"ვმუშაობთ იქ, სადაც ხალხი ადამიანის წინააღმდეგაა". ანა არგანაშვილი და ანა აბაშიძე ბასილაშვილზე, ფემინიზმზე და ადამიანის უფლებებზე
მარტში ქართველმა ჩოგბურთელმა ნიკოლოზ ბასილაშვილმა დოჰაში გამართულ საერთაშორისო ტურნირზე გაიმარჯვა. ამ გამარჯვებამ ერთი მხრივ ქართველი გულშემატკივრები გაახარა, მეორე მხრივ კი განაახლა დისკუსია იმ ძალადობაზე, რომელიც ჩოგბურთელმა ყოფილი მეუღლის წინააღმდეგ ჩაიდინა.
ბასილაშვილი ყოფილ მეუღლეზე, ნელი დოროყაშვილზე ძალადობაშია ეჭვმიტანილი. მან 100 ათას ლარიანი (32 ათას დოლარამდე) გირაო გადაიხადა იმისთვის, რომ სამდღიანი პატიმრობის შემდეგ წინასწარი დაკავების საკნიდან გამოეშვათ. სასამართლომ მას შემაკავებელი ორდერი გამოუწერა.
დისკუსიისა და ფეიბუკ-ომების ეპიცენტრში აღმოჩნდა ორი უფლებადამცველი – ანა არგანაშვილი და ანა აბაშიძე. ისინი ნელი დოროყაშვილის უფლებებს იცავენ სასამართლოში და ბასილაშვილის გულშემატკივართა სამიზნედ ამიტომაც იქცნენ.
“მოგკლავთ”, აგკუწავთ”, ხელები შორს ნიკოლოზ ბასილაშვილისგან” – ასეთ მესიჯებს იღებდნენ ისინი როგორც სოციალურ ქსელში, ისე რეალურ ცხოვრებაში.
ანა არგანაშვილის და ანა აბაშიძის ორგანიზაცია პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისათვის – PHR განსხვავებით სხვა იურიდიული ფირმებისგან ეხმარება მოწყვლად სოციალურ ჯგუფებს – მათ შორის ბავშვებს, შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებს, ხანდაზმულებს, ძალადობის მსხვერპლ ქალებს. მათ მიერ მოგებული საქმეები არაერთხელ გამხდარა პრეცედენტული.
ისინი უყვებიან JAMnews-ს რა სირთულეებს აწყდებიან საქართველოში უფლებადამცველები და როგორია იყო ორგანიზებული შეტევის და აგრესიის სამიზნე.
ანა აბაშიძე
ბავშვობიდან ნერვები მეშლებოდა, აუცილებლად კაბა რომ უნდა მცმოდა სკოლაში, რადგან გოგო ვიყავი. ნერვები მეშლებოდა, რომ ეს იყო მოთხოვნა. კაბა უნდა მცმოდა, მინდოდა ეს თუ არა.
ქალი უნდა იქცეოდეს ასე, ხოლო კაცი უნდა იქცეოდეს ისე. ეს წესები სულ მაღიზიანებდა და პროტესტს მიჩენდა. ამიტომ სკოლის ასაკშივე თითქმის ყველა ორგანიზაციაში ვიყავი გაწევრიანებული, რაც კი ოზურგეთში არსებობდა.
სატლიკინო ორგანიზაციებში დადისო, ასე ხუმრობდნენ ჩემზე. სტერეოტიპების წინააღმდეგ და თანასწორობისთვის ბრძოლის განსაზღვრება ეს იყო – ტლიკინი.
შემდეგ, როდესაც ჩემს ინტუიტიურ სურვილს, ვყოფილიყავი უფლებადამცველი, განათლება და ცოდნა დაემატა, კარგად დავინახე, რა სიმძიმის იყო ის სტერეოტიპები, რაშიც ვიზრდებოდი.
ანა არგანაშვილი სახალხო დამცველის აპარატში მუშაობის დროს გავიცანი. ჩვენ პირველებმა დავიწყეთ ბავშვთა ქორწინების შემთხვევების სტატისტიკის შედგენა. მანამდე, ასეთი სტატისტიკა საერთოდ არ არსებობდა.
სხვადასხვა რეგიონში დავდიოდით და ხელით ვაგროვებდით მონაცემებს, რომ ბიძგი მიგვეცა ამ თემისთვის. გამოგვივიდა, რადგან დღეს ამ თემას საზოგადოება უკვე სულ სხვა სერიოზულობით უდგება.
შემდეგ მე და ანამ პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისათვის – PHR დავაფუძნეთ. ეს არის იურიდიული ფირმა, რომელშიც ყველა ტიპის საქმე შემოდის და ამაში ჩვენ ანაზღაურებას არ ვიღებთ.
