კომენტარი ბაქოდან: რატომ სჭირდება რუსეთს გენერალური საკონსულო აზერბაიჯანში?
გენერალური საკონსულო აზერბაიჯანში
რუსეთი აზერბაიჯანში გენერალური საკონსულოს გახსნას აპირებს. ამის შესახებ რუსეთის პარლამენტის ხელმძღვანელობამ აზერბაიჯანელ კოლეგებთან შეხვედრაზე განაცხადა. პოლიტიკური დამკვირვებლის, ელხან შაჰინოღლუს თქმით, ბაქომ უნდა დააყენოს მკაცრი პირობა – გენერალური საკონსულო სამშვიდობოების გაყვანის სანაცვლოდ. მეორე ანალიტიკოსი, გაჯი ნამაზოვი დარწმუნებულია, რომ აზერბაიჯანში რუსეთის გენერალური საკონსულოს განსაკუთრებული საჭიროება არ არსებობს.
მოსკოვში აზერბაიჯანის პარლამენტის სპიკერთან, საჰიბა გაფაროვასთან შეხვედრისას, რუსეთის ფედერაციის საბჭოს თავმჯდომარემ, ვალენტინა მატვიენკომ განაცხადა, რომ აზერბაიჯანში რუსეთის გენერალური საკონსულოს გახსნა კარგი მაგალითი იქნება ქვეყნებს შორის ალიანსის შესახებ.
ამჟამად ბაქოში ფუნქციონირებს მხოლოდ რუსეთის ფედერაციის საელჩო აზერბაიჯანში, ქვეყანაში რუსეთის სხვა დიპლომატიური წარმომადგენლობა არ არის.
“მხოლოდ სამშვიდობოების გაყვანის სანაცვლოდ”
ელხან შაჰინოღლუ, პოლიტოლოგი და “ატლასის ანალიტიკური ცენტრის” ხელმძღვანელი თვლის, რომ მატვიენკომ აზერბაიჯანს გენერალური საკონსულოს გახსნის ნებართვა, თითქოსდა თანამშრომლობის გასაძლიერებლად სთხოვა:
„ვალენტინა მატვიენკოსთან შეხვედრამდე, მეჯლისის სპიკერი საჰიბა გაფაროვა შეხვდა რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს სპიკერს ვიაჩესლავ ვოლოდინს. ვოლოდინი პირდაპირ დაემუქრა ერევანს „ქვეყნის დაკარგვით“. მისი თქმით, სომხეთი სიფრთხილით უნდა მოეკიდოს განცხადებებს ევროპული ინსტიტუტების შესახებ. მან უკრაინა, იუგოსლავია და სხვა ქვეყნებიც კი ახსენა, როგორც მაგალითი იმისა, თუ რას უნდა ელოდონ ისინი, ვისაც დასავლეთის იმედი აქვს.
ამგვარად, ვოლოდინის მეშვეობით კრემლმა აჩვენა თავისი უკმაყოფილება ნიკოლ ფაშინიანის ქმედებების მიმართ, რადგან სომხეთის პრემიერ-მინისტრის მიერ ევროპიდან დამკვირვებლების მიწვევა ეწინააღმდეგება მოსკოვის ინტერესებს. მოვლენების ასეთი მიმდინარეობა ოფიციალური ბაქოს ინტერესებშია“.
პოლიტოლოგის თქმით, მიუხედავად ყველაფრისა, აზერბაიჯანში გენერალური საკონსულოს გახსნის წინადადება სერიოზულად უნდა განიხილებოდეს.
„დიდი ალბათობით, მათ სურთ გენერალური საკონსულოს გახსნა აზერბაიჯანის მეორე ყველაზე მნიშვნელოვან ქალაქში – განჯაში. ამით რუსეთს არ სურს ჩამორჩეს თურქეთს, რომელსაც უკვე აქვს გენერალური საკონსულო განჯაში.
ძნელი წარმოსადგენია, რომ ბაქო მალევე უპასუხებს რუსეთის ამ წინადადებას – ქვეყანას, რომელსაც მხოლოდ საელჩო აქვს აზერბაიჯანში.
