2022 წელს გასულ წელთან შედარებით საქართველოდან ევროკავშირში თავშესაფრის მაძიებელთა რიცხვი 81 პროცენტით გაიზარდა, ამის შესახებ ევროკომისიის ვიზის შეჩერების მექანიზმის რიგით მეექვსე ანგარიშში ვკითხულობთ.
18 ოქტომბრით დათარიღებული დოკუმენტის მიხედვით, თუ თავშესაფრის მოთხოვნაზე 2021 წელს 14 635 განაცხადი იყო შეტანილი, 2022 წელს ეს რიცხვი 26 450-მდე გაიზარდა.
ასევე, 2021 წლის მონაცემებთან შედარებით, 87 პროცენტითაა გაზრდილი საქართველოს იმ მოქალაქეების რიცხვი, ვინც ევროკავშირის წევრ რომელიმე ქვეყანაში არალეგალურად იმყოფება. ამასთან, 2022 წელს ევროკავშირის ქვეყნების საზღვრებიდან 3 970 ქართველი გააბრუნეს.
ახალ ანგარიშში საქართველოს ვიზალიბერალიზაციის სტანდარტებთან შესაბამისობასა და რეკომენდაციების შესრულების ხარისხზეცაა საუბარი. დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ამ მიმართულებით საქართველოს პროგრესი აქვს, თუმცა სრულად არ შესრულებულა ვენეციის კომისიის რეკომენდაცია უზენაეს სასამართლოში მოსამართლეების დანიშვნის წესთან დაკავშირებით.
დოკუმენტის მიხედვით, საქართველოს ჯერ კიდევ შესასრულებელი აქვს წინა ანგარიშში გაცემული რეკომენდაცია, რომლის მიხედვითაც, უზრუნველყოფილი უნდა იყოს პერსონალურ მონაცემთა დაცვაზე პასუხისმგებელი ორგანოს დამოუკიდებლობა.
ანგარიშის ავტორები ასკვნიან, რომ, საერთო ჯამში, საქართველო ვიზალიბერალიზაციის სტანდარტების შესაბამისობაშია, თუმცა, გასცემენ დამატებით რეკომენდაციებს.
ევროკომისიის რეკომენდაციები
ევროკომისია მოითხოვს:
ევროკავშირის სავიზო პოლიტიკასთან მეტ შესაბამისობას, რაც ითვალისწინებს იმ მესამე ქვეყნების მოქალაქეებისთვის სავიზო რეჟიმის დაწესებას, საიდანაც ევროკავშირში არალეგალური მიგრაცია ხდება;
თავშესაფრის უსაფუძვლო მოთხოვნასა და ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებში საქართველოს მოქალაქეების არალეგალურად ყოფნის აღსაკვეთად ქმედებების გააქტიურებას;
მიგრანტთა კონტრაბანდის შესახებ EMPACT-ის [ევროპოლის] ოპერატიულ სამოქმედო გეგმებში მონაწილეობას;
“აქტივების აღდგენისა” და “მართვის ოფისის” შექმნასა და აქტივების აღდგენის, მოკვლევის, გაყინვის, კონფისკაციისა და განადგურების ძალისხმევის გაძლიერებას;
ახალი ანტიკორუფციული სტრატეგიისა და სამოქმედო გეგმის მიღებას, განსაკუთრებით მაღალი დონის კორუფციის აღსაკვეთად;
ანტიკორუფციული ბიუროს, სპეციალური საგამოძიებო სამსახურისა და პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სერვისებზე კანონმდებლობის ვენეციის კომისიის რეკომენდაციებთან შესაბამისობაში მოყვანას.
2020 წლის სექტემბერში საქართველოს პარლამენტმა მესამე მოსმენით მიიღო კანონპროექტი, რომლის მიხედვითაც საზღვრის დაცვის პოლიცია გადაწყვეტს, საქართველოდან შენგენის ზონაში (ევროკავშირის ქვეყნებში) გაუშვას თუ არა საქართველოს მოქალაქე.
2021 წლის პირველი იანვრიდან პოლიცია ევროკავშირში წასვლის მსურველი ადამიანის საბუთებს რამდენიმე კრიტერიუმით ამოწმებს და თუ რომელიმე მათგანი დაირღვევა, მოქალაქე საქართველოს საზღვარს ვერ გადაკვეთს.
ეს კრიტერიუმებია:
● თუ ადამიანს ეკრძალება ევროკავშირის წევრ/შენგენის ზონის რომელიმე ქვეყანაში შესვლა და ეს ფაქტი ცნობილია საქართველოს საზღვრის კონტროლისთვის.
● ბიომეტრიული პასპორტის ვადის გასვლამდე დარჩენილია 3 თვეზე ნაკლები დრო.
● არ აქვს საქართველოში დასაბრუნებელი ბილეთი, ბილეთის ჯავშანი, შენგენის ზონის ქვეყანაში საცხოვრებელში ცხოვრების უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტი ან მასპინძლის თანხმობა.
● არ აქვს ჯანმრთელობის დაზღვევა.
● არ დაადასტურებს, რომ აქვს მოგზაურობისთვის საჭირო თანხა.
ვიზალიბერალიზაცია
• საქართველოსა და ევროკავშირის ქვეყნებს შორის უვიზო მიმოსვლა 2017 წლის 28 მარტს ამოქმედდა. 2017 წლის მარტიდან დეკემბრის ჩათვლით ევროპაში უვიზოდ საქართველოს 170 ათასმა მოქალაქემ იმოგზაურა.
• ევროკავშირი უფლებას იტოვებს, რომ თუ საქართველო ვალდებულებებს არ შეასრულებს, ე.წ. “შეჩერების მექანიზმი” ამოქმედდება და ვიზალიბერალიზაცია გადაიხედება. საქართველოს ხელისუფლება აცხადებს, რომ პრობლემების მიუხედავად, ამ ეტაპზე ვიზალიბერალიზაციის გადახედვის საფრთხე არ დგას.
• ევროპაში თავშესაფრის მაძიებელი საქართველოს მოქალაქეები ყველაზე ხშირად ქვეყნიდან წასვლის მოტივად საქართველოში არსებულ უმუშევრობას ასახელებენ. ასევე ევროპაში საქართველოს ბევრი მოქალაქე ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო მიდის, რაც ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემაში არსებულ პრობლემებზე მიუთითებს.
• მნიშვნელოვან პრობლემად რჩება ევროპაში ქართული კრიმინალი – როგორც ორგანიზებული, ისე წვრილმანი ქურდობები. ამ პრობლემაზე განსაკუთრებით ხშირად მიუთითებს გერმანია. ამ ქვეყნის წარმომადგენლები გასულ წელს თბილისშიც კი იყვნენ და საქართველოს შს მინისტრს ქმედითი ზომების გატარება მოსთხოვეს.
