ემზადება თუ არა რუსეთი უკრაინაში შესაჭრელად? სცენარები და დასკვნები
იქნება თუ არა რუსეთ-უკრაინის ომი?
რუსეთი უკრაინის საზღვართან მართლაც აწარმოებს მასშტაბური საბრძოლო ოპერაციისთვის მოსამზადებელ სამუშაოებს – ასე მიაჩნია Conflict Intelligence Team-ს – დამოუკიდებელი რუსი ბლოგერების ჯგუფს, რომლებიც ღია წყაროებიდან იძიებენ შეიარაღებული კონფლიქტების გარემოებებს. მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ასეთი ოპერაცია აუცილებლად განხორციელდება.
უკრაინის გარშემო მოვლენების განვითარების შესაძლო სცენარებს Conflict Intelligent Team „Эха Москвы“-ს ვებგვერდზე გამოქვეყნებულ ბლოგში აანალიზებს.
1. შესაჭრელად ძალების თავმოყრა სხვა არაფერია, თუ არა საინფორმაციო ოპერაცია.
თუმცა, თუკი ეს ასეა, მიზანი აშკარად მიღწეულია.
დასავლეთი უკვე აიძულეს წასულიყო მნიშვნელოვან მოლაპარაკებებზე, რომელსაც ასეთი შედეგი მოჰყვა:
• დასავლეთი უკვე აშკარად მზად არის შეურიგდეს რუსული ჯარების ყოფნას ბელარუსში.
• დასავლეთი ახლა მიისწრაფვის, უკრაინის გარშემო სიტუაცია დაუბრუნოს 2020 წლის სტატუს-კვოს და არა 2013-ის.
• ამრიგად, ხდება რუსეთის მიერ ყირიმისა და დონბასის კონტროლის დე ფაქტო ლეგიტიმაცია.
2. ფართომასშტაბიანი ოპერაციის შესაძლებლობა უკრაინის დიდი ქალაქების ხელში ჩაგდებისა და ოკუპაციის მცდელობით.
3. შეზღუდული ოპერაციები, მაგალითად:
• დონეცკისა და ლუგანსკის ოლქების უკრაინის მიერ კონტროლირებადი ნაწილების ხელში ჩაგდება.
• უკრაინის პროფესიული სამხედრო ნაწილების განადგურება, რათა დაანგრიოს მათი ბრძოლისუნარიანობა და აიძულოს წავიდნენ ახალ მოლაპარაკებებზე რუსეთის პირობებით. ასე უკვე მოხდა მინსკში, 2015 წელს, დებელცოვოში ბრძოლის დროს.
• უკრაინის სამხედრო ინფრასტრუქტურის განადგურება სარაკეტო დაბომბვით, სახმელეთო ჯარების მასშტაბური შეჭრის გარეშე.
- რა შუაშია აქ ფინეთი? საიდუმლო და ღია დიპლომატია უკრაინის გარშემო
- მოსაზრება: ვის მხარესაა საქართველო უკრაინის კონფლიქტში?
- მოსკოვს „მოთმინება ამოეწურა“: როგორ მოიქცევა დასავლეთი უკრაინასთან და საქართველოსთან?
რატომ არ შეიჭრა ჯერჯერობით
ეს ძალიან მარტივად შეიძლება აიხსნას: მისთვის მომზადება ჯერ კიდევ არ დასრულებულა. ამ მასალის წერის მომენტში ჯერ კიდევ გრძელდებოდა მე-2, მე-6 და 49-ე კომბინირებული არმიების შენაერთების გადასროლა (ინფორმაცია მიღებულია სოციალურ ქსელებში გავრცელებული ვიდეოს აღწერიდან, ასევე, სარკინიგზო მონაცემთა ბაზიდან).
CIT-ის გუნდის დაკვირვებით, დასავლეთის ქვეყნების წარმომადგენლებთან მოლაპარაკებების მიმდინარეობა არანაირ გავლენას არ ახდენს უკრაინის საზღვრებთან რუსული ძალების გადასროლის ტემპებზე.
საკმარისია თუ არა რეალურად შესაჭრელად ჯარების რაოდენობა?
დამოუკიდებელმა გამომძიებლებმა სასაზღვრო რაიონში რუსული ჯარების რაოდენობა 25 იანვარს შეაფასეს 74-76 ბატალიონის ტაქტიკურ ჯგუფად, ახლა კი – არანაკლებ 90-95-ის ანუ დაახლოებით 100-ის.
ერთი ტაქტიკური ჯგუფის რაოდენობა ასეთია – 1000 კაცამდე, სამხედრო ტექნიკა, არტილერია და ა.შ.
დეკემბრიდან დასავლური წყაროები ზუსტად ამ რიცხვს ასახელებდნენ – 100 ტაქტიკურ ჯგუფს, რომლის თავმოყრაც უნდა მოეხდინა რუსეთს უკრაინაზე თავდასხმისთვის – ეს 60%-ია 168 პროფესიული ავტონომიური შენაერთიდან, რომელიც 2021 წელს რუსეთის სახმელეთო ჯარების შემადგენლობაში შედიოდა.
ის ტექნიკა, რომელიც ამ დრომდე საზღვრიდან შედარებით მოშორებით იმყოფებოდა (დაახლოებით 200 კილომეტრში), ახლა საზღვრისპირა ბანაკებშია განთავსებული.
