"ჩვენ ერთმანეთთან ქორწილებში დავდივართ, გასვენებებში". რეპორტაჟი ქართული სოფლიდან, სადაც სომხები და აზერბაიჯანელები ერთად ცხოვრობენ
სომხური და აზერბაიჯანული სოფლები საქართველოში
გასული, 2023 წლის ბოლოს, კონფლიქტი სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის, რომელიც ათეულობით წლის განმავლობაში გრძელდებოდა, დასრულდა.
სომხები და აზერბაიჯანელები, ქართველების შემდეგ, საქართველოში მცხოვრები ორი ყველაზე დიდი ეთნიკური ჯგუფია. 2014 წლის აღწერით, აზერბაიჯანელები საქართველოში მცხოვრებთა 6,2 პროცენტს, სომხები კი 4,55 პროცენტს შეადგენენ.
ისინი საქართველოში ძირითადად, კომპაქტურად ცხოვრობენ ორ რეგიონში: სომხები – სამცხე-ჯავახეთში, აზერბაიჯანელები კი ქვემო ქართლში. მცირე რაოდენობით, თუმცა, ქვემო ქართლში, არსებობს ისეთი რაიონები და სოფლებიც, სადაც ეს ორი ჯგუფი შერეულად ცხოვრობს.
ყარაბაღის კონფლიქტს სომხებსა და აზერბაიჯანელებზე გარკვეული გავლენა ყოველთვის ჰქონდა. ისტორიას ახსოვს, პერიოდულად, მცირე კონფლიქტები ამ ორ ჯგუფს შორის ეთნიკურ ნიადაგზე. საპროტესტო, ან მხარდამჭერი აქციები, სომხეთისა და აზერბაიჯანისადმი.
ხშირი იყო დაპირისპირება სოციალურ ქსელებში. ომის თემაზე დაწყებულ დისკუსიებს, კამათი, შეურაცხმყოფელი კომენტარები და ქსენოფობიური ნიაღვარი მოსდევდა ხოლმე, ყველა მხრიდან.
გასარკვევად, როგორ იმოქმედა ყარაბაღის ბოლო მოვლენებმა საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელებისა და სომხების ურთიერთობაზე, JAMnews-ი ქვემო ქართლის რამდენიმე სოფელში ჩავიდა.
ყარაბაღის ომი სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის, 90-იან წლებში დაიწყო. შეტაკებები აზერბაიჯანის ყოფილი ავტონომიური მხარის, მთიანი ყარაბაღის ტერიტორიასა და მიმდებარე რაიონებში მიმდინარეობდა. 2016 წლის აპრილში ყარაბაღში პირველი სრულმასშტაბიანი საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო. „აპრილის ომი“ – ასე ეწოდა შემდეგ იმ მოვლენებს, რომელიც ოთხ დღეს გაგრძელდა. ამ ომს „ოთხდღიანი ომის“ სახელითაც მოიხსენიებენ.
2020 წლის ზაფხულში, სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობა ისევ დაიძაბა. შემოდგომით, დაძაბულობა სრულმასშტაბიან ომში გადაიზარდა. საომარი მოქმედებები 44 დღის განმავლობაში გაგრძელდა. ეს მოვლენები ისტორიაში „ყარაბაღის“ მეორე ომის სახელწოდებით შევიდა. მაშინ ცეცხლი იმ პირობით შეწყდა, რომ აზერბაიჯანი მთიანი ყარაბაღის რამდენიმე რაიონზე კონტროლს დაიბრუნებდა. რეგიონში კი რუსი სამშვიდობოები შევიდოდნენ.
2023 წლის სექტემბერში აზერბაიჯანმა განაცხადა, რომ ყარაბაღში „ანტიტერორისტული ოპერაცია” დაიწყო, რომლის მიზანი იყო რეგიონში „კონსტიტუციური წესრიგის აღდგენა”. სომხეთის თავდაცვის სამინისტრო, საგარეო საქმეთა სამინისტრო და პრემიერ-მინისტრის აპარატი ჯიუტად დუმდნენ. ცხადი გახდა, რომ ყარაბაღის დაცემა რამდენიმე საათის ან დღის საქმე იყო.
