საქართველოში ითხოვენ, უკრაინის მსგავსად, საერთაშორისო ფონდის შექმნას აგვისტოს ომით დაზარალებულებისთვის
ფონდი აგვისტოს ომით დაზარალებულებისთვის
არასამთავრო ორგანიზაცია საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია) გამოდის ინიციატივით, შეიქმნას აგვისტოს ომის დროს, რუსეთის ფედერაციის მიერ დაზარალებული მოსახლეობის საერთაშორისო საკონპენსაციო ფონდი.
ფონდის იდეა, რომელიც საია-ს აქვს, გარკვეულწილად ჰგავს უკრაინის სახელმწიფოს ინიციატივას, რომელიც ითხოვს სანქციების გამო რუსეთის აქტივების უკრაინისთვის გადაცემას. ანუ ფონდის შევსება უნდა მოხდეს იმ აქტივებით, რომელიც რუსეთის საზღვრებს გარეთ აქვს.
“მოგეხსენებათ, რომ მათ შორის სანქცირების ნაწილში, რუსეთის ფედერაციის გარკვეული აქტივები საერთაშორისო ასპარეზზე მოექცა ერთგვარი ჩამორთმევის რეჟიმის ქვეშ. ამრიგად, თუკი გავითვალისწინებთ ამ მოცემულობას, რომ სახელმწიფოს აქვს გარკვეული აქტივები საზღვრებს გარეთ და ასევე აქვს პასუხისმგებლობები, რომელსაც არ ასრულებს, შესაძლებელია თუკი [სხვა] სახელმწიფოები გაერთიანდებიან ამ იდეის ქვეშ, შექმნან ფონდი, სადაც ეს თანხები გადაირიცხება და შემდეგ უკვე გაუნაწილდებათ რუსეთის ფედერაციის მსხვერპლებს” – უთხრა საიას იურისტმა დათა ჯავახიშვილმა “რადიო თავისუფლებას”.
როგორც საიაში აღნიშნავენ, მსგავსი ფონდის შემქნა შესაძლებელია მხოლოდ ხელისუფლების ძალისხმევით და ამ მიმართულებით მუშაობით საერთაშორისო ასპარეზზე. შესაბამისად, ამ წინადადებით საიამ საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიმართა – იგი სახელმწიფოს სთხოვს მოსახლეობის უფლებების ეფექტიანი დაცვისთვის გამოიყენოს საერთაშორისო ღონისძიებები.
კონკერტულად, საიას ინიციატივით, საქართველოს ხელისუფლების ძალისხმევით უნდა შეიქმნას საერთაშორისო საკომპენსაციო ფონდი, რომელიც უზრუნველყოფს ომით დაზარალებულებისთვის იმ ფინანსური კომპენსაციის მიღებას, რისი გადახდის ვალდებულებაც აქვს რუსეთის ფედერაციას.
“ფონდმა უნდა უზრუნველყოს რუსეთის ფედერაციის კუთვნილი და მის საზღვრებს გარეთ არსებული მატერიალური აქტივების აკუმულირება და იმ ადამინებისათვის გადაცემა, რომლებსაც რუსეთის ფედერაციის მიერ დაერღვათ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციით გარანტირებული უფლებები და თავისუფლებები, მათ შორის, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, საქართველოს მოქალაქეების მიმართ,” – განაცხადა ჯავახიშვილმა.
წერილში, რომლითაც 26 იანვარს საიამ საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიმართა, აღნიშნულია, რომ რუსეთი არ ასრულებს ევროპული სასამართლოს მიერ ნაკისრ ვალდებულებას კომპენსაციის გადახდის თაობაზე, რის გამოც, საქართველოს ხელისუფლებამ დაზარალებულთა კომპენსაციისთვის სხვა ბერკეტი უნდა გამოიყენოს და ამ შემთხვევაში, ეს შეიძლება იყოს ფონდის შექმნა. საიას მიაჩნია, რომ საქართველოს სახელმწიფომ უნდა გამოიყენოს მის ხელთ არსებული ყველა მექანიზმი იმისათვის, რომ საქართველოს მოქალაქეების უფლებრივი საკითხები დადგეს საერთაშორისო დღის წესრიგში და შესაძლებელი გახდეს საერთაშორისო სამართლის აღსრულება დაზარალებული მოსახლეობისთვის.
საიას იურისტები მიუთითებენ იმ საერთაშორისო სამართლის ნორმებზე, რომლებიც რუსეთს აკისრებს კომპენსაციის გადახდას ომით დაზარალებული საქართველოს მოქალაქეებისთვის:
“2023 წლის 28 აპრილს, ევროპულმა სასამართლომ რუსეთის ფედერაციას აგვისტოს ომის საქმეზე საქართველოსთვის 130 მლნ ევროს გადახდა დააკისრა… ინდივიდუალური საჩივრების განხილვა კი, სტრასბურგის სასამართლოში გრძელდება… აღსანიშნავია, რომ რუსეთის ფედერაცია არ თანამშრომლობს საერთაშორისო ორგანიზაციებთან და დღევანდელი მდგომარეობით გარიცხულია ევროპის საბჭოდან. ამასთან, მისი გაცხადებული პოლიტიკაა, არ აღასრულოს ევროპული სასამართლოს მიერ მისთვის დაკისრებული ვალდებულებები, მათ შორის, არ გადაიხადოს დაკისრებული საკომპენსაციო თანხა” – აღნშნავენ არასამთავრობო ორგანიზაციაში.
ფონდი აგვისტოს ომით დაზარალებულებისთვის