სხვა იურიდიული კომპანიებისგან ის გამოარჩევს, რომ ეს არის ღირებულებებზე დაფუძნებული ორგანიზაცია, სადაც მთავარი ადამიანის უფლებების დაცვაა. განსაკუთრებით კი ქალების, ბავშვების და შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე ადამიანების უფლებების დაცვა.
ჩვენ ვიცავთ მათ, ვინც ცხოვრობს სოციალურ სიდუხჭირეში, ვინც ეთნიკური ან ორიენტაციის ნიშნით არის ჩაგრული, ვინც უმცირესობას წარმოადგენს. ერთი სიტყვით, ჩვენ ვცდილობთ დავეხმაროთ მათ, ვისაც არავინ ეხმარება.
წარუმატებელი საქმეებიც გვაქვს, რა თქმა უნდა, მაგრამ ძალიან იშვიათად. შემიძლია თამამად ვთქვა, რომ ჩვენი საქმეების 98 პროცენტი არის წარმატებით დასრულებული.
ჩვენ ვმუშაობთ იქ, სადაც ადამიანებს უჭირთ, სადაც სახელმწიფო ჩემპიონია და სადაც მასა ადამიანის წინააღმდეგაა.
ეს კი, მუდმივად ქილიკის, თავდასხმების და წნეხის ქვეშ ყოფნას ნიშნავს. ჩვენ ეს გააზრებული გვაქვს. საქართველოში ადამიანის უფლებებში მუშაობდე და იყო კომფორტულად, ეს ნიშნავს, რომ ან იტყუები, ან საქმეს ვერ აკეთებ კარგად.
თუმცა, არსებობს ზღვარი – რა არის ატანადი და რა არის საგანგაშო. როდესაც ქუჩაში მდგომს, კორპუსიდან პომიდვრებს დაგიშენენ, ეს უკვე საგანგაშო მდგომარეობაა.
საგანგაშო მდგომარეობაა, როდესაც მოკვლით და დასახიჩრებით გემუქრებიან.
ახლა, როდესაც ჩვენ ცნობილი ჩოგბურთელის, ნიკოლოზ ბასილაშვილის ყოფილი ცოლის, ნელი დოროყაშვილის დამცველები ვართ, ეს ზღვარი წაიშალა.
„როგორ გაბედე ნელი დოროყაშვილის დაცვა?!“ – გამვლელმა გამაჩერა ქუჩაში და ჩხუბი დამიწყო. „ჩავქოლოთ“, „ავჩეხოთ“, „თავი მოვაჭრათ“ – ასეთ მუქარებს ვიღებთ გაუთავებლად.
შეუძლებელია ადამიანი გაამტყუნო იმაში, რომ სპორტსმენს გულშემატკივრობს. მაგრამ, თუკი მე ვიცავ ძალადობაგამოვლილ ადამიანს და ჩემი პოზიცია არ ემთხვევა თქვენსას, ეს არ გაძლევთ უფლებას, რომ თავს დამესხათ.
ის რაც ახლა ხდება, ეს არის ორგანიზებული ბრძოლა ადამიანის უფლებების დამცველი ორგანიზაციების მიმართ, მათი დისკრედიტაცია. მთელი სისტემის. საქმეში ბოტები და ტროლებიც ჩართეს.
ეს იმიტომ ხდება, რომ სახელმწიფო, თავის მხრივ, ახალისებს ამ ყველაფერს. არ არსებობს მექანიზმი, რომელიც უფლებადამცველს ამ ქვეყანაში დაიცავს.
ჩვენს დასაცავად, ერთი განცხადებაც კი არ გაკეთებულა ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან. საბოლოოდ ჯამში, ჩვენ სრულიად მარტონი ვართ დარჩენილები ამ მორალური ძალადობის წინაშე. ბედის ანაბარა ვართ.
ეს საქმე ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება. ეს საქმე გააძლიერებს ქალებს საქართველოში.
ანა არგანაშვილი
ქალთა უფლებებისათვის ბრძოლა დავიწყე მაშინ, როდესაც საკუთარი უფლებებისთვის დავიწყე ბრძოლა.
ორი შვილი მყავდა და კარიერაც მინდოდა მქონოდა. ჩემი პირველადი პროფესია ფსიქოლოგიაა, შემდეგ სამედიცინო ფაკულტეტზეც ვისწავლე და როდესაც ვთქვი, რომ ამჯერად იურიდიულზე მინდოდა ჩაბარება, საოცარი რეაქცია მივიღე.
„როგორ გამოგივა?“ „ორი შვილის დედა ხარ, ორი პროფესია გაქვს, კიდევ უნდა ისწავლო?!“ „რა სიგიჟეა ეს მესამე პროფესია?!“ – მსგავს შენიშვნებს ვიღებდი.
დღემდე არ ვიცი როგორ მოვახერხე ორი ბავშვით და სამსახურით იურიდიულ ფაკულტეტზე სწავლა და საბოლოო ჯამში სამი ბაკალავრიატის და ოთხი მაგისტრატურის დამთავრება.