ზუსტად ასე მოხდა. ოპერაცია ორ დღეში დასრულდა. ამით, ყარაბაღში ახალი რეალობა დადგა.
2024 წლის 1 იანვარს არაღიარებულმა მთიანმა ყარაბაღმა არსებობა ოფიციალურად შეწყვიტა.
“იმდენი წელია ჩვენ აქ ერთად ვცხოვრობთ და ვმუშაობთ” – შერეული სოფელი შულავერი, მარნეული
ქვემო ქართლში, მარნეულში, სულ რამდენიმეა ისეთი სოფელი, სადაც სომხები და აზერბაიჯანელები შერეულად ცხოვრობენ. ესენია: შულავერი, ხოჯორნი და წოფი. ჩვენ შულავერს ვესტუმრეთ.
შულავერს თბილისიდან 54 კილომეტრი აშორებს. ეს თემი ცხრა სოფელს აერთიანებს.
იანვრის ბოლოა, ცივა. გზა თბილისიდან მარნეულამდე, მოყინულია. არემარე თოვლითაა დაფარული.
ყინვაა შულავერშიც. სოფლის ცენტრში, რომელიც საერთოდ არ გავს ცენტრალურ ადგილს, ძველი თეთრი მარშუტკიდან მანდარინსა და ფორთოხალს ყიდიან. მუშტარი არ ჩანს. აქა-იქ თუ ვინმე გამოჩნდება, სიცივისგან მხრებში მოხრილი სწრაფადვე შედის იქვე, გვერდიგვერდ მდგარი სუპერმარკეტებიდან რომელიმეში.
„რიო“ და „ბიმარტი“ – ორი უზარმაზარი სასურსათო მარკეტი თვალს შორიდანვე ხვდება. ამ მაღაზიების ფორმაც, ფერიც და ფასადებიც ერთმანეთს ძალიან ჰგავს. „ბიმარტს“ აზერბაიჯანელი მესაკუთრე ჰყავს, „რიოს“ სომეხი. ორივეში შერეულად მუშაობენ, სომხებიც და აზერბაიჯანელებიც.
იქვე, ცოტა მოშორებით, ერთ შენობას იყოფენ ხორცის სომხური და ავტონაწილების აზერბაიჯანული მაღაზიებიც.
შულავერი დიდი სოფელია. აქ სამუშაო ადგილებიც შედარებით არის. ამიტომ, სამუშაოდ მეზობელი სოფლებიდანაც დადიან: სომხებიც, აზერბაიჯანელებიც და ქართველებიც.
44 წლის ანჟელა ვერონიანი სოფელ იმირიდანაა. ეს სომხებით დასახლებული სოფელია. ბოლო ცხრა წელია ანჟელა სოფელ შულავერში, მარკეტ “რიოში“ მუშაობს.
17 წლის იყო როცა გაათხოვეს. სოფელ იმირში გაზრდილი გოგო მომავალ ქმარს არ იცნობდა. ახსოვს ის დღე, ბიჭის ოჯახი მისი ხელის სათხოვნელად რომ მივიდა. ოჯახები ერთმანეთს იცნობდნენ, ამიტომ, უარი არ უთქვამთ. ანჟელასთვის არაფერი უკითხავთ.
ასეთი დრო იყო მაშინო, ამბობს: „არც მიფიქრია, რომ ისე გავთხოვდი, არც ვიცნობდი ქმარს. ახლა სხვა დროა, მაშინ არ იყო ინტერნეტი, ტელეფონი“.
ქმართან ცოტა ხანს იცხოვრა. 2003 წელს მისი ქმარი ავარიაში დაიღუპა. 24 წლის ანჟელა, ორი შვილით, მარტო დარჩა. ამის მერე, რამდენიმე წელი, პერიოდულად, სამუშაოდ რუსეთში მიდიოდა. იქ ჯერ მზარეულად მუშაობდა, მერე მარმელადის ქარხანაში, კონდიტერად.