ერთხელ რუსეთმა უკვე გამოიყენა თავისი აგენტური ქსელი აზერბაიჯანში არეულობისთვის. ეს ჩვენთვის კარგი გაკვეთილი იყო. ამიტომ, არ არის საჭირო აჩქარება.
მიუხედავად იმისა, რომ კრემლი აზერბაიჯანს თავის მოკავშირეს უწოდებს, ის აუცილებლად დაუჭერს მხარს სეპარატიზმს ქვეყნის კონკრეტულ რეგიონში; მოსკოვი თავისთან იწვევს ყარაბაღის სეპარატისტთა ლიდერებს და ჩვენთვის უცნობ მითითებებს აძლევს. მოსკოვის ასეთ პოლიტიკას ძნელად შეიძლება ეწოდოს აზერბაიჯანისადმი მეგობრული.
ბაქომ შესაძლოა კრემლს მიანიშნოს, რომ მათ აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე გენერალური საკონსულოს გახსნის ნებართვა მხოლოდ იმ შემთხვევაში მიენიჭებათ, თუ რუსეთი 2025 წელს ყარაბაღიდან სამშვიდობო კონტინგენტს გაიყვანს. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, აუცილებელია საკონსულოს გახსნა აზერბაიჯანიდან სამშვიდობოების გაყვანას დავუკავშიროთ“.
“გენერალური საკონსულო არ არის საჭირო”
პოლიტიკური დამკვირვებლის, გაჯი ნამაზოვის თქმით, აზერბაიჯანში რუსეთის გენერალური საკონსულოს პრაქტიკული საჭიროება არ არსებობს.
„აზერბაიჯანსა და რუსეთს შორის უვიზო რეჟიმია და აქედან გამომდინარე, ბაქოში რუსეთის საელჩოს ვიზაზე მაინც არავინ მიმართავს.
მაგრამ თუ ფიქრობენ სხვა დოკუმენტებზე, რომლებიც შეიძლება მოულოდნელად დასჭირდეთ აზერბაიჯანში მყოფ რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეებს, ჩვენი ქვეყანა არც ისე დიდია. განჯიდან 3-4 საათის სავალზე შეგიძლიათ ჩახვიდეთ ბაქოში და მოაგვაროთ ყველა საკითხი რუსეთის საელჩოში.
დიახ, აზერბაიჯანს აქვს გენერალური საკონსულო ეკატერინბურგში, რადგან ციმბირში ასობით ათასი აზერბაიჯანელი ცხოვრობს და მუშაობს, და თუ იქ საკონსულო არ იქნება, აზერბაიჯანელები ელემენტარული ბიუროკრატიული პრობლემების მოსაგვარებლად მოსკოვში უნდა ჩაფრინდნენ. იმავე წარმატებით ციმბირში მცხოვრებ აზერბაიჯანელებს შეუძლიათ აზერბაიჯანში ფრენა და საკუთარი პრობლემების სახლში მოგვარება. რისი თქმა მინდა? რუსეთი ფართობით უზარმაზარი ქვეყანაა და იქ გენერალური საკონსულოს არსებობა გამართლებულია. მაგრამ რატომ სჭირდება მოსკოვს გენერალური საკონსულო აზერბაიჯანში?
შეიძლება ვიფიქროთ, რომ დიპლომატიური წარმომადგენლობების თანამშრომელთა უმეტესობა მხოლოდ დიპლომატიურ საქმიანობას არ ეწევა. ეს საყოველთაოდ ცნობილია. მაგრამ რუსეთს, სურვილის შემთხვევაში, შეუძლია აზერბაიჯანში აგენტური ქსელის შეყვანა ასეთი “დახვეწილი მეთოდების” გარეშეც. მათდა საბედნიეროდ, ჩვენს ქვეყანაში ათობით რუსული ორგანიზაცია და კომპანია მუშაობს. ასე რომ, არც ეს არის წინადადება.
კიდევ რა დარჩა? ეს უკვე მხოლოდ წარმოსახვის საკითხია. ვფიქრობ, ამას არც მოსკოვისთვის და არც ბაქოსთვის დიდი მნიშვნელობა არ აქვს“.