როდესაც რაღაც არ გამომდიოდა, სულ ჩემს თავში ვეძებდი პრობლემას. მეგონა, რომ არ ვიყავი საკმარისად ჭკვიანი, საკმარისად ორგანიზებული. მოგვიანებით, როდესაც ქალების უფლებების დაცვის სფეროში დავიწყე მუშაობა, მივხვდი, რომ პრობლემა ჩემში არ იყო.
მსგავს პრობლემებს აწყდება ყველა ქალი ამ ქვეყანაში. მახსოვს, შუალედური გამოცდა მქონდა და გადატანა ვითხოვე. მკითხეს, რა იყო მიზეზი. საპატიო მიზეზად ჩაითვლებოდა, თუკი ავად ვიქნებოდი, ან საზღვარგარეთ მომიწევდა წასვლა.
მე ბავშვი მყავდა ასაცრელი, ეს კი, საპატიო მიზეზი არ იყო.
შვილის პირველი დღე ბაღში, სკოლის პირველი დღე – ადამიანებს არ ესმით, რომ ეს საპატიო მიზეზებია იმისათვის, რომ ლექცია გააცდინო. ასეთ ბარიერებს რომ შევეჩეხე, მივხვდი, რომ ჩემში არ იყო პრობლემა – ქვეყანა და სისტემა არ მიწყობდა ხელს.
ამ ქვეყანაში უნდა იყო ან დედა, ან კარიერისტი. მე გადავწყვიტე, რომ ვყოფილიყავი ორივე და ამიტომაც მოვხვდი ქალთა უფლებების დაცვის სფეროში.
თავიდან, სულ მარტონი ვიყავით მე და ანა. უკაცრიელ კუნძულზე გვეგონა თავი. არავის სჯეროდა ჩვენ მიერ დასახული ამოცანების.
დღეს კი, ჩვენს საქმიანობას რომ გადავხედოთ, დავების უმეტესობა მოგებული გვაქვს.
მაგალითად, ერთ-ერთი ბოლო საქმე: პატარა ბავშვს, რომელსაც გონებრივი შეფერხება და ქცევის პრობლემა ჰქონდა, ძალიან სკტიოდა კბილები. მას სტომატოლოგის სკამზე გაჩერება ფიზიკურად არ შეეძლო, ამიტომ ერთადერთი გამოსავალი ანესთეზია იყო, რისი საშუალებაც დედას არ ჰქონდა.
ბავშვს აუტანლად სტკიოდა კბილები, დედა კი იძულებული იყო დაეცადა, სანამ ბავშვს აბსოლუტურად ყველა კბილი არ ასტკივდებოდა, რომ ერთიანი ანესთეზიით ყველა კბილისთვის ემკურნალა.
რა შეიძლება იყოს ამაზე შემზარავი ამბავი? ბავშვს კბილი სტკიოდეს და ვერ შველოდე?
ჩვენ სასამართლოში ვიჩივლეთ. არავის სჯეროდა, რომ ამ საქმეს მოვიგებდით, მაგრამ მოვიგეთ. ჩვენი ბრძოლის შედეგად, დღეს სახელმწიფო ვალდებულია ქცევის პრობლემის შემთხვევაში, აბსოლუტურად ყველა ადამიანს სტომატოლოგიური ანესთეზია დაუფინანსოს.
ასეთი საქმეები გვაძლევს ძალას, არ მოვეშვათ და არ დავნებდეთ.
ბასილაშვილის საქმე რომ ვერ მოვიგოთ, წარმოდგენაც არ მინდა რა დატრიალდება ჩვენს წინააღმდეგ.
მაგრამ იმ დროს ალბათ ჩვენ ახალ, კიდევ უფრო მძიმე საქმეში ვიქნებით ჩართულები და ამაზე ნერვიულობის დრო არ გვექნება.
კვირა არ გავა, ვინმემ რომ არ გაგვლანძღოს და მუქარის კორიანტელი არ დაგვატყდეს თავს, მაგრამ ჩვენზე ეს უკვე აღარ მოქმედებს.
სტრესთან გამკლავების ჩვენეული სტრატეგია გვაქვს შემუშავებული. ერთმანეთს ვამხნევებთ და ასე ვეუბნებით ხოლმე – ყოჩაღ, კარგად იმუშავე, მე ვამაყობ შენით.
ყველაზე მასშტაბური ბულინგი მაინც ბასილაშვილის საქმეს მოჰყვა. ასეთი რამე პირველად ხდება.
„ჩემპიონობა და ტურნირზე საქართველოს დროშის აფრიალება უფრო მნიშვნელოვანია“ – ასეთი არგუმენტი აქვთ.
არა, ვამბობთ ჩვენ. ერთი ქალის ღირსების დაცვა არ არის ჩემპიონობაზე ნაკლებად მნიშვნელოვანი.