რუსეთში სიარული რომ გაუჭირდა, საქართველოში, ჯერ სოფლის აფთიაქში დაიწყო მუშაობა, შემდეგ კი „რიოში“.
ანჟელა ამბობს, რომ ყარაბაღში განვითარებულმა ბოლო ამბებმა ახალგაზრდებზე უფრო იმოქმედა. ისინი განიხილავდნენ ცხარედ ამ საკითხებს. თუმცა, მის სოფელში, ან შულავერში, დაპირისპირების შემთხვევები არ ახსოვს.
„იმდენი წელია ჩვენ აქ ერთად ვცხოვრობთ და ვმუშაობთ, არც ვარჩევთ, ვინაა სომეხი, ვინ აზერბაიჯანელი. რა გვაქვს გასაყოფი“, – მეუბნება ანჟელა.
სომეხი სუსანას, აზერბაიჯანელი განირას და ქართველი მარინას მეგობრობის ისტორია
იანვრის სუსხიანი დილის ფონზე, სააკიანების კეთილმოწყობილი სახლის სითბო სამოთხეს გავს.
სუსანა სააკიანი სამზარეულოში ვაზის ფოთლის ტოლმას ახვევს. სააკიანები საღამოს სტუმრებს ელოდებიან.
საპატიო სტუმრებს შორის, საღამოს, სუფრაზე აუცილებლად იქნება, სუსანას მეგობარი და მეზობელი განირაც. ვახშმამდე სუსანა და განირა ჯერ დილის ყავას სვამენ და ახალგაზრდობის ამბებს იხსენებენ.
სუსანა სააკიანი სომხურ სოფელ, დამიაში დაიბადა. 17 წლის გაათხოვეს. ასე მოხვდა გარემოში, სადაც სომხები, აზერბაიჯანელები და რუსები ცხოვრობდნენ. მაშინ, 50 წლის წინ, შულავერში ბევრი რუსი ცხოვრობდა.
სუსანამ შულავერში სამი შვილი გააჩინა. არასდროს უმუშავია. რვა კლასის მერე განათლება აღარ მიუღია, შვილებს ზრდიდა:
„მშრომელი ქმარი მყავს, სულ მუშაობდა. ადრე აქ ქარხნები იყო, ახლა მუსიკოსია, „ჩალიჩუეტ რა“ ,- იცინის სუსანა.
სუსანამ მხოლოდ სომხური ენა იცოდა. ახლა აზერბაიჯანულიც იცის და რუსულიც.
განირა ამ სოფელში გაიცნო.
განირა ოსმანოვა აზერბაიჯანულ სოფელში, ბაითალოში დაიბადა. მამა შულავერის ქარხანაში მუშაობდა, ამიტომ, საცხოვრებლად აქ გადმოვიდნენ.
მეექვსე კლასიდან მისი დიდი მოგზაურობა იწყება. ჯერ აზერბაიჯანში წავიდა, ბაქოს სკოლაში გააგრძელა სწავლა. მერე სასწავლებლად ყაზახეთში წავიდა. იქ ყარაბაღელ აზერბაიჯანელზე გათხოვდა. ყაზახეთის მერე ჯერ თათრეთის რესპუბლიკაში იცხოვრეს, მერე რუსეთში და ბოლოს, 2009 წელს, საქართველოში ჩამოვიდნენ.
„საქართველოში უნდა გავთხოვილიყავი და არსად წავსულიყავი, მაგრამ ქარაფშუტას ვინ მოგცა ჭკუა. ახალგაზრდობა ეგეთია, არ ფიქრობ, შეგეფერება, არ შეგეფერება, როგორ ოჯახში აღმოჩნდები. ვნანობდი მერე“, – მეუბნება განირა.
პროფესიით ექიმია. ყაზახეთში რევმატოლოგად მუშაობდა, საქართველოში სამშობიაროს მედდად, მაგრამ, ეს პროფესია არ უყვარს.
– სამაგიეროდ, მთელი უბნის ექიმია, ნემსია, რამეა, – ეუბნება სუსანა
– კი, მაგრამ, არ მიყვარს, ძალით გიკეთებთ – პასუხობს განირა.
