაცდომად მიმაჩნია. აქ მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ დანაშაული და სასჯელი პროპორციული უნდა იყოს. 

აფხაზეთის პარლამენტში წლების განმავლობაში სხედან ადამიანები, რომელთა ძირითადი ანუ საკანონმდებლო საქმიანობის შესახებ ჩვენთვის არაფერია ცნობილი. ჩვენთვის უცნობია მათი პოზიციაც დღის წესრიგის ძირითად მწვავე საკითხებთან დაკავშირებით. პირადად მე ვიცი დეპუტატები, რომლებსაც მთელი მოწვევის დროს, სესიაზე სიტყვა არასოდეს აუღიათ. 

არის ერთი შიდასაპარლამენტო ისტორიაც (რომლის შესახებაც დეპუტატთა კორპუსში ჩემი წყაროებიდან ვიცი) ერთ-ერთი ასეთი მდუმარე დეპუტატის შესახებ, რომელმაც ერთ-ერთ დახურულ საკომიტეტო სხდომაზე აიღო სიტყვა, კოლეგები დაიძაბნენ, ელოდნენ, რომ აი, ახლა მაინც გაიგებენ, ვისთან ერთად მუშაობენ. თუმცა, ხალხის რჩეულმა მხოლოდ ეს თქვა: თუ შეიძლება, ფანჯარა დახურეთ, მიბერავს. ასეთიც იყო. 

მეჩვენება, რომ საპარლამენტო საქმიანობისადმი ასეთი დამოკიდებულება სადეპუტატო ეთიკის გაცილებით სამწუხარო დარღვევაა. და პასუხისმგებლობა საკუთარი ამომრჩევლის წინაშე. მე იმას ვამბობ, რომ დეპუტატობის წელიწად-ნახევრის განმავლობაში, პარლამენტარი, რომელიც ჰაერში ისროდა, სულ მცირე, საკუთარი პოზიციით დაგვამახსოვრდა მთელ რიგ საკითხებზე. მათ შორის, საკმაოდ მწვავე და აქტიურ საკითხებზე. და დიახ, ეს არანაირად არ აუქმებს ჩადენილ ქმედებას. 

სანაპიროზე მომხდარი სროლის შესახებ პოლიტიკური დებატებისა და დაუსრულებელი დავის გარდა, ვინ დეპუტატებისა და ვეტერანების მხარეს არის და ვინ ძალოვნების, მოხდა კიდევ ერთი მოვლენა, რომელიც იდეალურად ეწერება თავდაპირველად წამოჭრილ კითხვაში. 

12 ივლისიდან, აფხაზეთში დაკეტილია კულტურის ყველა დაწესებულება. ხელისუფლება ოფიციალურად ამას ეპიდემიოლოგიურ ვითარებას უკავშირებს. არაოფიციალურად ადამიანები დაბნეული არიან – როგორ არ შეუშალა დატვირთულმა ტურისტულმა სეზონმა, გადავსებული ავტობუსებითა და ობიექტებით, მართალია აკრძალულმა, მაგრამ მაინც გამართულმა ქორწილებმა, უამრავმა კორპორაციულმა წვეულებამ კოვიდთან ბრძოლას ხელი, თეატრები, კულტურის სახლები და ფილარმონია კი შეუშლიდა. 

ამასთან, 8-9 ოქტომბერს, პრეზიდენტის განკარგულებით ოფიციალურად დახურული რუსული დრამის თეატრის სცენაზე ჩატარდა ფესტივალი „ხიბლა გერზმავა გიწვევთ…“. ეს ტრადიციული ფესტივალია, სამშობლოში ოპერის დივა უყვართ და ყოველთვის ელიან. თუმცა, არანაირი ოფიციალური დოკუმენტი, რომლის საფუძველზეც შეიძლებოდა ამ ფესტივალის ჩატარება (რა თქმა უნდა, ჭადრაკული განლაგებითა და უსაფრთხოების ზომების დაცვით), თეატრების რეპერტუარებში არსებული სპექტაკლებისთვის კი არ შეიძლება – პირადად მე არ მინახავს. და მეჩვენება, რომ არც არავის უნახავს. 

თავად ხიბლა გერზმავას ფესტივალის ისტორია ჩვენი ქვეყნის უამრავ სხვა ისტორიას ჰგავს. და მე ამაზე არ გავჩუმდები. აი, რა ისტორიები მაქვს მხედველობაში. 

ორი მანქანა არ შეიძლება, მაგრამ თუკი თავმოყვარე კრიპტოფერმერს თუნდაც 100 მანქანა ჰყავს, მაშინ შეიძლება. 

ნასვამი საჭესთან დაჯდომა არ შეიძლება, მაგრამ თუკი რომელიმე სერიოზული უწყების საბუთი გაქვთ, მაშინ შეიძლება. 

სახელმწიფოსთვის ფულის მოპარვა არ შეიძლება, მაგრამ რაც უფრო მეტია, მით უფრო შეიძლება. 

სცენაზე არ უშვებენ რუსული/აფხაზური/ახალგაზრდული თეატრების, კაპელის, მოცეკვავეებისა და მუსიკოსების დასს, მაგრამ აფხაზეთისა და რუსეთის სახალხო არტისტისთვის – შეიძლება. 

და, სხვათა შორის, გულწრფელად მიმაჩნია, რომ ისინი, ვისთვისაც შეიძლება – არაფერში არიან დამნაშავეები. დამნაშავეები მხოლოდ ისინი არიან, ვისაც არანაირად არ შეუძლია გარკვევა “შეიძლებასა” და “არ შეიძლებას” შორის.

ამასთან, უნდა, რომ დანარჩენებმა ზუსტად და უპირობოდ გაიგონ, რომელ ჯგუფს მიაკუთვნონ საკუთარი თავი – „აკანკალებულ არსებებს“ თუ „უფლების მქონეებს“. 

სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო