ეუთო/ოდირი: FARA-ს კანონმა, შეიძლება უფრო შეზღუდოს სამოქალაქო საზოგადოების საქმიანობა
ეუთო/ოდირი FARA-ს კანონზე
ეუთო/ოდირის (OSCE/ODHIR) განცხადებით, FARA-ს ქართული ანალოგის კანონი სამოქალაქო საზოგადოებაზე უარყოფითი გავლენის გამო შეშფოთებას იწვევს.
განცხადებაში აღწერილია, რომ ამერიკულ FARA-ს, რომელზეც საქართველოს ახალი კანონია მოდელირებული, აქვს სამართლებრივი გარანტიები, რომლებიც ხელს უშლის სამოქალაქო საზოგადოების ეტიკეტირებას.
როგორც OSCE/ODIHR-ის განცხადებაშია ნათქვამი, ახლად მიღებულმა კანონმა უნდა შეცვალოს გასულ წელს მიღებული კანონი “უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ”. ორგანიზაცია შეშფოთების ფონზე აღნიშნავს, რომ ახალი კანონი შეაფერხებს გაერთიანების, მშვიდობიანი შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების უფლებას.
ODIHR-ი მოუწოდებს “ქართული ოცნების” მთავრობას, გადახედოს ამ საკანონმდებლო ინიციატივის გადახედვისა და კანონის ფრთხილად გადაფასების აუცილებლობისკენ.
რა წერია OSCE/ODHIR-ის განცხადებაში. მოკლედ:
● ახლად მიღებული კანონი მიზნად ისახავს შეცვალოს გასულ წელს მიღებული „კანონი უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ“, იმ შეშფოთების ფონზე, რომ ის შეაფერხებს გაერთიანების, მშვიდობიანი შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლებას. კანონმა, სხვა ბოლოდროინდელ საკანონმდებლო ინიციატივებთან ერთად, შეიძლება კიდევ უფრო შეზღუდოს სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებისა და უფლებადამცველების საქმიანობა მათი საქმიანობის განსახორციელებლად საჭირო გარანტიების მოხსნით.
● ის ცდილობს უზრუნველყოს, რომ კერძო კომპანიები ან არაკომერციული ორგანიზაციები, რომლებიც მონაწილეობენ ადვოკატირებაში ან ლობირებაში უცხოური ძალების სახელით, დარეგისტრირდნენ და ეს ინფორმაცია საჯაროდ იყოს ხელმისაწვდომი.
● ერთი ქვეყნიდან მეორეში კანონმდებლობის იმპორტს ყოველთვის სიფრთხილით უნდა მივუდგეთ და განხილვა უფრო ფართო ეროვნული, ინსტიტუციური და სამართლებრივი ჩარჩოს კონტექსტში უნდა მოხდეს.
● ეუთოს ყველა მონაწილე სახელმწიფომ აიღო ვალდებულება დაიცვას შეკრების, გაერთიანებისა და გამოხატვის თავისუფლების უფლებები, როგორც კანონში, ასევე პრაქტიკაში. მათ, ასევე, აღიარეს სამოქალაქო საზოგადოების მნიშვნელობა ადამიანის უფლებების, დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობის ხელშეწყობისთვის.
● მიუხედავად იმისა, რომ ლობისტური საქმიანობის რეგულირება მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია საზოგადოებრივი გადაწყვეტილებების მიღების გამჭვირვალობისა და მთლიანობის უზრუნველსაყოფად, კორუფციის თავიდან ასაცილებლად, მან პატივი უნდა სცეს ამ უფლებებს და არ დაარღვიოს პოლიტიკური და საზოგადოების მონაწილეობა.
მიხეილ ყაველაშვილმა FARA-ს კანონს ხელი უკვე მოაწერა. საკანონმდებლო მაცნეზე გამოქვეყნდა მიხეილ ყაველაშვილის მიერ ხელმოწერილი FARA-ს კანონი, რომელიც 2025 წლის 1-ელი აპრილით თარიღდება. დოკუმენტის მიხედვით, კანონი გამოქვეყნებიდან მე-60 დღეს ამოქმედდება.
FARA-ს მიზანში იღებს და საქმიანობას უზღუდავს სამოქალაქო საზოგადოებასა და მედიას. კანონის აღმასრულებელი ანტიკორუფციული ბიურო იქნება. განსაზღვრულ მოთხოვნათა შეუსრულებლობის შემთხვევაში, კანონპროექტით “FARA”-ს გათვალისწინებულია ჯარიმა ან თავისუფლების აღკვეთა 5 წლამდე ვადით.