განირა და სუსანას ქმარი ერთად გაიზარდნენ, მეზობლები იყვნენ. რუსეთიდან რომ დაბრუნდა, სუსანა უკვე ამ ოჯახის რძალი იყო.
„ესენი როგორ მთვლიან არ ვიცი, მაგრამ, ჩემთვის ოჯახის წევრები არიან“, – მეუბნება განირა.
– ეჭვი გეპარება?! – ტოლმიან ხელს ჰაერში აჩერებს სუსანა.
– ჩვენთვისაც, „წიოწ“ გალინ, ჩვენთვისაც – საუბარში გვერთვება სუსანას ახალგაზრდა რძალი ივეტა. ამ ოჯახში განირას გალინას ეძახიან.
„სადმე რომ მივდივართ რამდენიმე დღით, ოჯახს დეიდა გალინას ვუტოვებთ, სახლს, შინაურ ცხოველებს უვლის“, – მიყვება ივეტა.
„მესამე მეგობარიც გვყავს ქართველი, სვანი. ჩვენი „მაყურებელია“ ,- იცინის სუსანა.
„სოფელ წერეთლიდანაა, აქ გათხოვდა, სისულელით როგორც მე. წყალკანალში მუშაობს. ერთხელ მოვიდა, წყლის მრიცხველს ამოწმებდა, ზაფხული იყო, მზიანი დღე, ცხელოდა, დაღლილი იყო, წყალი მივაწოდეთ, დაჯდა, დაისვენა და ასე დავახლოვდით“, – იხსენებს განირა და ამატებს, – „დარეკავს საღამოს, შეგვეკითხება – რას შვრებით? გამოიძახებს ტაქსის და მოდის“.
სააკიანების ოჯახში ამბობენ, რომ ომი გავლენას ყველაზე ახდენს, ყველას თავისი აზრი აქვს, მაგრამ, საქართველოში მეზობლებს ერთმანეთთან საჩხუბარი არაფერი აქვთ.
„ბავშვებს შორისაც არ ყოფილა რამე პრობლემა, იმიტომ რომ ჩვენ არ „ვწამლავთ“ ბავშვებს. მაღაზიაში რამე რომ მჭირდება, დავიძახებ ეზოში – ბავშვებო, გამეგზავნეთ! და ვისაც ესმის, გარბის, არ აქვს მნიშვნელობა, ქართველია, სომეხია“, – ამბობს სუსანა.
და, ამატებს, რომ არავის უზეიმია რომელიმე მხარის გამარჯვება ან დამარცხება. ყველა ერთად დარდობდა, რომ ერთ მხარესაც იღუპებოდა ხალხი და მეორე მხარესაც.
„აქ სომეხი მეზობლის 18 წლის შვილიშვილი დაიღუპა ომში. სომხეთშია გოგო გათხოვილი, ორი თვე მსახურობდა მისი ბიჭი ჯარში და მერე ომში წავიდა. ყველა ვტიროდით, მეზობლები. 18 წლის ბავშვი მოკვდა, რა დანაშაული ჰქონდა“, – ამბობს სუსანა.
განირა იხსენებს, როგორ მალავდა სომეხ ოჯახს თავის სახლში, ბაქოში, პირველი ომის დროს.
„ამათ იციან. მაშინ ბაქოში ვცხოვრობდი, ახალი ნაყიდი გვქონდა ბინა. ერთი სომეხი მეზობელი გვყავდა, სადგურის უფროსი იყო. მაგრამ, სამსახურის გამო წასული იყო და ომი რომ დაიწყო, ცოლ-შვილის გაყვანა ვერ მოასწრო. ყველა მხრიდან ისროდნენ. არც ვიცნობდი კარგად ამ ოჯახს, მაგრამ, 15 დღე ვმალავდი ჩემს სახლში. სხვა მეზობლებს არ ვუშვებდი. გავდივარ-მეთქი ვეუბნებოდი, რომ მიკაკუნებდნენ. მერე მალულად დაგვირეკა და ჩუმად გააპარა“.
რაღაც პერიოდი განირას მათთან კავშირი ჰქონდა. მაგრამ, მაშინ ტელეფონით ლაპარაკი საშიში იყო და კონტაქტი გაწყვიტეს.
„ესპანეთიდან პირდაპირ შულავერში ჩამოვედი. ასე სცოდნია სიყვარულს“
„თბილისელი ვარ, იქ დავიბადე და გავიზარდე, მერე საცხოვრებლად ევროპაში გადავედი. მერე იყო დიდი სიყვარული, ინტერნეტით გავიცანი ჩემი ქმარი და ჩამოვედი პირდაპირ აქ, შულავერში“, – სიცილით, ორ წინადადებაში ატევს მთელს თავის ისტორიას სააკიანების რძალი, 45 წლის ივეტა მარკოსიანი.
ივეტა თბილისელი სომეხია. დაახლოებით 24 წლის იყო, როცა დედას მძიმე, ონკოლოგიური დიაგნოზი დაუსვეს. მაშინ სახელმწიფო ასეთ პაციენტებს ვერ ეხმარებოდა.
ოჯახმა ყველაფერი გაყიდა, მაგრამ, უშედეგოდ. 2000-იანების დასაწყისში ივეტას მშობლები სამკურნალოდ საფრანგეთში წავიდნენ.
მერე, ნელ-ნელა, დროთა განმავლობაში, ოჯახის ყველა წევრი საფრანგეთში გადავიდა. დედას მდგომარეობა გაუმჯობესდა.
საქართველოში დაბრუნებაზე აღარ უფიქრიათ.
„ძალიან ბედნიერი ვარ აქ რომ ვცხოვრობ“, – ამბობს ივეტა, რომელმაც, ქმარი ინტერნეტით, ესპანეთიდან გაიცნო.
საქართველოში პირდაპირ შულავერში ჩამოვიდა საცხოვრებლად. ავლაბარში გაზრდილ გოგოს იქამდე აზერბაიჯანელი მეზობლები არ ჰყავდა. ამიტომ, შერეული გარემო ცოტა ეუცხოვა.
იმ ქუჩაზე, სადაც ივეტას ოჯახი ცხოვრობს, სომხები და აზერბაიჯანელები გვერდიგვერდ ცხოვრობენ. რომელი ოჯახია სომხური და რომელი აზერბაიჯანული, ივეტა უკვე ვეღარც არჩევს.
უკრაინელი ცოლი, გზა მასწავლებლობიდან ტაქსისტობამდე და სომეხი მეგობრები
55 წლის ელშად ალიევი მარნეულში, ქართველი აზერბაიჯანელებით დასახლებულ სოფელ დაშტაფაში ცხოვრობს.
ელშადი ტაქსისტია. ამ საქმეს ყველაზე მეტი კლიენტი შულავერში ჰყავს, ამიტომ, მთელ დღეებს შულავერში ატარებს. მისი სოფლიდან შულავერამდე დაახლოებთ სამი კილომეტრი, მანქანით 5-10 წუთის გზაა.
ელშადსაც და მისი ოჯახის სხვა წევრებსაც, ბევრი სომეხი მეგობარი ჰყავთ. მითუმეტეს, ბავშვებს, რომლებიც შულავერის რუსულენოვან საჯარო სკოლაში სწავლობენ.
„ძალიან კარგად ვცხოვრობთ, მეგობრულად, რა გვაქვს გასაყოფი. ადრე, უფრო დიდი არეულობები რომ იყო, ჩვენ მაშინაც მეგობრულად ვცხოვრობდით“ – მეუბნება ელშადი.
დილაა. მისი პირველი კლიენტები ჯერ არ გამოჩენილან. ელშად დრო აქვს და მიყვება, როგორ აღმოჩნდა ბევრი წლის წინ უკრაინაში და როგორ შეუყვარდა პატარა უკრაინელი გოგო.
სკოლის დამთავრების შემდეგ, ელშადმა მისი სოფლის სკოლაში, ფიზკულტურის მასწავლებლად დაიწყო მუშაობა. მალე საბჭოთა ჯარში გაიწვიეს. ელშადი უკრაინაში მოხვდა.
იქ უკრაინელი გოგო გაიცნო და მასთან მიმოწერა დაიწყო. ამასობაში, ჯარი დაამთავრა და ქალაქ სუმში, ადგილობრივი დეპუტატის მძღოლად დაიწყო მუშაობა.
ამ დროს ელშადი უკვე შეყვარებული იყო.
„ბედი იყო ჩვენი შეხვედრა, მთელი ჯარის პერიოდი წერილებს ვწერდით ერთმანეთსო“ – იცინის, როცა ვეკითხები როგორ მოხიბლა უკრაინელი გოგო ისე, რომ საქართველოში გამოჰყვა.
ელშადმა და ლუდმილამ ორი დიდი ქორწილი გადაიხადეს. ჯერ უკრაინაში, მერე საქართველოში. მაშინ ელშადი 23-ის, ლუდმილა კი 16 წლის იყო.
90-იანი წლები იყო. საქართველოში სამსახურები უკვე აღარ იყო. მაგრამ, ელშადი მარტოდარჩენილ მამას ვერ დატოვებდა და საქართველოში დარჩა.
წელს ელშადს და ლუდმილას ქორწინების 25 წლისთავი აქვთ – ოქტომბრის 19-ში – ზეპირად ახსოვს ელშადს. 500-კაციანი არა, მაგრამ, პატარა საოჯახო ზეიმი ისევ ექნებათ. და, ყველას დაპატიჟებენ, მეზობელ სომხებსაც, აზერბაიჯანელებსაც და ქართველებსაც.
ახალი IBO BARBER – ი და ძველი ფოტოატელიე
ძველი წარწერა FOTO და ახალფასადზე, დიდი ასოებით გამოჭიმული IBO BARBER თვალს შორიდანვე ხვდება. ერთი ფოტოატელიეა, მეორე სილამაზის სალონი. ორივე ერთ შენობაშია.
ფოტოატელიე ძველია, გაყვითლებული კედლებით. სალონი ახალი, ახალი გარემონტებული, აგურებით მოპირკეთებული ფასადით.
40 წლის რომან კალანდაროვმა ეს სალონი შულავერში ორი წლის წინ გახსნა. კაცებისთვის.
„აქ ეროვნების მიხედვით არავინ არავის ასხვავებს, კლიენტები რატომ უნდა გავარჩიოთ“, – მეუბნება და ამატებს, რომ აზერბაიჯანელ მეგობრებზე მეტი სომეხი მეგობრები ჰყავს.
ფარმან შარიფოვი შულავერის ფოტოგრაფია. ძველი ატელიე ძველივე ფოტოაპარატებით, ტელევიზორებით და ათასი სხვა ტექნიკითაა სავსე. პატარა თაროზე საქართველოს და აზერბაიჯანის დროშებია.
იქვე, სიძველისგან დაბურულ, ოქროსფერჩარჩოიან სარკესთან, მწვანე სავარცხელია ჩამოკიდებული. სავარცხელიც ძველია.
ფარმანთან უმეტესად პასპორტის, ვიზის ან სხვა საბუთების ფოტოების გადასაღებად მიდიან.
„დღეს დილიდან 6 ლარი ავიღე, ამ დროს 10 ლარი ბენზინში დავხარჯე, 10 ლარი სიგარეტში.მაგრამ მიყვარს, ჩემი ჰობია და ამიტომ ვერ ვანებებ თავს“, – ამბობს ფარმანი.
ადრე ქორწილებშიც დადიოდა, ახალგაზრდა რომ იყო, არაერთი სომხური ქორწილი აქვს გადაღებული.
ახლა აღარც ქორწილებს იღებს, მაგრამ, სამაგიეროდ, სტუმრად ეპატიჟებიან. მაგალითად, იანვრის ბოლოს სოფელ წითელსოფელში, სკოლის დირექტორის შვილის ქორწილშია დაპატიჟებული. ქორწილი სომხური იქნება.