მარაგების მობილიზაცია
ზოგიერთი ექსპერტი, რომელიც სკეპტიკურად არის განწყობილი უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შესაძლებლობისადმი, მიუთითებს, რომ ჯარების დიდი რაოდენობის შემთხვევაში, რუსული ქვედანაყოფები ფაქტობრივად, არ მოიცავს სპეციალურ ლოგისტიკურ, ელექტრონულ და საინჟინრო ნაწილებს, რომლებიც გადამწყვეტ როლს ასრულებენ სხვა ტერიტორიაზე ოპერაციის შემთხვევაში.
CIT ამის საპასუხოდ ამბობს, რომ „სინამდვილეში სწორედ პირიქითაა: „ჩვენ თვალს ვადევნებთ ყველა ჩამოთვლილ ნაწილს, დაახლოებით ისეთი რაოდენობით, რამდენიც შეიძლება საჭირო გახდეს მასშტაბური შეჭრისათვის“.
საუბარია რადიოელექტრონული ბრძოლის საშუალებებზე, ასევე, ლოგისტიკურ და საინჟინრო ნაწილებზე. მკვლევრების მიერ მუდმივად აღინიშნება ავტოგასამართი ავტომობილების უზარმაზარი კოლონები, პონტონური პარკები, რომლებიც დიდ მდინარეებზე ხიდების სწრაფად ასაშენებლად არის საჭირო, პატარა მდინარეებზე ხიდების დამგებები, ასევე, სარემონტო-საევაკუაციო მანქანები, დაბრკოლებების საინჟინრო მანქანები, ექსკავატორები, ამწეები და მოძრავი სახელოსნოები.
თავდასხმისთვის ხომ ავიაციაც საჭიროა?
უკრაინის მიმართულებით მოძრავ სამხედრო ტექნიკაზე დაკვირვებისას, გვხვდება ტექნიკა, რომელიც აუცილებელია ავიაციის მუშაობის უზრუნველყოფისთვის: აეროდრომის ЗИЛ-ები, თვითმფრინავების გასამართი მანქანები, რომლებიც МАЗ-ების ბაზაზეა აწყობილი, აეროდრომის გასაშვები აგრეგატები და სხვა.
ავიაციის ნაწილი უკვე გადასროლილია ბელარუსში: მოიერიშე Су-25-ები და ზებგერითი Су-35-ები. ასევე, მკვლევრები რეგულარულად ნახულობენ სოციალურ ქსელებში ვიდეოჩანაწერებსა და კომენტარებს უკრაინის საზღვრის მთელი პერიმეტრის გასწვრივ – როსტოვის, ბელგოროდის, ბრიანსკის ოლქებსა და კრასნოდარის მხარეში სამხედრო ვერტმფრენების ფრენის შესახებ.
შტაბი და მეთაურობა
შეინიშნება კოლონების მნიშვნელოვანი რაოდენობა, რომლებშიც პრაქტიკულად სხვა არაფერია, სამხედრო-სამეთაურო მანქანების გარდა – სწორედ ასე უნდა გამოიყურებოდეს საშტაბო შენაერთები და გაერთიანებები მარშის დროს. ერთ-ერთ ასეთ კოლონაში აღმოაჩინეს რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს მთავარი ავტობაზის ნომრების მქონე ავტომობილიც, რაც საშუალებად გვაძლევს ფრთხილად ვივარაუდოთ, რომ შტაბის საკმაოდ მაღალი დონეა.
ამ ყველაფრის გარდა, მკვლევრებმა აღმოაჩინეს სახასიათო ავტომატიზებული სამეთაურო პუნქტების გადაადგილება, საზღვრისპირა რაიონებში იშლება რადიოსარელეო სადგურები. რაც შეეხება გენერალურ შტაბს, კავშირგაბმულობისა და ავტომატიზებული მართვის საშუალებები იმის საშუალებასაც კი იძლევა, რომ ოპერაციას მოსკოვიდან უხელმძღვანელო.
„როსგვარდია“ – ძალები ოკუპაციისთვის?
ფაქტორი, რომელიც, CIT-ის მკვლევრების აზრით, მასშტაბური ოპერაციის სასარგებლოდ მეტყველებს – საზღვართან როსგვარდიის ძალების თავმოყრაა („კადიროველების“ ჩათვლით), რომლებიც შეიძლება გამოიყენონ როგორც საოკუპაციო, ისე ანტიპარტიზანული მოქმედებებისას – ასევე, უკრაინული დივერსიული ოპერაციებისგან ზურგის დასაცავად.
„რა თქმა უნდა, ჩვენ არ შეგვიძლია გამოვრიცხოთ შესაძლებლობა, რომ შეჭრისათვის ძალების თავმოყრა სხვა არაფერია, თუ არა საინფორმაციო ოპერაცია. თუმცა, თუკი ეს ასეა, მაშინ ის აშკარად აღწევს თავის მიზნებს, რადგან რაც ხდება, არ განსხვავდება შეჭრისათვის რეალური მზადებისგან – რაც ლოგიკურია, რადგან სხვა შემთხვევაში დასავლეთს ასეთ მნიშვნელოვან მოლაპარაკებებზე წასვლას ვერ აიძულებ“, – წერენ მკვლევრები.