„სომხურ სოფლებში რომ შევდივარ და ხელს ავწევ, სოფლის ბოლომდე ასე აწეული ხელით გავდივარ, ყველა მესალმება, ყველას ვუყვარვარ, არ მიშვებენ, თუ ყველა ოჯახში ყავა არ დავლიე“, – ამბობს ფარმანი.
„შეიძლება ახალგაზრდებს შორის უფრო იყოს დაპირისპირება, მაგრამ, ასაკიანი ხალხი ყველაფერს სხვანაირად უყურებს“
გარიკ გასპარიანი, სოფელ წითელსოფლიდანა. ამ სომხურ სოფელს აზერბაიჯანული დაშტაფა და ქართული მარადისი ესაზღვრება.
გარიკს ყველა ეროვნების მეგობარი ჰყავს:
„ჩემი მეგობრების 80% აზერბაიჯანელია. ქართულად ვლაპარაკობთ ერთმანეთთან, ყველასთან ვმეგობრობთ“.
გარიკი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტია. სკოლის მოსწავლეობიდან ძალიან აქტიურია. არაერთ პროექტშია ჩართული და ხშირად ატარებს ტრენინგებს თანატოლებისთვის. ამიტომ, ახალგაზრდების დამოკიდებულებები კარგად იცის.
„ახალგაზრდებს შორის უფრო არის ხოლმე ხანდახან მცირე კონფლიქტები. ზოგი არის ისეთი, ამ ომის შემდეგ ცოტა ზემოდან რომ დაიწყო ყურება, რომ, აი, ჩვენმა ქვეყანამ მოიგო. მაგრამ, ასეთები ბევრნი არ არიან. მთლიანობაში, სიტუაცია არ შეცვლილა“, – ამბობს იგი.
გარიკის დაკვირვებით, შერეულ სოფლებში მცხოვრებლები ერთმანეთთან უფრო მეგობრულად არიან, იმიტომ, რომ ბევრი წელია ერთად არიან. ასე ხდება უფროსი ასაკის ხალხშიც.
„აქ ხალხი ერთმანეთთან ქორწილებში დადის, გასვენებებში, დღესასწაულებს ულოცავენ. არავის უნდა არეულობა. მაგალითად, შულავერში რუსული სკოლაა და ყველა ეროვნების ბავშვი ერთად სწავლობს“, – ამბობს გარიკი.
„მე არ მიკვირს ამ ხალხის თანაცხოვრება. ჩვენ, ოდითაგანვე, ძალიან კარგად ვართ“. შულავერის ქართველი აფთიაქარი
რამდენიმე წელიწადია 61 წლის ნაირა ტალახაძე შულავერის აფთიაქარია და სოფლის ამბები კარგად იცის:
„აქ ყველა ეროვნების ადამიანი შემოდის, ათას თემას განიხილავენ, ათას რამეზე ლაპარაკობენ. ყარაბაღის ამბებიც განუხილავთ, მაგრამ ჩხუბის გარეშე. ერთმანეთის ენა იციან“.
წარმოშობით სოფელ საიმერლოდანაა.
ეს სოფელი 1951-1952 წლებში, იმერეთიდან გადმოსახლებული ხალხისთვის აუშენებიათ, სპეციალურად, აზერბაიჯანელებით და სომხებით დასახლებულ მხარეში, ქართული დასახლებები რომ გაჩენილიყო.
„მე არ მიკვირს ამ ხალხის თანაცხოვრება, იმიტომ რომ ჩვენ, ოდითაგანვე ძალიან კარგად ვართ, სომხები, აზერბაიჯანებელბი, ქურთები, აისორები. ომებსა და დაპირისპირებებს ამ მხარეზე არ უმოქმედია. ისევ ის სითბოა. ყველა ერთ აზრზეა, რომ აქ ერთად ვცხოვრობთ, ტკბილად ვართ, იქ რაც ხდება, ჩვენ არ გვეხება, ჩვენ ერთად ვართ და ერთად უნდა ვიყოთ“, – მეუბნება ნაირა ტალახაძე.
სომხური და აზერბაიჯანული სოფლები საქართველოში
